فلسفه فیزیک از منظر شهید دکتر محسن فخری زاده
حسن رحیم پور ازغدی، استاد دانشگاه، پس از ترور شهید محسن فخری زاده، در یادداشتی به مظلومیت شهدای هسته ای در داخل و خارج کشور اشاره کرده اند و به دیدگاه شهید دکتر محسن فخری زاده در فلسفه فیزیک به بیان ارتباط درست و نادرست میان فیزیک و متافیزیک پرداخته است. با ما همراه باشید...
فلسفه فیزیک
یادداشت هایی که از شهید بنیانگذار، استاد فخری زاده را دیدم. پیشتر ندیده و نخوانده بودم. زمانی که آن مطلب را هم نخواندم، بلعیدم و افسوس خوردم بر بزرگمردی که جلوی بت های ما زانو نزد، بزرگ در «فیزیک» و «فلسفه علم» و بزرگ در انسانیت و معنویت، مجاهدی ناشناخته برای ما و کاملا شناخته برای واشنگتن و لندن و تل آویو که او را پدر«تکنولوژی هسته ای» و مغزمتفکر «هوافضا» نامیدند و کشتند. ده ها نقشه ترور او نقش برآب شده بود.
روشن است که چرا مردم آن نظریه پرداز عملگرا را حاج قاسم سلیمانی «فیزیک هسته ای» خواندند. شهادت محسن فخری زاده، برای او «خیر» و برای ما «شر» بود، برای او قصۀ «پیله و پروانه» و برای ما غصۀ «ماندن میان درودیوار» است، و محرومیت از مردی که ندانستیم چه حقی بر امنیت و پیشرفت ایران دارد و اینک چون شهید تهرانی مقدم، شهدای هسته ای و شهیدانی که پس از این خواهیم داد، دیگر از تاریخ ایران تفکیک نخواهد شد؛ چه خورشیدهای درخشان به تاریخ ما سنجاق نشده اند بلکه خود تاریخ ما هستند.
ضمن آنکه اهل تعارف نیستم و اگر برادر سردار قاآنی فرمانده من در سالهای جنگ، ما را به عضویت سپاه قدس بپذیرد در هر عملیات انتقامی در هر جای عالم که باشد شرکت میکنم بویژه اینک که گرفتار کوتوله هایی هستیم که هوسی جز مذاکره با شیطان ندارند و نمیدانیم به کدام خدا نماز میبرند اما نقدا حیف است اگر با چند یادداشت به افکار شهید محسن فخری زاده در حوزه فلسفه و علوم پایه اشاره نکنم:
۱. امکان و ضرورت احیای فلسفه اسلامی را به حوزه ودانشگاه یادآوری کرده و آنان را به ظرفیتهای احیا نشده فلسفه اسلامی برای فلسفه علم توجه داده است. حیات فلسفه، قدرت تعامل با محیط و رشد یافتن و رشد دادن است؛ به نحوی که با پرسش های فلسفی اکنون رویارویی داده شود، چالش پذیر باشد و از مسیر فلسفه علم، تاثیر ملموس بر جهت گیری علم داشته باشد. فلسفه اسلامی هم نوع زنده ومرده دارد.
۲. شهید نظریه پرداز، ریشۀ چالش بزرگ فیزیک جدید را در « فلسفه فیزیک » می بیند واصل «عدم قطعیت» را کاملا ادامۀ نظریۀ معرفت شناختی امتناع در شناخت ذات واقعیات طبیعی با روشهای فیزیک میداند چه برخلاف ادعا کمیات وابسته به هم برای یک ذره فیزیکی بطور همزمان با دقت صفر، همچنان غیرقابل اندازه گیری است.
همچون اندازه گیری تکانه با دقت بالا در الکترون که سبب می شود نتوانیم اطلاعاتی روشن از مکان بدهیم و به عکس.فیزیک کلاسیک در مورد انرژی و زمان با همین مشکل مواجه است. اندازه گیری دقیق یک کمیت، سبب عدم دقت در بی نهایت کمیت وابسته دیگر می شود و تلاش هایی چون نظریه «متغیرهای پنهان» نتوانسته خطر ظاهری این اصل را جبران کند.
۳. ایشان اصل «عدم قطعیت» در فیزیک را اگر نفی علیت به مفهوم نیوتونی آن باشد، معقول وحتی عامل پیشرفت علم می شمارد اما این اصل نمی تواند نفی «علیت» با تبیین فلسفی باشد مگر کسانی به دلایل ایدئولوژیک و غیرفلسفی چنین استنتاج نادرستی بر آن تحمیل کنند.
۴. از همسر شهید نقل شد که وقتی در خون خود دست و پا می زده، بیشتر نگران محافظانش بوده و با فریاد از آنان خواسته جلو نیایند تا آسیب نبینند. همکارانش گفتند گرچه دو نخست وزیر رذل صهیونیست علنا نام دکتر شهید محسن فخری زاده را به عنوان هدف اعلام کرده بودند و آمریکایی ها و کارگزاران شان تشنه به خون او بودند در داخل کشور نیز تحت فشار و ایذا بود. به نام برجام دستهایش را بستند و با دست بسته، هدف مسلسل تروریزم دولتی غرب قرار گرفت و مخالفان داخلی پروژه او نه حاضر به مناظره بودند و نه مسئولیت تصمیمهای خود را می پذیرند.
