همسایه داری به سبک رمضان

بسم الله الرحمن الرحیم
در فرهنگ دینی ما بر روی حقوق همسایه خیلی تاکید شده است. بدون شک این تاکید اسلام، در زمانهایی مثل ماه رمضان موکدتر می شود.
پیامبر اسلام می فرماید: «ما آمَنَ بى مَن باتَ شَبعانَ وَجارُهُ طاوِيا، ما آمَنَ بى مَن باتَ كاسيا وَجارُهُ عاريا؛[1] به من ايمان نياورده است آن كس كه شب سير بخوابد و همسايه اش گرسنه باشد. به من ايمان نياورده است آن كس كه شب پوشيده بخوابد و همسايه اش برهنه باشد.
اگر بخواهیم این حدیث را به سبک ماه رمضان تبیین کنیم، باید  گفت؛ کسی که از لحاظ غذای افطاری و سحری با مشکلی روبر نیست، باید فکر کند نکند همسایه من برای سحری و افطاری خود با مشکل مواجه باشد و هکذا.
پیامبر رحمت در حدیث دیگری، حقوقی را برای همسایه بر می شمرد. «إِنِ اسْتَغَاثَكَ أَغَثْتَهُ وَ إِنِ اسْتَقْرَضَكَ أَقْرَضْتَهُ وَ إِنِ افْتَقَرَ عُدْتَ عَلَيْهِ وَ إِنْ أَصَابَتْهُ مُصِيبَةٌ عَزَّيْتَهُ وَ إِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ هَنَّأْتَهُ وَ إِنْ مَرِضَ عُدْتَهُ وَ إِنْ مَاتَ تَبِعْتَ جَنَازَتَهُ؛[2]اگر از تو كمك خواست كمكش كنى، اگر از تو قرض خواست به او قرض دهى، اگر نيازمند شد نيازش را برطرف سازى، اگر مصيبتى ديد او را دلدارى دهى، اگر خيرى به او رسيد به وى تبريك گويى، اگر بيمار شد به عيادتش روى، وقتى مُرد در تشييع جنازه اش شركت كنى.»
این مواردی که در حدیث فوق به آن اشاره شده است، در ماه رمضان، بیشتر از همه وقت باید مد نظر قرار گیرد.

این را هم باید اضافه کنیم که اگر احادیث تاکید بر روزه داری چشم و گوش و زبان در ماه رمضان داشته واین اعضا را از گناهان پرهیز داده اند[3] اولویت گناه نکردن اعضا و جوارح انسان در ما رمضان، در وهله اول متوجه همسایه انسان است؛ یعنی با زبان خود از همسایه خود غیبت نکند، با زبان خود او را تمسخر ننماید و...
خداوند توفیق نیکی کردن به همسایه ها را مخصوصا در ماهی همچون رمضان به همه اعطا کند.

پی نوشت:
1ــ مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏8، ص 429.
2ــ مسكن الفؤاد عند فقد الأحبة و الأولاد، ص 114.
3ــ امام صادق(علیه السلام): «اذا صمت فليصم سمعك و بصرك و شعرك و جلدك؛ آنگاه كه روزه مي گيري بايد چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه دار باشند يعني از گناهان پرهيز كند.» الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏4 ، ص87.