نوروز در کلام بزرگان

همیشه یكی از پرجمعیت ترین اوقات سال در مشهد مقدس، اوقات عید نوروز بوده است. این، بسیار خوب است. پس می بینید كه نوروز را نگه  داشتند، محتوای آن را كه غلط بود، به محتوای صحیح و درست تبدیل كردند. این هنر ملت ایران و ذوق و سلیقه ایرانی مسلمان است

نوروز در کلام امام راحل
ایام نوروز بروید در این مریضخانه ها، بروید احوال این ها را، این هایی که آواره شده اند،... به اینها سرکشی کنید، و آن تشریفات سابق را تخفیف بدهید. اگر بخواهید ملت قوی و آزاد باشید از تشریفات یک قدری بکاهید. عید را در بین دوستان خودتان، ملت خودتان، مجروحان خودتان، معلولان خودتان.... این عید را در بین آنها با هم عید کنید... و شما وقتی عید دارید که اخلاق عید داشته باشید. [1]

نوروز در کلام مقام معظم رهبری
هنر ملت ایران
نوروز برای ملت ما، امروز عبارت است از اولاً: توجه مردم به خدا! اول تحویل سال كه می شود، مردم دعا می خوانند، «یا محول الحول و الأحوال» می گویند: آغاز سال را با یاد خدا شروع می كنند، توجه خود را به خدا زیاد می كنند. این، ارزش است. ثانیاً: نوروز را بهانه ای برای دید و بازدید و رفع كدورت ها و كینه ها و [بهانه] محبت به یكدیگر قرار می دهند. این، همان برادری و عطوفت اسلامی و همان صله رحم اسلام است؛ بسیار خوب است. ضمناً نوروز را بهانه ای برای زیارت اعتاب مقدسه قرار می دهند، به مشهد مسافرت می كنند كه همیشه یكی از پرجمعیت ترین اوقات سال در مشهد مقدس، اوقات عید نوروز بوده است. این، بسیار خوب است. پس می بینید كه نوروز را نگه  داشتند، محتوای آن را كه غلط بود، به محتوای صحیح و درست تبدیل كردند. این هنر ملت ایران و ذوق و سلیقه ایرانی مسلمان است. ما عید نوروز را از دیدگاه كسانی كه با اسلام سر و كار دارند تأیید می كنیم.[2]

نوروز و صله رحم
عید نوروز چیز خوبی است؛ وسیله ای كه با آن دل ها شاد می شود، انسان ها با یكدیگر ارتباط برقرار می كنند، صله رحم و صله احباب می كنند؛ چون دوستان و رفقا هم مثل ارحام، احتیاج به صله دارند. انسان باید با ارحام صله بكند، باید با دوستان و رفقا هم صله بكند؛ یعنی ارتباط برقرار بكند. این، ارتباطِ عید نوروز است كه بسیار خوب است.[3]

آیت الله العظمی بهجت(ره): در روایات برای نوروز وجهه دینی و شرعی داده نشده، فقط نوشته شده که در نوروز این جریانات اتفاق افتاده و مرحوم مجلسی دعا نقل کرده

