جلسه سوم مقام عرشی : فاطمه زهرا سلام الله علیها، تمثل حورائی بهشتی در صورت انسان
مقام حضرت زهرا(سلام الله علیها) یک مقام عرشی است، (حوراء الانسیه) خدا با حفظ جایگاه عرشی و بهشتی فاطمه زهرا او را به ما هدیه داده است.
به مناسبت ایام فاطمیه درباره وجود نورانی حضرت زهرا (سلام الله علیها) مطالبی خدمتتان عرض شد که این مطالب هر چند عنوان و موضوعیتش با حضرت زهرا (سلام الله علیها) است، اما زیر مجموعه ولایتی حضرت زهرا (سلام الله علیها) یعنی ائمه (علیهم السلام) را نیز در برمی گیرد که در واقع سیر شرح زیارت جامعه کبیره ما ادامه می یابد که فهم این مطلب در جامعه کبیره بسیار دخیل است.
درباره حضرت زهرا(سلام الله علیها) روایتی از نبی اکرم ﷺ نقل کردیم که ایشان فرمودند: نور فاطمه(سلام الله علیها) پیش از خلقت زمین و آسمان آفریده شده است. بعضی از حاضران پرسیدند: مگر او بشر نیست؟ حضرت فرمودند: فاطمه حوریه ای بشرگونه است.
به این کلمات خوب دقت کنید که خیلی مهم است. چون خلقت ما از نور معصوم است. پس هر چیز را به مقام آنها اتصال می دهند، در واقع حقیقت باطن ماست.
فاطمه زهرا یک حقیقت بهشتی دارند که در قالب یک زن ظهور دارد و یک جنبه مادی مثل سایر انسان ها جنبه طبیعی و زمینی دارند که بخاطر این جنبه زمینی ازدواج و زایمان می کنند، غذا می خورند.
حالا حضرت زهرا(سلام الله علیها) که قبل از خلقت آسمان و زمین وجود داشته اند پس کجا بوده و مکانشان کجا بوده است.
در ادامه روایت، حضرت می فرمایند: حضرت زهرا(سلام الله علیها) در یک جایگاهی در ساق عرش بوده اند. عرش خدا مرکز حاکمیت، مدیریت و تدبیر الهی است که حضرت آنجا بوده اند و علاوه بر جنبه بهشتی بودن، جنبه عرشی هم دارند که جنبه عرشی حضرت از جنبه بهشتی بالاتر است.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) یک حقیقت مبسوط عرشی است که تا زمین آمده و همچون کانالی است که با جلوه های مختلف به نام علی، حسن، حسین، سجاد و ... (علیهم السلام) تجلی کرده است. بعضی افراد با جلوه زهرائی می توانند ارتباط بگیرند، ولی با جلوه ی علوی اش نمی توانند. بعضی دیگر با جلوه مجتبایی اش می توانند ارتباط بگیرند، ولی با جلوه سجادی اش نمی توانند.
پس ما روی زمین با شخصیت هایی روبرو هستیم که در عین اتصال شان به مقام عرشی، یک ظهور مادی هم دارند و آن هم خدا در حق ما لطف کرده که آن را در متن زندگی ما آورده و آن را به ما نشان می دهد. پس حضرت وقتی پایین می آید و به صورت انسان ظهور می کند، مقام اصلی اش را دارد و اتصالش باقی است.
برای روشن شدن مطلب به رابطه استاد و شاگردی دقت کنید که وقتی استاد از مقام فوق عقلانی اش مسئله ای را به شاگرد می گوید، برای این است که شاگرد در مقام پایین تری است، سعی می کند مطلب را به نحوی بیان کند که شاگرد متوجه بشود و بفهمد. در حقیقت استاد از مقام فوق عقلانی به مرحله پایین تر یعنی عقلانی یا خیالی تنزل می کند تا آن مطلب را با قاعده و فرمول و قالب های محدود برای شاگرد بیان کند.
پس استاد برای فهم مطلب باید از الفاظ و واژه هایی استفاده کند تا شاگرد بفهمد. در اینجاست استاد ماده ای را بعنوان صوت و لفظ خلق می کند تا آن مطلب فوق عقلانی را در مرحله پایین تر به شاگرد بفهماند که اینجا شاگرد در مرحله لفظ به استاد متصل می شود و استاد وقتی آن مطلب بالا را در مرحله لفظ به شاگرد می گوید از آن مقام بالا پایین آمده است؛ اما از علم و جایگاه استاد چیزی کم نشده است، بلکه فقط با جلوه و ظهوری مادی مسئله را به شاگرد فهمانده. چون شاگرد هم برای فهم آن مطلب به این ظهور استاد نیاز دارد.
