شهید تهرانی مقدم ، مردی با آرزو‌های دوربـُرد!

شهید تهرانی مقدم ، مردی با آرزو های دوربـُرد!

در نوشتار حاضر مروری خواهیم داشت بر نقش شهید تهرانی مقدم پدر موشکی ایران در توسعه و توان موشکی کشورمان که در ادامه آن را می خوانید.

۲۱ آبان سال ۱۳۹۰ بود که خبر شهادت پدر موشکی ایران همه را شوکه کرد. شهیدی که عملکردش از زمان جنگ تحمیلی تا آخرین لحظه زندگی اش، همه در خدمت ایجاد بازدارندگی و تامین امنیت کشورمان با بالابردن توان موشکی بود. تلاش شهید تهرانی مقدم و همکارانش در این زمینه باعث شد شاهد تحولات بزرگی در حوزه موشکی باشیم، موشک هایی با برد و دقت بالا. امروز در حالی نهمین سالگرد شهادت دانشمند موشکی کشور بر تقویم نقش بسته که شاید بتوان توسعه موشک های بالستیک را از مهم ترین و پرآوازه ترین پیشرفت های کشور در حوزه نظامی در دوران تحریم برشمرد. نمونه های این موفقیت بزرگ را که رعشه به اندام دشمنان کشور انداخته در سالیان اخیر در بمباران مواضع داعش در دیرالزور، هدف قرار دادن مواضع گروهک تروریستی پژاک و البته بمباران پایگاه آمریکایی عین الاسد، دیده ایم. با این حال امروز مروری خواهیم داشت بر نقش شهید تهرانی مقدم پدر موشکی ایران در توسعه و توان موشکی کشورمان که در ادامه آن را می خوانید.

نگاهی کوتاه به زندگی پدر موشکی

سردار سرلشکر پاسدار شهید حسن تهرانی مقدم از بنیان گذاران اصلی صنایع موشکی و بنیان گذار توپخانه و موشکی سپاه در دوران هشت سال دفاع مقدس و مسئول سازمان خودکفایی و تحقیقات صنعتی سپاه پاسداران بود. حاج حسن ۶ آبان ۱۳۳۸ در محله سرچشمه تهران به دنیا آمد و در سال ۱۳۵۸، در مقطع کارشناسی رشته مهندسی صنایع پذیرفته شد و مدرک مهندسی گرفت. او در طول هشت سال جنگ تحمیلی هم حضور پر رنگی داشت. در سال ۶۱ توپخانه سپاه را تاسیس کرد، سال ۱۳۶۴ هم به عنوان فرمانده موشکی نیروی هوایی سپاه انتخاب شد. بعد از آن در سال ۱۳۸۴ جانشین نیروی هوا فضای سپاه شد و از سال ۱۳۸۵ هم به عنوان رئیس سازمان جهاد خودکفایی سپاه مشغول به خدمت شد تا این که در ۲۱ آبان ۱۳۹۰ هنگامی که در پادگان امیرالمومنین (علیه السلام) شهرستان ملارد در حال آزمایش موشکی بود، بر اثر انفجار زاغه مهمات به یاران شهیدش پیوست.

اولین پرتاب موشک

شاید زمان جنگ تحمیلی که ما حتی توانایی پرتاب موشک را هم نداشتیم کمتر کسی باور می کرد که روزی در ساخت موشک آن هم موشک های دوربرد این گونه به خودکفایی برسیم. در ابتدای دهه ۶۰ که عراق پی در پی شهر های کشورمان را هدف موشک قرار می داد، ایران موشکی برای مقابله نداشت و هیچ کشوری هم به دلیل تحریم ها حاضر نبود به ما موشک بفروشد. تا این که بعد از کلی تلاش هشت موشک در سال ۶۳ از لیبی خریداری شد آن هم به این شرط که صفر تا صد پرتاب و راه اندازی موشک ها به دست مستشاران این کشور باشد. به موازات همین خرید، تعداد محدودی از نیرو های سپاه با سرپرستی شهید تهرانی مقدم برای آموزش های موشکی و آشنایی با موشک های «اسکاد بی» و «فراگ ۷» به سوریه رفتند. در این مدت دو موشک یکی به پالایشگاه کرکوک و یکی هم به بانک رافدین عراق توسط مستشاران شلیک شد، اما بعد این دو شلیک، لیبی اعلام کرد دیگر حاضر به همکاری مستشاری با ایران نیست. بعد از رفتن مستشاران وقت، کار شهید تهرانی مقدم و نیرو های تعلیم دیده در سوریه شروع شد. مستشاران لیبی با این که لوازمی را از سامانه های پرتاب باز کرده بودند، اما تیم شهید تهرانی مقدم آن ها را بازسازی کردند و اولین پرتابشان را در اسفند ۶۳ انجام و باشگاه افسران عراق را هدف قرار دادند.

۲ موشکی که اجازه شلیک داده نشد!

