موقع شناسى
---------------------------------------------
منبع: مرحوم استاد صفائی حائری، آیه های سبز ص24
استادى داشتم كه درسهايش را در ضمن داستانها و افسانه ها مىگفت: كه محصلى بود زيرك و متحرك و بىآرام. درسش را تمام كرده بود و مى خواست برگردد و بار مسؤوليتش را به مقصد برساند، كه تشنه ها و محتاجها و نيازمندها را ديده بود و نمى توانست در حجره بنشيند و يا در غرفه اى خود را محبوس كند. بارش را بست و براى خداحافظى پيش استادش رفت. استاد اجازه اش نداد و گفت: باش. درست است كه حرفها را مى دانى اما هنوز روشها را نياموخته اى، اما او گوشش بدهكار نبود و آتش مسؤوليت آرامش نمىگذاشت. راه افتاد. پياده مىآمد... در سر راه به روستايى رسيد. در روستا، ملايى بود زيرك و كاركشته و مريد باز. او در مسجد خانه گرفت كه مسجد براى آواره ها پناهگاه خوبى بود. براى نماز در مسجد جمع شدند و نماز شام را گذاشتند. او مىديد كه ملا نمازش را غلط مىخواند. خوب دقت كرد ديد اصلاً هيچ نمى داند، نه وقف را، نه وصل و قطع را، نه ادغام حروف يرملون را... اصلاً از علم تجويد و قرائت بويى نبرده است. سرش سوت كشيد... بعد از نماز ديد كه ملا بر منبر نشست و به وعظ و خطابه مشغول شد، آن هم چه وعظى و چه خطابه اى! ديگر طاقت نياورد و دادش درآمد كه بيا پايين! اين چه وضعيه؟! مگر مجبورى كه بىسواد، مردم را ضايع كنى؟ بيا پايين!
غوغايى به پا شد؛ مردم منتظر آخر صحنه بودند. ملاى زيرك در ميان آن همه غوغا و فرياد، آرام آرام سرش را تكان داد و با خود گفت: صدق رسول اللَّه! صدق رسول اللَّه! در برابر اين فيلم؛ حتى طلبه ى مسؤول كه طاقتش را باخته بود، مسحور شد كه اين ديگر يعنى چه؟ صدق رسول اللَّه چيست؟ هنگامى كه همه تشنه شدند و ساكت شدند، ملا توضيح داد كه ديروز از اين ده و مردم خسته شده بودم. مىخواستم بگذارم و بروم، اما با خودم فكر مى كردم كه آيا صحيح است؟ آرام آرام از فضاى ده بيرون رفتم و بالاى آن كوه رسيدم و آن جا نشستم با خستگى ها خوابم برد. در خواب ديدم مردى بزرگ، جليل القدر سوار بر اسبى سفيد از پايين كوه مىتاخت. به حدود من كه رسيد، ايستاد و به من نگاهى كرد. من از آن نگاه خود را باختم، اما ديدم او با محبت به من نزديك شد و به من گفت: مبادا كه اين ده را تنها بگذارى. مبادا كه از ميان اين ها بروى، به اين زودى شيطانى مىآيد كه مىخواهد دين من را ضايع كند و ايمان مردم را به باد بدهد. تو باش، تو پاسدار ده باش! و صدق رسول اللَّه! صدق رسول اللَّه! آن شيطان همين است كه مىبينيد. اصلاً همه چيزش مثل شيطان است! اعوذ باللَّه من الشيطان الرجيم.
مردم كه شيطان را در خانه خدا گير آورده بودند، امان ندادند كه بگريزد. چنانش كوفتند كه توانش نماند! بيچاره به ياد استاد افتاد؛ چون هنگام ضعف و در گير و دارها، گذشته ها به ياد مىآيند:«درست است كه حرفها را مىدانى، اما هنوز روشها را نياموخته اى». پيش استاد بازگشت و مدتى ماند و راه ها را شناخت. استاد به او اجازه داد كه برود، اما او تقاضا كرد، چندى بمانم. استاد گفت: حالا مىتوانى بروى. برو. مگر مسؤوليت را فراموش كرده اى؟ اما او هنوز كتكها را فراموش نكرده بود.
در هر حال آمد و براى اين كه خودش را بشناسد به همان ده آمد. اين بار پشت سر ملا ايستاد و با او نماز خواند و مدافع او شد. اگر مسألهاى پيش مىآمد كه ملا به زحمت مىافتاد، او كمك مىكرد و مسائل را جواب مىداد. ملا كه مىديد مريدى دلسوز همراه دارد او را به خود نزديك كرد. اگر از ده هاى اطراف سراغ ملا مى آمدند. ملا او را مىفرستاد. رفته رفته ملا خودش را شناخت و ديد منبر كسر شأن اوست. به محراب قناعت كرد و منبر را به او واگذاشت. راستى كه راهها را شناخته بود و پستها را بدست آورده بود و ملا را خلع سلاح كرده بود، اما هنوز يك مسأله باقى بود و يك حساب تصفيه نشده بود. يك شب كه ملا در كنار منبر نشسته بود و او را بالاى منبر فرستاده بود، او سخن را به معاد و حشر و نشر كشاند و اشكها را از چشمها بيرون ريخت و دلها را به لرزه آورد و دلها را در راه گلو انداخت.