شاگرد هم مطلب استاد را به عقل می برد و روی آن تعقل می کند و تازه می فهمد استاد چه گفته است و اگر موانع نفسانی در شاگرد نباشد، آن مطلب را از مرحله عقل به مرحله فوق عقلانی می برد و آن مطلب تبدیل به هستی و نورانیت می شود و شاگرد از مرحله دانایی به دارایی می رسد، اما اگر این نورانیت برای شاگرد اتفاق نیفتد بخاطر این است که او فقط سر کلاس نشسته و هیچ ارتباطی برقرار نکرده و قصدش فقط شهوت دانستن است.
همیشه در قوس نزول، خیرات و ریزش وجود دارد و مانعی نیست، اما مسئله در قوس صعود است که شخص با تجلیات الهی مثل حضرت زهرا(سلام الله علیها) یا پیامبر ﷺ یا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) روبرو می شود و درک می کند؛ اما نمی تواند با آنها بالا برود و به پشت صحنه نمی رسد. چون قصدش «شدن» نیست.
دعوت حضرت زهرا (سلام الله علیها) از همه انسان ها به مقام خودش
حضرت زهرا(سلام الله علیها) و اهل بیت (علیهم السلام) ما را به مقام خودشان دعوت می کنند، اما به شرطی که ما معرفت و بصیرت داشته باشیم و بخواهیم که برویم. از طرف آن ها منعی نیست، ولی مشکل از طرف ماست که آیا تصمیم داریم، آیا آن جایگاه و مقام شان را می شناسیم یا نه! متاسفانه شهوات پایینی نمی گذارد حرکتی کنیم.
حتی به حرم هم که می رویم، با نیازهای جنبه های پایینی می رویم. بخاطر مشکلات خانوادگی، یا سیاسی، یا اجتماعی، یا ازدواج و یا نهایتا رفع مشکلات علمی به حرم و زیارت می رویم و با خود آن معصوم مثلا با امام رضا (علیه السلام) در حرم کاری نداریم. بلکه میگوییم ای امام رضا (علیه السلام) حاجت دارم، منزل می خواهم، یا همسر می خواهم یا ماشین می خواهم، یا فلان مشکل را دارم و برای این آمده ام.
مقام حضرت زهرا(سلام الله علیها) یک مقام عرشی است، (حوراء الانسیه) خدا با حفظ جایگاه عرشی و بهشتی فاطمه زهرا او را به ما هدیه داده است. ما با آدم های زیادی روبرو هستیم؛ ولی نمی دانیم پشت صحنه آنها بهشتی و ملکوتی یا جهنمی است. نمی دانیم کجایی است؟ اما تنها شخصی که مطمئن هستیم که پشت صحنه اش بهشت است، معصوم است که باطنش بهشت و مقام بالاتر از بهشت دارد. وقتی به ظاهر این شخص نزدیک می شوید؛ مثل رابطه استاد و شاگردی که یواش یواش از این ارتباط ظاهری، به باطن و بهشت و بالاتر از بهشت وارد می شوید.
اهل بیت (علیهم السلام) بالاترین نعمت الهی است
در خطاب به ائمه (علیهم السلام) در زیارت جامعه کبیره می گوییم: «خَلَقَكُمُ اللّهُ أنْوارا فَجَعَلَكُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقینَ = خدا شما را به صورت نورهای مختلف گردا گرد عرش آفرید».
خدا به ما منت گذاشت ائمه (علیهم السلام) را به ما داد و چه شخصیتی خدا به ما داده که وجود این 14 نفر روی زمین نعمتی است که اگر خدا این 14 نفر را از روی زمین بردارد، دنیا تاریک و پر از ظلم و فساد و غم و غصه و بدون آینده است.
خداوند هیچ نعمتی بالاتر از اهل بیت (علیهم السلام) را به انسان نداده است. خداوند بعد از وجود خودش و عشق خودش که اله ما است و به ما هدیه داده است، اهل بیت (علیهم السلام) را هم به ما هدیه داده است.
کسی که عقربه دلش به سمت خداست، می فهمد که خدا به او چه داده است، ولی ما متاسفانه با نگاه حیوانی درک درستی از معشوق و اله های حقیقی نداریم؛ حتی درک درستی از محبوب های دیگر که اهل بیت (علیهم السلام) هستند هم نداریم.
بعضی ها بخاطر مسائل جمادی، گیاهی و حیوانی خیلی نق می زنند و کفران می کند که این کار خوبی نیست و بسیار هم زشت است. خدا نعمت های آسمانی و سطح بالای زیادی به ما داده است و ما آنها را نبینیم و بخاطر ندادن نیازهای پایینی، مرتب نق بزنیم و گله کنیم.
فردی فقیر خدمت امام صادق (علیه السلام) می آید و می گوید وضع مالی ام خوب نیست و فقیرم. حضرت فرمود: تو فقیر نیستی! گفت چطور؟ حضرت فرمود: حاضری همه دنیا را داشته باشی، ولی ما اهل بیت (علیهم السلام) را نداشته باشی؟ گفت نه حاضر نیستم. حضرت فرمود: پس تو فقیر نیستی. پس بدانیم که غر و نق برای نیازهای دنیایی مان آن همه قشنگی انس با اهل بیت(علیهم السلام) را خراب می کند.
