فنون مدیریت زمان در فضای مجازی (بخش اول)
فنون مدیریت زمان در فضای مجازی که به تشخیص، سازماندهی و مدیریت زمان صرف شده بصورت آنلاین به کاربران کمک می کند، از وابستگی به فضای مجازی جلوگیری می کند. در این مقاله با برخی از این تکنیک ها در جهت مدیریت و بهینه سازی زمان مصرفی در فضای مجازی، آشنا می شوید.
مقدمه
فضای مجازی به واسطه ویژگیهایی همچون گمنامی، دسترسی پذیری بالا، نبود قوانین و مقررات، سرعت زیاد و فرامرزی بودن [اینفوگرافیک: ویژگی و آسیب های فضای مجازی به نقل از سایت www.dana.ir، شناسه خبر: 754072]، این توانایی را دارد که بدون محدودیت، پاسخگوی نیازهای درونی کاربران باشد؛ برای مثال اگر نیاز به ارایه خود، نیاز به تأیید اجتماعی و نیاز به تعلق فرد در دنیای واقعی به شکل مناسبی برآورده نشود، اینترنت این فرصت را به او می دهد که سریعتر و در ابعاد وسیعتری به این نیازها پاسخ بدهد. برای مثال «بارگ» [Bargh] و همکاران، ادعا کردند که اینترنت فرصت منحصر به فردی برای «بیان خود» ایجاد می کند که مسلماً افراد ترجیح می دهند از این فرصت برای نمایش «خود ایده آل» شان استفاده کنند و جنبه هایی از خودشان را که در ارتباط چهره به چهره، به راحتی قابل بیان نیست، ارایه دهند. [Bargh,& et al.2002]
مثال روشن تر در این زمینه، میل به کنجکاوی های جنسی است که اگر در دنیای واقعی مدیریت نشود، فضای مجازی عرصه را برای پاسخگویی بدون حد و مرز فراهم می کند. همچنین بیان برخی ویژگیها همچون خودشیفتگی [Carpenter,2012] ، برون گرایی بالا، عزت نفس پایین، تنهایی اجتماعی و انزوای عاشقانه بعنوان صفات شخصیتی [Zhong & et al,2011] غالب در کاربران شبکه های اجتماعی نشان می دهد که فضای مجازی این توانایی را دارد که بر نقاط ضعف و ویژگیهای شخصیتی افراد متمرکز شود و مثل ذره بین، آنها را چند برابر کند. با توجه به نکات فوق و جمع بندی پژوهش های اخیر، میتوان گفت مدیریت افکار، احساسات و نیازها و همچنین تقویت مهارت های فردی همچون خویشتن داری، مدیریت زمان و هدف گذاری بعنوان مهمترین و قویترین اهرم ها برای پیشگیری و مقابله با آسیب های اینترنتی است. در این مقاله به مهارت مدیریت زمان می پردازیم.
مهارت مدیریت زمان
زمان مثل اسب چموش است! اگر سوارکارش حرفه ای باشد، مرکب رام می شود، با سرعت می تازد و بهترین بهره ها را فراهم می کند، اما اگر مرکب بر سوارکارش امیری کند، آن وقت افسار پاره می کند و حتی از صاحبش هم سواری می گیرد! در پدیده اعتیاد به ابزاری مثل اینترنت، در واقع زمان بر کاربران، حکم فرمایی می کند! «یانگ» [Young] ، پیشرو و یکی از پیشگامان بررسی اعتیاد اینترنتی با تجارب متعدد در مرکز اعتیاد آن لاین، برخی تدابیر مداخله ای مبتنی بر مفروضات درمان شناختی رفتاری را پیشنهاد می کند. تعدیل و استفاده کنترل شده از اینترنت، یکی از محورهای مورد توجه اوست. براساس نظر این پژوهشگر، در درمان باید از «فنون مدیریت زمان» که به تشخیص، سازماندهی و مدیریت زمان صرف شده بصورت آن لاین به کاربران کمک می کنند، استفاده کرد. [یانگ و آبرئو، ترجمه وحدت نیا، 1391، ص 211] بنابراین با کنترل و مدیریت زمان، می توان از وابستگی به فضای مجازی پیشگیری کرد.
1. شناخت خود
یعنی فرد بداند نقاط قوت و ضعفش در فضای مجازی کجاست؛ مثلاً وسوسه شدن برای دیدن ویدیوهای جالب، ناتوانی در نه گفتن به شروع گفتگویی غیر مهم در فضای چت، احساس تنهایی و غیره.
2. اولویت بندی کارها [ لوتار جی، سی ورت، ترجمه منصور توکل نیا، 1384]
در قدم بعدی، کاربر باید سعی کند اولویت ها را بشناسد و کارهای روزانه اش را از نظر اهمیت و فوریت دسته بندی کند. کارهای ما در چهار گروه طبقه بندی می شوند:
1. مهم و فوری؛
2. غیر مهم و فوری؛
3. مهم و غیر فوری و
4. غیر مهم و غیر فوری.
کارهای دسته چهارم، «وقت تلف کن» نام دارند! گشت وگذار در شبکه های اجتماعی، لایک کردن، لطیفه خواندن و خلاصه بازدیدهای بی هدف از صفحات تمام نشدنی، تقریباً کل زمان مفید برای انجام کارهای سه گروه قبلی را هدر می دهد. در اعتیاد به اینترنت معمولاً همه کارهای دیگر تعطیل می شوند و همه اهداف زندگی در اینترنت خلاصه می شود.
3. فهرست کردن کارهای روزانه براساس اولویت
فرد باید سعی کند اولویت هایش را روی صفحه کاغذ یا در یادآور گوشی همراهش یادداشت کند تا جلوی چشمش باشد. به محض گیر افتادن در تله اینترنت، مشاهده این فهرست بعنوان زنگ هشدار و بازگشت به فعالیت های مهم، به او کمک خواهد کرد زمان حضور در فضای مجازی را مدیریت کند.
منابع:
1. محمد حسین، سیاح طاهری و دیگران؛ (1395)، حقیقت مجازی، تهران: انتشارات مرکز ملی فضای مجازی، چاپ اول.
2. فرود، حمیدیان ؛ (1387)، اعتیاد به اینترنت و موبایل (بررسی عوارض وابستگی به اینترنت، موبایل و بازی های رایانه ای)، تهران: نشر قطره، چاپ دوم.
3. برایان تریسی، مدیریت زمان؛ (1393) مترجم یلدا بلارک، تهران: انتشارات اشکذر، چاپ 17.
مطالب مرتبط