آن گاه گفت: يك بشارت مىدهم. من امروز كه به فكر قبر و عذاب افتاده بودم، سخت بيچاره شدم. در خواب ديدم كه قيامت به پا شده و عذابها آماده گرديده و مردم در چه وضعى هستند. كسى، كسى را نمىشناسد و هر كس از برادرش و مادرش و فرزندش فرارى است. هر كس از دوستش مىگريزد. هر كس سراغ پناه گاهى است. من به ياد رسول اللَّه افتادم. خودم را به او رساندم و گريه كردم. حضرت به من فرمودند. آيا از فلانى - ملاى ده - امانى دارى؟ هر كس يك مو از او همراه داشته باشد در امان است! اين بگفت و از ملا تقاضا كرد كه مرا امانى بده! ملا كه خود را شناخته بود، دستى به صورتش كشيد و امانى به او داد! او هم امان را گرفت و بوسيد و مردم را تحريك كرد كه امانى بگيرند!
از اطراف تقاضا شروع شد. با كمبود عرضه، وضع بدى پيش آمد. در ميان هجوم جمعيت ديگر مهلت نمىدادند كه ملا امانى بدهد، خودشان امانها را از سر و صورت ملا مىگرفتند. چيزى نگذشت كه ملا اَمرَد و بىمو شد، اما او ول كن نبود و مردم را به ياد ظلمها و ستمها و آب دزديدن ها و تجاوزها مىانداخت و زنها را با غيبت كردنها و دروغهايشان تحريك مىكرد. ملا در زير دست و پاها، خونين و بى رمق افتاده بود كه از لاى جمعيت چشمش به بالاى منبر افتاد و با ناله پرسيد: آخر تو چه وقت اين خواب را ديدى؟ لعنت بر اين خواب! او با نگاهى پر معنا جوابش داد: تو چه وقت آن خواب را ديده بودى؟ لعنت بر آن خواب!
موقع شناسى
---------------------------------------------
منبع: مرحوم استاد صفائی حائری، آیه های سبز ص24
استادى داشتم كه درسهايش را در ضمن داستانها و افسانه ها مىگفت: كه محصلى بود زيرك و متحرك و بىآرام. درسش را تمام كرده بود و مى خواست برگردد و بار مسؤوليتش را به مقصد برساند، كه تشنه ها و محتاجها و نيازمندها را ديده بود و نمى توانست در حجره بنشيند و يا در غرفه اى خود را محبوس كند. بارش را بست و براى خداحافظى پيش استادش رفت. استاد اجازه اش نداد و گفت: باش. درست است كه حرفها را مى دانى اما هنوز روشها را نياموخته اى، اما او گوشش بدهكار نبود و آتش مسؤوليت آرامش نمىگذاشت. راه افتاد. پياده مىآمد... در سر راه به روستايى رسيد. در روستا، ملايى بود زيرك و كاركشته و مريد باز. او در مسجد خانه گرفت كه مسجد براى آواره ها پناهگاه خوبى بود. براى نماز در مسجد جمع شدند و نماز شام را گذاشتند. او مىديد كه ملا نمازش را غلط مىخواند. خوب دقت كرد ديد اصلاً هيچ نمى داند، نه وقف را، نه وصل و قطع را، نه ادغام حروف يرملون را... اصلاً از علم تجويد و قرائت بويى نبرده است. سرش سوت كشيد... بعد از نماز ديد كه ملا بر منبر نشست و به وعظ و خطابه مشغول شد، آن هم چه وعظى و چه خطابه اى! ديگر طاقت نياورد و دادش درآمد كه بيا پايين! اين چه وضعيه؟! مگر مجبورى كه بىسواد، مردم را ضايع كنى؟ بيا پايين!
