عبدالله مامقانی معروف به علامه مامقانى و فاضل مامقانى؛ عالم امامى، فقیه اصولى، مرجع تقلید، رجالى، محدث و ادیب بود. وی از بزرگان علماى امامیه و حاوى فروع و اصول بود. اصلش از مامقان آذربایجان است. علامه مامقانى در ربیع الاول ۱۲۹۰ق در نجف اشرف چشم به جهان گشود. در پنج سالگى شروع به فراگیرى قرآن كرد. صرف و نحو و مقدمات و سطوح فقه و اصول را در محضر پدرش و شیخ هاشم ارونقى ملكى و شیخ غلامحسین دربندى و شیخ حسن میرزا (م۱۳۱۳ق) فراگرفت تا در فقه و اصول سرآمد شد. در ۱۳۰۸ق به حوزه درس اصول استدلالى و در ۱۳۰۹ق به حوزه درس فقه استدلالى پدر بزرگوارش راه یافت و «تقریرات» هر دو درس خارج را نگاشت. قوه استنباط و اجتهاد وى بارها از طرف پدرش تأیید شد و او را به دریافت اجازه مفتخر كرد. آن گاه وى خود به تدریس و تحقیق و تألیف پرداخت و شاگردان بسیارى بر گردش جمع شدند. او از پدرش روایت كرده و شیخ محمد حرز نیز از وى روایت كرده است. علامه عبدالله مامقانی که مرجع تقلید بسیارى از مردم آذربایجان بود، در شانزدهم شوال سال ۱۳۵۱ هجری قمرى در نجف اشرف درگذشت و در جوار حضرت على (ع) به رحمت حق پیوسته در مقبره والدش كه داراى گنبد و قبه عالى است، به خاک سپرده شد.
• از آثار علامه مامقانى می توان به این آثار اشاره کرد: «اجابة السئوال»، «ارشاد المستبصرین»، «ازاحة الوسوسة»، «تحفة الصفوة»، «تحفة الخیرة»، «تنقیح المقال فى علم الرجال» (در سه مجلد بزرگ، كه مشهورترین و مهم ترین تألیف اوست)، جوابات «المسائل البصریة»، جوابات «المسائل البغدادیة»، حاشیه بر «العروة الوثقى»؛ «الدر المنضود فى صیغ الایقاعات و العقود»، «مرآة الكمال فى الآداب و السنن» (و ترجمه فارسى آن)، «سراج الشیعة فى آداب الشریعة»، «الفوائد الطبیة»، «كشف الاستار فى تكلیف الكفار بالفروغ»، «هدایة الانام فى حكم مال الامام»، «مجمع الدرر» معروف به «اثنى عشریه»، «مناهج الیقین».
مطالب مرتبط