نوروز و مردم دوستى
در این ایام نوروز، به كمك مستضعفان بشتابید. كسانی كه دارند و می توانند، جمعاً به كسانی كه نادار و محتاج و مستمندند، كمك كنند. این روح همكاری و همیاری در میان ملت ها كه سنت قدیمی و دستور عالی اسلام است، چیز بسیار ارزشمندی است؛ آن را حفظ كنید. به خصوص در ایام عید و ایام ماه مبارك رمضان، آن را بیشتر اهمیت بدهید. روحیه مردم دوستى، روحیه ایثار و ازخودگذشتگى، برای دیگران فكر كردن و كار كردن، روحیه ای است كه ملت  ما را به نتایج و غایات این حركت خواهد رسانید.[4]
​آیت الله العظمی مکارم شیرازی: عید نوروز مراسم و جنبه های مثبتی دارد مانند پاک سازی منازل و صله رحم و دید و باز دید و امثال اینها که از نظر شرع مقدس اسلام خوب است ولی از مراسم خرافی مانند شب چهارشنبه سوری و سیزده بدر سزاوار است اجتناب شود.[5]
آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره): عید فی حد نفسه مانعی ندارد ولی انجام محرمات شرعی در هیچ حال و تحت هیچ عنوان جایز نیست و مسلمانان و مؤمنان باید از کار حرام همواره اجتناب کنند و در این گونه موارد نهی از منکر کنند.[6]
آیت الله العظمی سید محمد تقی خوانساری (ره): ظاهرا عید گرفتن آن با قطع نظر از اخبار من بلغ مستحب شرعی است و کافی است در اثبات آن (خبر معلی بن خنیس) که مورد قبول نزد بزرگان اصحاب مثل شیخ طوسی و یحیی بن سعید و علامه و شهید رضوان الله علیهم می باشد.[7]
آیت الله العظمی محمد حسین آل کاشف الغطاء(ره): روایاتی از اهل بیت علیهم السلام درباره نوروز به ما رسیده و تأیید نموده عید گرفتن عرف را و از طرف ائمه علیهم مالسلام وظایفی به ما رسیده تصور می نمائید آن وظلیف خوردن و آشامیدن و رقص و امثال آن است، این نیست بلکه وظیفه نماز و ذکر و عبادت و صدقه دادن و مهربانی نومدن نسبت به ضعفاء و بینوایان و توجه به خداست.[8]
علامه شهید مطهری(ره): برای بعضی از مردم فصل بهار بخش بهار الهام دهنده است، درس است آموزنده است نکته ها و رمزها و حقیقتها در می یابند؛ اما متأسفانه استفاده بعضی دیگر از افراد از حد استفاده یک حیوان تجاوز نمی کند...آنها در این فصل الهام می گیرند اما نه از این فصل بلکه از صفات و ملکات پلید خودشان الهام می گیرند اما چه چیز الهام می گیرند؟ جنایت و آدمکشی فحشاء و فساد اخلاق شکستن قیود و حدود انسانی ... به هر حال بهار فصل تجدید حیات و زندگی از سرگرفتن زمین ماست، فصل نشاط و خرمی زمین است... در قرآن از این تجدید حیاتی که برای این موجود رخ می دهد مکرر یاد شده حدود پانزده بار و شاید بیشتر در قرآن کریم به این موضوع اشاره شده ولی به عنوان یک درس یک تعلیم و یک حکمت آموختنی.[9]
محدث بزرگوار قمی رحمه الله در کتاب الکنی و الالقاب جلد یک صفحه 78 نقل می فرماید: ابوریحان بیرونی ... کان مشتغلا فی تمام الایام السنه الّا یوم النیروز . آن مرد بزرگ بسیار در تحصیل علم جدی بود... تمام روزهای دوره سال به مطالعه و تألیف و کارهای علمی و تحقیقی اشتغال داشت و سرگرم بود مگر روز عید نوروز که آنروز را تعطیل می کرد. قطعا تعطیل کردن او روز عید نورز را نمی تواند بدون دلیل و جهت منطقی باشد و می توان یکی از دلایل اعتبار عید نوروز را اهتمام آن مرد بزرگ به این روز دانست.[10]
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی: نوروز از اعیاد اسلامی نیست هر چند در بعضی روایات دستور دعا و غیره وارد شده باشد.[11]
آیت الله العظمی بهجت(ره): در روایات برای نوروز وجهه دینی و شرعی داده نشده، فقط نوشته شده که در نوروز این جریانات اتفاق افتاده و مرحوم مجلسی دعا نقل کرده.[12]

پی نوشت:
1. برگرفته از سایت شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی
2. سخنرانی در تاریخ 1/1/1377.
3. همان
4. روزنامه جمهوری اسلامى، ص 3، 5/1/1370.
5. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 1، ص 160
6. همان
7. نوروز سید محمد علی میلانی، ص47
8. همان ص 43
9. بیست گفتار، علامه مرتضی مطهری، ص297 و298
10. نوروز چه روزیست؟، سیدباقر آیت میردامادی، صص 49 و 50 ، انتشارات میرداماد تهران، چاپ 76
11. و 12. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 5، ص 68
-----------------------------
منبع: سیدروح الله علوی، تبیان.