غوغايى به پا شد؛ مردم منتظر آخر صحنه بودند. ملاى زيرك در ميان آن همه غوغا و فرياد، آرام آرام سرش را تكان داد و با خود گفت: صدق رسول اللَّه! صدق رسول اللَّه! در برابر اين فيلم؛ حتى طلبه ى مسؤول كه طاقتش را باخته بود، مسحور شد كه اين ديگر يعنى چه؟ صدق رسول اللَّه چيست؟ هنگامى كه همه تشنه شدند و ساكت شدند، ملا توضيح داد كه ديروز از اين ده و مردم خسته شده بودم. مىخواستم بگذارم و بروم، اما با خودم فكر مى كردم كه آيا صحيح است؟ آرام آرام از فضاى ده بيرون رفتم و بالاى آن كوه رسيدم و آن جا نشستم با خستگى ها خوابم برد. در خواب ديدم مردى بزرگ، جليل القدر سوار بر اسبى سفيد از پايين كوه مىتاخت. به حدود من كه رسيد، ايستاد و به من نگاهى كرد. من از آن نگاه خود را باختم، اما ديدم او با محبت به من نزديك شد و به من گفت: مبادا كه اين ده را تنها بگذارى. مبادا كه از ميان اين ها بروى، به اين زودى شيطانى مىآيد كه مىخواهد دين من را ضايع كند و ايمان مردم را به باد بدهد. تو باش، تو پاسدار ده باش! و صدق رسول اللَّه! صدق رسول اللَّه! آن شيطان همين است كه مىبينيد. اصلاً همه چيزش مثل شيطان است! اعوذ باللَّه من الشيطان الرجيم.
مردم كه شيطان را در خانه خدا گير آورده بودند، امان ندادند كه بگريزد. چنانش كوفتند كه توانش نماند! بيچاره به ياد استاد افتاد؛ چون هنگام ضعف و در گير و دارها، گذشته ها به ياد مىآيند:«درست است كه حرفها را مىدانى، اما هنوز روشها را نياموخته اى». پيش استاد بازگشت و مدتى ماند و راه ها را شناخت. استاد به او اجازه داد كه برود، اما او تقاضا كرد، چندى بمانم. استاد گفت: حالا مىتوانى بروى. برو. مگر مسؤوليت را فراموش كرده اى؟ اما او هنوز كتكها را فراموش نكرده بود.
در هر حال آمد و براى اين كه خودش را بشناسد به همان ده آمد. اين بار پشت سر ملا ايستاد و با او نماز خواند و مدافع او شد. اگر مسألهاى پيش مىآمد كه ملا به زحمت مىافتاد، او كمك مىكرد و مسائل را جواب مىداد. ملا كه مىديد مريدى دلسوز همراه دارد او را به خود نزديك كرد. اگر از ده هاى اطراف سراغ ملا مى آمدند. ملا او را مىفرستاد. رفته رفته ملا خودش را شناخت و ديد منبر كسر شأن اوست. به محراب قناعت كرد و منبر را به او واگذاشت. راستى كه راهها را شناخته بود و پستها را بدست آورده بود و ملا را خلع سلاح كرده بود، اما هنوز يك مسأله باقى بود و يك حساب تصفيه نشده بود. يك شب كه ملا در كنار منبر نشسته بود و او را بالاى منبر فرستاده بود، او سخن را به معاد و حشر و نشر كشاند و اشكها را از چشمها بيرون ريخت و دلها را به لرزه آورد و دلها را در راه گلو انداخت.
آن گاه گفت: يك بشارت مىدهم. من امروز كه به فكر قبر و عذاب افتاده بودم، سخت بيچاره شدم. در خواب ديدم كه قيامت به پا شده و عذابها آماده گرديده و مردم در چه وضعى هستند. كسى، كسى را نمىشناسد و هر كس از برادرش و مادرش و فرزندش فرارى است. هر كس از دوستش مىگريزد. هر كس سراغ پناه گاهى است. من به ياد رسول اللَّه افتادم. خودم را به او رساندم و گريه كردم. حضرت به من فرمودند. آيا از فلانى - ملاى ده - امانى دارى؟ هر كس يك مو از او همراه داشته باشد در امان است! اين بگفت و از ملا تقاضا كرد كه مرا امانى بده! ملا كه خود را شناخته بود، دستى به صورتش كشيد و امانى به او داد! او هم امان را گرفت و بوسيد و مردم را تحريك كرد كه امانى بگيرند!
از اطراف تقاضا شروع شد. با كمبود عرضه، وضع بدى پيش آمد. در ميان هجوم جمعيت ديگر مهلت نمىدادند كه ملا امانى بدهد، خودشان امانها را از سر و صورت ملا مىگرفتند. چيزى نگذشت كه ملا اَمرَد و بىمو شد، اما او ول كن نبود و مردم را به ياد ظلمها و ستمها و آب دزديدن ها و تجاوزها مىانداخت و زنها را با غيبت كردنها و دروغهايشان تحريك مىكرد. ملا در زير دست و پاها، خونين و بى رمق افتاده بود كه از لاى جمعيت چشمش به بالاى منبر افتاد و با ناله پرسيد: آخر تو چه وقت اين خواب را ديدى؟ لعنت بر اين خواب! او با نگاهى پر معنا جوابش داد: تو چه وقت آن خواب را ديده بودى؟ لعنت بر آن خواب!