در اوج جنگ یعنی درست همان زمانی که تنها هشت موشک آن هم از لیبی خریداری شده بود، شهید تهرانی مقدم دو فروند از آن ها را جدا کرد و اجازه نداد شلیک شوند تا بتواند از طریق مهندسی معکوس، آن را بومی سازی کند. این تصمیم، تصمیم بسیار مهمی بود و با راه انداختن گروه های مختلف در وزارت سپاه تا روز آخر راهبری آن ها را خودش به عهده گرفت که نتیجه آن را امروز در بومی شدن صنعت موشکی در انواع برد ها از ۳۰۰ کیلومتر تا ۲۰۰۰ کیلومتر می بینیم. یکی از همرزمان شهید در مستند ثریا از قول شهید می گوید: «شهید تهرانی مقدم همیشه می گفت: اگر دیگران انجام دادند یعنی کار شدنی است و اگر هنوز دیگران موفق نشدند این یک موقعیت برای ماست تا به دیگران بگوییم شدنی است.»

بیشتر بخوانید: مجموعه تصاویر دیدنی از شهید حسن تهرانی مقدم

از شهاب تا سجیل

جنگ سال ۶۷ تمام شد، اما جهاد حسن تهرانی مقدم برای تحقق نابودی اسرائیل که آرزوی دیرینه اش بود، ادامه داشت. او باید موشک هایی متناسب با آرمان هایش می ساخت. به همین دلیل بلافاصله یگان موشکی سپاه در سال ۶۸ تبدیل به فرماندهی موشکی شد و حسن تهرانی مقدم و یارانش کار تحقیقات روی ساخت موشک های سوخت جامد و مایع را به موازات هم پیش بردند. جهاد علمی آن ها برای نخستین مرتبه با ساخت موشک «شهاب ۱» که نسخه کپی «اسکاد بی» بود در اوایل دهه ۷۰ به بار نشست. با فرا رسیدن پاییز ۷۷ بیش از یک دهه تلاش طاقت فرسای سردار با ساخت موشک دوربرد «شهاب ۳» به نتیجه رسید و حالا می توانستیم درصورت نیاز از مرز های غربی کشور، دشمن صهیونیستی خود را هدف قرار دهیم، اما بازهم این پایان کار نبود. به غیر از شهاب ۱ و شهاب ۳، موشک های نازعات، شهاب ۲.

فاتح ۱۱۰، قیام، قدر، سجیل و... هم توسط شهید تهرانی مقدم و تیم اش ساخته شد تا زیر بنایی باشد برای دستاورد های موشکی کشورمان. در کنار ساخت موشک، طراحی و ساخت رادار VHF و هلی کوپتر شاهد، فناوری هایی مانند سیستم بدنه کامپوزیتی، فناوری عایق های موتور، سوخت کامپوزیتی برای موشک، سامانه موشک حامل ماهواره و طراحی سایت پرواز هم با تلاش های شهید تهرانی مقدم در کشور بومی شد.

موشک های دوربرد و نقطه زن

بعد از ساخت موشک در برد های مختلف حالا وقت آن بود که روی دقت موشک ها کار شود. اوایل کار خطای موشک ها تا هزار متر می رسید و بعد از تلاش های شبانه روزی تیم حاج حسن، این مقدار خطا به ۱۰۰ تا ۲۰۰ متر رسید، اما باز هم این عدد برای حاج حسن راضی کننده نبود. شهید تهرانی مقدم و تیم تحقیقاتی اش فقط طی شش ماه خطای موشک ها را به زیر ۱۰ متر رساندند، اتفاقی که شبیه معجزه بود و هیچ کس آن را باور نمی کرد، وقتی تست ها با موفقیت انجام شد همه باور کردند که چه شاهکاری صورت گرفته است آن هم برای موشک های برد بلند!

ساخت سوخت موشک

خب حالا دیگر تیم حاج حسن نشان داده بود در ساخت موشک های دوربرد با دقت بالا به خودکفایی رسیده ایم، اما هنوز برای سوخت موشک ها به خارج از کشور وابسته بودیم و همین وابستگی تهرانی مقدم را بر آن داشت تا روی نوع سوخت و ترکیبات موشک متمرکز شود. وقتی در آبان ۸۷ از موشک سجیل رونمایی شد، روزنامه تونسی «شروق» نوشت: «زمانی که مقامات ایرانی آزمایش موفقیت آمیز موشک عاشورا (سجیل) را اعلام کردند در واشنگتن و تل آویو بلوایی به پا شد مبنی بر این که موشک جدید ایران از لحاظ فناوری قادر است به هر هدف آمریکایی در شرق اروپا و هر هدف صهیونیستی برخورد و در محل برخورد ویرانی گسترده ای ایجاد کند.»

چکیده مطالب

تا سال ۶۳ به دلیل تحریم ها حتی موشک به ما فروخته نمی شد تا این که با مهندسی معکوس توسط شهید تهرانی مقدم روی دو فروند از موشک های خریداری شده از لیبی، موشک نازعات ساخته شد. بعد از جنگ، شهید تهرانی مقدم و تیم اش توانستند موشک هایی با برد های مختلف از ۳۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر را بسازند و بر نقطه زن کردن موشک ها با خطای کمتر از ۱۰ متر تمرکز کردند. بعد از آن سوخت موشک را هم که فقط در اختیار سه کشور بود، توانستند در کشور بومی سازی کنند. اما در پایان باید به این نکته اذعان داشت که تلاش شهید تهرانی مقدم که به پدر موشک ساز ایران معروف است باعث شدکشور از امنیت کامل برخوردار و هر گونه تهدیدی با سیلی سخت موشک های دقیق و قدرتمند ایرانی پاسخ داده شود که نشان از اهمیت کاری است که شهیدحسن تهرانی مقدم و همکارانش انجام داده اند.

حاج حسن روحت شاد و راهت پر رهرو باد