چگونه رزق و روزی ام زیاد شود؟
قرآن سفارش می کند اگر تنگدست شدید از آنچه خدا به شما داده انفاق کنید. شاید اینکه انفاق می تواند فقرزدایی کند، با عقل ما سازگار نباشد، اما منطق توحیدی قرآن یاد می دهد که با هر دست بدهی از همان دست پس می گیری.
بی راه نباشد اگر بگوییم امروز مسئله معیشت و اقتصاد مهم ترین دغدغه خانواده ها به شمار می رود و هر فردی دنبال این است که برای خانواده اش رفاه و آسایش فراهم کند. دیدن خانه های مجلل و ماشین های لاکچری پولدارها هم به این خواست مردم دامن می زند که بخواهند زندگی در رفاه را لمس کنند. اما چگونه می توان پولدار شد؟ اصلا اسلام دست و پای ما را برای داشتن رفاه و آسایش مادی باز گذاشته؟ آیا زنان هم در بهبود معیشت خانواده نقش دارند؟ قرآن به عنوان کتاب زندگی، درباره معیشت و اقتصاد خانواده، حرف هایی دارد که در ادامه به بخشی از این موضوعات می پردازیم.
بیشتر بخوانید: دعایی بسیار مجرب برای توسعه رزق و روزی
دوست دارم پول دار شوم تا خانواده ام در رفاه باشند، این اشتباه است؟
اسلام نه با ثروت و رفاه مخالف است و نه بر فقیر ماندن تاکید می کند. در گفتمان دینی، کسب درآمد حلال، ارزش است[مائده/2] خداوند در آیه 172 سوره بقره مادیات را مقدمه رسیدن به معنویات بیان می کند و استفاده از نعمت های خدا را حق همه بندگان می داند. البته قرآن مال و ثروت را مادامی که علاقه افراطی به آن وجود نداشته باشد خیر می داند[عادیات/8] و تاکید می کند که انسان نباید تمام همتش برای جمع آوری و افزودن ثروت باشد که در این صورت از امور مهم دیگر غافل می شود.[همزه/2]
در احادیث هم آمده مردی که در راه خانواده زحمت می کشد، مانند مجاهد در راه خداست.[من لایحضره الفقیه، ج3، ص 168] همچنین گفته شده، بر صاحبان نعمت واجب است كه بر افراد تحت سرپرستى خود، توسعه دهند و به زندگى آنان گشایش بخشند.[اصول كافى، ج 4، ص11]
من اهل نماز و روزه ام، ولی چرا باز هم در معیشت مشکل دارم؟
بعضی از متدینین توقع دارند چون اهل عبادت و نماز و روزه هستند، وضع معیشتی خوبی هم داشته باشند، اما غافل از اینکه نابرده رنج گنج میسر نمی شود. قرآن تنها راه موفقیت و بهره مندی انسان را سعی و کوشش می داند[نجم/39] و این که منتظر مال بادآورده باشیم در اسلام جایگاهی ندارد.
امیرالمومنین(علیه السلام) فرموده کسی که پیوسته تنبلی کند، در رسیدن به آرزویش ناکام می شود.[منتخب میزان الحکمه، ص ۳۱۴] از ابن عباس هم نقل شده که پیامبر(ص) هرگاه به کسى نگاه مى کرد و از او خوشش مى آمد، مى فرمود: شغلى هم دارد؟ اگر مى گفتند: نه، مى فرمود: از چشمم افتاد.[بحارالانوار، ج100، ص9]
البته تنها کار و تلاش ملاک نیست، بلکه تخصص، تعهد و امانتداری هم مورد توجه است. قرآن در آیه 26 سوره قصص به بیان اهمیت تخصص و تعهد، پرداخته است. امروزه برای جذب نیروی کار، کارآمدی و تخصص حرف اول را می زند. بی شک کسی که توانمند و با استعداد، درستکار و امانتدار بوده و اهل خیانت نباشد، بیکار نمی ماند. بنابراین بهتر است سرپرست خانواده شرایطی فراهم کند که اعضای خانواده تخصصی متناسب با علاقه و استعدادشان داشته باشند، تا هیچوقت نگران درآمد و روزی خود نباشند.
چگونه رزق و روزی خود را افزایش دهم؟
قرآن جدا از اینکه کار و تلاش را پایه و اساس پیشرفت و موفقیت معرفی می کند، راهکارهایی هم برای افزایش رزق و روزی بیان کرده است. قرآن سفارش می کند اگر تنگدست شدید از آنچه خدا به شما داده انفاق کنید.[طلاق/7] در سوره بقره آیه 261 پاداش صدقه ی انفاق کنندگان را مانند دانه ای مثال زده که هفت خوشه از آن می روید و هر خوشه صد دانه دارد.
شاید اینکه انفاق می تواند فقرزدایی کند، با عقل ما سازگار نباشد، اما منطق توحیدی قرآن یاد می دهد که با هر دست بدهی از همان دست پس می گیری. در احادیث زیادی هم آمده که صدقه بر روزى و دارایى صدقه دهنده مى افزاید[الأمالی للطوسی، بخش 18، ص14] و یا هر وقت فقیر شدید، صدقه دهید و با خدا تجارت کنید.[نهج البلاغه، حكمت ۲۵۸]
ایمان، تقوا و دوری از گناه[اعراف/96] و همچنین شکر نعمت های خدا[ابراهیم/7] از دیگر مواردی است، نعمتتان را افزون می کند. البته منظور از شکرگزاری، فقط گفتن ذکر «الحمدلله» و «خدا را شکر» نیست که این فقط شکر زبانی است. شکر، سه مرحله قلبی، زبانی و عملی دارد که باعث افزایش رزق و روزی می شود.
اینکه همسرم شاغل است و در مخارج زندگی کمک می کند اشکال دارد؟
حال و هوای معیشت مردم، این روزها خیلی خوش نیست و مشکلات اقتصادی سفره های مردم را کوچک کرده است. زن و مرد دوشادوش هم کار می کنند، اما باز هم هشتشان گرو نه شان است. اما با همه این اوصاف، اسلام مرد را مدیر اقتصادی خانواده می داند و زنان را در درجه اول مسئول درآوردن خرجی نمی داند. با توجه به آیه 32 سوره نساء، اگر زنی بخواهد کار کند و فعالیت اقتصادی داشته باشد، درآمدش متعلق به خودش است و وظیفه ای نسبت به هزینه های زندگی ندارد. البته این نکته برای آن است که مردان بدانند نباید همسرشان را مجبور به کار کردن کنند، وگرنه اگر زنی با اختیار خودش بخواهد بخشی از مخارج خانه را به عهده بگیرد، حتما کار پسندیده ای انجام داده و بنیان خانواده را مستحکم کرده است.