۵. شهید محسن فخری زاده در نقاط ربط فیزیک با فلسفه و در حلقه وصل «فلسفه علم» و معرفت شناسی با مشکلات انسان و نیازهای حیات، درگیر تالیف کتاب هایی بود و می پرسید چرا نهاد فلسفه اسلامی در صحنه نیست و تفریع فروع نو نمی کند؟ چرا تاثیر آن در علوم تجربی و علوم انسانی به درستی برای دانشجویان «فلسفه علم»، تبیین نشده و فیلسوفان این عصر، تن به رویارویی جدی با مسائل بنیادین علم نمی دهند؟ کجایند مقالاتی که با مبانی فلسفه اسلامی به نقد تفسیرهای فلسفی ناشی از علوم بپردازند؟
چرا فیلسوفان امروز غالبا به ذکر مصادیق و مثال های تازه، اکتفا کرده و مثلا در تدقیق و تجزیه روایت فلسفی از هستی نکوشیدند؟ حال آنکه فلسفه غرب با مبانی متشتت معرفت شناختی در معرکه، حاضر و با علوم، در تعامل زنده و با هر چالشی، نحله ای زاده و صاحب اولاد مشروع و نامشروع بسیاری شد و بر روند علوم و تطبیق یافته ها با سبک زندگی، ایفای نقش کرد؟ انیشتین گفت نظریه «نسبیت»، آنقدر میوه می دهد که خود دیگر آن را نمی فهمم.
در این لحظه به یاد آوردم اینها بخشی از سوالاتی بود که سال گذشته در فیضیه و در دانشگاه تهران پرسیدیم و یکی در قم آن را دروغ و تضعیف حوزه خواند و دیگری در تهران، آن را خارج از محدوده علم! و دانشگاه دانست.
همچنین شهید محسن فخری زاده، فیزیک و فلسفه را به نحوی مرتبط می دید که اگر مرز آنها رعایت شود یکدیگر را خوراک داده و حتی اصلاح می کنند گرچه ابزارهایی کاملاً متمایز و حیطه ای مستقل دارند.
در رمزگشایی شهید دکتر محسن فخری زاده، وقتی «ایدئولوژی» بر «جهان بینی» و جهان بینی بر «شناخت»، مبتنی است و وقتی موثرترین ابزار شناخت، تجربه حسی است (از تعبیر تعمیم یافته «مشاهده» برای حس بهره می برد)، چرا نقش فیزیک در «شناخت»، دست کم گرفته شود؟ فیزیک، دریچه ای راهگشا بسوی چشم اندازی بی نظیر در مشاهده آفاق است چنانچه زیست شناسی و علوم شناختی که توسعه یافته ی علم النفس است، شانی چون فیزیک دارند و البته این ارتباط ها نباید مرز و وظایف علوم را در هم ریزد و نسبیت زدگی به معنای نادرست آن، مایه اغتشاش در علم و فلسفه شود.
شهید محسن فخری زاده، دیدگاه امثال پوپر و پیروان ایرانیش را نه تنها غیر فلسفی بلکه منجر به فروپاشی علم می داند و تداخل بی منطق و افراطی علوم و فلسفه در یکدیگر را اخلال در هردو می شمارد و می نویسد گرچه هرگز نخواسته ام با فیزیک به خدا برسم اما مگر با فلسفه(بدون نبوت) می توان جز به خدایی ناقص رسید؟ او قاطعانه، فیزیک را بستری کارآمد(نه بیشتر و نه کمتر) برای عرفانی مستظهر به «طبیعت شناسی» می خواند و می گوید فیزیک در اندازه خود، جلوه هایی زیبا و باشکوه از حضرت حق به نمایش می گذارد و من شخصا از فیزیک نه تنها لذت حل مسئله، بلکه لذت معنوی برده ام و بر ایمانم افزوده است.
شهید محسن فخری زاده در شگفت است که چگونه کسانی در اروپا توانستند از یک «جهان منسجم» و «مکانیک معنادار» به الحاد یا بی معنا دیدن هستی برسند؟ و چرا به سهمیه تجربی و ریاضی از ذهن خود بسنده کردند؟ مگر عقل، بویژه وقتی مویدات علم، پشت آن می ایستد، راهی برای «الحاد» یا «شکاکیت»(که دشمن خونی «عقل»است) بازگذارده است؟ اینان از کدام بیراهه رفتند که به بیغوله رسیدند؟»
نویسنده: حسن رحیم پور ازغدی.
منبع: پایگاه خبری تحلیلی الف.
مطالب مرتبط:
شهید محسن فخری زاده که بود؟/ ترور دانشمند هسته ای-موشکی ایران
روز و شب چشم انتظارانند ما را جاده ها/ در سوگ شهید محسن فخری زاده
مجموعه پوسترهای شهید محسن فخری زاده + پیام تسلیت
مجموعه تایپوگرافی شهید محسن فخری زاده
مجموعه تصاویر شهید محسن فخری زاده
مجموعه پوسترهای شهید محسن فخری زاده + پیام تسلیت
مجموعه عکس پروفایل شهید محسن فخری زاده
مجموعه استیکرهای شهدای هسته ای
مطالب مرتبط