در زیارت جامعه کبیره در خطاب به معصوم می خوانیم: «خَلَقَكُمُ اللَّهُ أَنْوَارا فَجَعَلَكُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقِینَ حَتَّى مَنَّ عَلَیْنَا بِكُمْ فَجَعَلَكُمْ فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْكَرَ فِیهَا اسْمُهُ = خدا شما را نورهایى آفرید، و گرداگرد، عرش خود قرار داد، تا با آوردنشان به دنیا بر ما منّت نهاد، و قرارتان داد در خانه هایی كه اجازه داد رفعت یابند و نام او در آنها ذكر شود». خدا لطف کرد که اهل بیت (علیهم السلام) را بخاطر ما از بالا پایین آورد و یک بدن طبیعی به آنها داد تا در بین ما باشند و پیامبر ﷺ با آن لطافتش آمد پایین و سخن گفت. یا یک لطافتی مثل حضرت زهرا (سلام الله علیها) را بخاطر ما به زمین آورد؛ ولی بین در و دیوار له شد، بچه اش سقط شد و سیلی خورد.
خدا نه تنها اینها را برای ما پایین آورده و یک رابطه اینجوری برقرار کرده، بلکه می گوید من شما را هم از این جنس خلق کرده ام که حقیقت و خانواده آسمانی شما اهل بیت (علیهم السلام) هستند. خیلی بی حیایی و گستاخی و بی چشم و رویی است که پیامبر ﷺ بخاطر ما چه کشیده و ما بخاطر آنها حرمت قائل نباشیم و از سبک زندگی آنها بدمان بیاید، اینجاست که ما سقوط می کنیم و این جنایتی است که نسبت به خودمان داریم. تازه بعضی علاوه بر خودشان جنایت می کنند به دیگران و فرزند و شاگردانشان هم یک سبک زندگی غلط را منتقل و ترویج می کنند. پس دقت کنید حضرت زهرا(سلام الله علیها) و اهل بیت (علیهم السلام) یک حقیقت عرشی هستند که تا زمین کشیده شده اند.
اهل بیت بهترین ریسمان الهی هستند
اهل بیت بهترین ریسمان الهی هستند. چنانچه در روایت نقل است، مراد از «حبل الله» در آیه «اِعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّه جَمِیعاً وَلاَ تَفَرَّقُوا=[سوره مبارکه آل عمران آیه ۱۰۳] همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید». اهل بیت (علیهم السلام) هستند. پس به حبل الهی بیاویزید و از هم جدا نشوید.
همه حقیقت از این نور آفریده شده که توسط اهل بیت (علیهم السلام) همانند شبکه ای در سرتاسر هستی ظهور پیدا کرده است.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) یک حقیقت مبسوط عرشی است که تا زمین آمده و همچون کانالی است که با جلوه های مختلف به نام علی، حسن، حسین، سجاد و ... (علیهم السلام) است. بعضی ها با جلوه زهرائی می توانند ارتباط بگیرند ولی با جلوه ی علوی اش نمی توانند. بعضی دیگر با جلوه مجتبای اش می توانند ارتباط بگیرند ولی با جلوه سجادی اش نمی توانند.
عموم مردم با جلوه سیدالشهدا بهتر و سریع تر ارتباط می گیرند. حتی اگر انسان در جایی گیر داشته باشد، سیدالشهدا آن را برطرف میکند. حتی با الله هم گیر داشته باشد امام حسین (علیه السلام) زودتر مشکل را برطرف می کند.
بالاتر از قیامت این شخصیت استمرار دارد. چون عظمت و بساطت دارد. انسان در هر نقطه ای از زمین می تواند به حضرت متصل شود. فقط نحوه اتصال را باید بلد باشد.
پس حالا حضرت زهرا (سلام الله علیها) ما را بعنوان مادر نه از جنبه گیاهی یا حیوانی بلکه از جنبه انسانی ما را به مقام خودش دعوت می کند. لذا تربیتی که مادر می کند از نوع تربیت انسانی است. جفاست که با ائمه غیر از روابط مادی که داریم، رابطه انسانی نداشته باشیم.
حال برای این که بتوانیم با حضرت زهرا (سلام الله علیها) ارتباط بگیریم باید چه کرد؟ چگونه می توان به وجه باطنی مادرمان یعنی وجه عرشی اش اتصال برقرار کنم؟ پاسخ این سوال به جلسه بعد موکول می شود.
منبع: مؤسسه منتظران منجی - مقام عرشی فاطمه زهرا(سلام الله علیها)؛ جلسه سوم ؛ 96/1/19