اولین و مهمترین گام برای درمان تسویف

اولین و مهمترین گام برای درمان تسویف

در این نوشتار قصد داریم اولین و مهمترین گام برای درمان بیماری تسویف را بیان کنیم. با ضیاءالصالحین همراه باشید تا در این مورد بیشتر بخوانید.

مرز تعجیل نهی شده با تسویف:

اگر در دستورات دینی عجله و شتاب زدگی نكوهش شده به جهت نامعلوم بودن امر است. اگر امری با تفكر و تأمل به نتیجه ی انجام رسید و باز هم تعلل شد، این تسویف و مذموم شمرده شده است.

روایت درک فرصت ها و مغتنم شمردن عمر، دال بر این است كه تسویف از مكاید شیطان است. "فما یمنعك أیها المغتر المضطر المسوف أن تعمل على مهل، قبل حلول الأجل" (1) "ای انسان مغرور مضطر مسوّف؛ چه چیز تو را از فكر تدارک اعمالت باز داشته است؟"

و در جای دیگر با كلمه ی "ایاك" می فرماید: ایاكم و التسویف. كه تسویف در لسان روایات، اعلام خطر و هشدار جدی به انسان است؛ یعنی مراقب و برحذر باشید.

همچنین در روایات دیگر وارد شده است: "وَعِد بفضلك على عبدٍ غَمَرَهُ جهله و استولى علیه التسویف حتى سالّم الأیام" خدایا به سوی تو آمده ام در حالی كه عملم ضعیف و جسمم به راحتی و آسایش عادت كرده و انگیزه های تسویف در من  فزونی یافته است...(2)

آن چه مهم است اینكه بسیاری از امور ما متأثر از روحیه تسویف، به تأخیر افتاده و عمر ما را به سرعت به زمان مقرر شده تا پایان عمر نزدیک می كند و زمانی به خود می آییم كه دیگر سال ها از عمرمان گذشته و بازگشتی هم ندارد. امید آن كه از این بیماری خطرناک رهایی یابیم.

درمان تسویف:

بهانه ها و توجیهات ما در امور خیر قطعا تسویف است. بعنوان مثال:

✓ الان حال نماز ندارم. اول وقت نشد اشكال ندارد. در عوض با حضور قلب نمازم را می خوانم.

✓ خوب وعمیق درس خواندن و جبران عقب ماندگی برای بعد. الان فعلا امتحاناتم را بدهم و بعد عمیق كار می كنم.

✓ مرتكب اشتباه و گناه شدیم، حالا شب قدر توبه می كنم. در فلان مكان مقدس توبه می كنم. به راحتی غیبت می كنیم و بعد توجیه می كنیم و در صورت متنبه شدن از گناه غیبت، توبه و تداركات آن را عقب می اندازیم.

ازاین قبیل رفتارها در زندگی روزمرّه، بسیار دیده می شود كه مصداق بارز تسویف است. برای رهایی ازاین رذیله اخلاقی

1. دوری از تسویلات شیطان: در دو آیه 18و83 از سوره یوسف به این امر اشاره شده است: "قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا  فَصَبْرٌ جَمِیلٌ".یعنی این امر واهی را نزد شما زیبا جلوه داد و در نتیجه پیراهن خونی یوسف را نزد پدر آوردند و حضرت یعقوب فرمود: بلكه نفس، این امر زشت قبیح را در نظر شما زیبا جلوه داده است...

شیطان با چهره ی خیرخواهانه و از در دوستی بصورت مخفی و مرموز انسان را به دام خود می كشاند و اعمال او را در برابر دیدگانش تزیین می كند. و باطل را در لباس حق پنهان می سازد.

فرمان قرآن است كه از شر او به خداوند پناه ببرید: "من شر الوسواس الخناس"

درست است كه در این مساله، نقش اصلی به شیطان داده شده، اما اراده و اختیار انسان چه می شود؟ نهایتاً این است كه انسان تصمیم می گیرد و قلبش را به روی شیطان باز كند یا ببندد. قرآن می فرماید: "إنه لیس له سلطانٌ..." شیطان بر شما تسلطی ندارد و تنها شما را دعوت می كند و شما هستید كه او را اجابت می كنید. شیطان هم می گوید: "فلا تلومونی و لوموا انفسكم" خود را ملامت نکنید و نه مرا.

بنابراین برای رهایی از وسوسه های شیطان باید اراده قوی كرد و به خدا پناه برد و به یاد خدا بود. به او توكل كرد و نسبت به دیگران دلسوز و مهربان بود؛ و این معیار اخلاقی مهم را فراموش نكرد كه آن چه برای خود می پسندی برای دیگران نیز بپسند و آن چه در اختیار تو نیست، راضی و قانع باش كه این است اولین و مهم ترین گام برای "درمان تسویف"

مطالب مرتبط و پیشنهادی: بیماری تسـویف

پی نوشت:

(1) بحار، جلد 70، ص 164.
(2) بحار الانوار و هم در اصول كافی ج 1و2.