سیر و سفر در احادیث

1ـ «پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)»:
سافِروا تَصِحّوا و تَغنَموا.
مسافرت کنید تا سالم و تندرست بمانید و بهره ها نصیبتان گردد. (مواعظ عددیه، ص 12)

2ـ «پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)»:
سافِروا فَاِنَّکُم اِنْ لَم تَغنَموا مالاً أَفَدتُم عَقلاً.
بروید مسافرت کنید. در سفر اگر نفع مالی عایدتان نشود (لااقل) از فوائد عقلانی و تجربی آن بهره مند خواهید شد. (مکارم الاخلاق، ص 240)

3ـ «امام رضا (علیه السلام)»:
وَ مِن دُعاءِ السَّفَرِ (التَّوَسُّلُ بِالاِمامِ علیِ بنِ موسی الرضا (علیه السلام) وَ تَقول: «اللّهُمَّ اِنّی أسألُکَ بِحَقِّ وَلیِّکَ عَلیّ بنِ موسی الرِّضا علیه السلام اِلاّ ما سَلَّمتَنی بِه فی جَمیعِ اَسفاری فی البَراری وَالبِحارِ وَ الجِبالِ وَالقِفارِ والأودِیَةِ والغِیاضِ مِن جَمیعِ ما اَخافُهُ و اَحذَرُهُ اِنَّکَ رَؤفٌ رَحیم»
در آداب سفر آمده است که به حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) توسل بجویید و بگویید (دعای بالا را بخوانید) و آمده است که سفر متعلق به امام رضا علیه السلام دارد. (مستدرک، ج 8، ص 134)

4ـ «مولی امیرالمؤمنین (علیه السلام)»:
لایَخرُجُ الرَّجُلُ فی سَفرٍ یَخافُ مِنهُ علی دِینِهِ و صَلاتِهِ.
انسان نباید به سفری برود که در آن بر دین و نماز خود احساس خطر و آسیب نماید. (وسائل، ج 8، ص 249)

5ـ «پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)»:
الرَّفیقُ ثُمّ الطّریقُ.
برای سفر، اول همسفر (بعد سفر) (مستدرک، ج 8، ص 209)

6ـ «مولی امیرالمؤمنین (علیه السلام)»:
لاتَصحبَنَّ فی سَفَرِکَ مَن لایَری لَکَ مِنَ الفَضلِ عَلَیهِ کَما تَری لَهُ عَلیکَ.
با کسی که فضل و منزلتی که تو برای او قائل هستی برای تو قائل نباشد هیچ وقت مسافرت نکن. (مکارم الاخلاق، ص 251)

7ـ «پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)»:
خیرُ الرُّفقاءِ أربَعَةٌ.
در سفر تعداد همسفران از همه بهتر چهار نفر است. (مستدرک، ج 8، ص 213)

8ـ «امام موسی کاظم(علیه السلام)»:
لاتَخرُجْ فی سفرٍ وَحَدَکَ فَاِنَّ الشّیطانَ مَع الواحِدِ وَ هُوَ مَن الاِثنَینِ أَبعَدُ.
به تنهایی مسافرت مکن که شیطان با مسافر یک نفری همدم می شود و از مسافران دونفری فاصله می گیرد. (المحجَّة البَیضاء، ج 4، ص 59)

9ـ امام موسی بن جعفر (علیه السلام):
مَن خَرجَ وَجِدَهُ فی سَفرٍ فَلیَقُلْ «ما شاءَاللهُ لاحَولَ و لاقُوَّةَ اِلاّ بِالله اَللّهُمَّ آنِسْ وَحشَتی وَ أَعِنّی عَلی المحجَّة البَیضاء وَحدَتی وَ أَدِّ غَیبَتی»
کسی که در سفر به تنهایی مسافر می کند این دعا را بخواند «ما شاءَاللهُ لاحَولَ و لاقُوَّةَ اِلاّ بِاللِه اَللّهُمَّ آنِسْ وَحشَتیِ وَ أَعِنّیِ عَلی وَحدَتیِ وَ أَدِّ غَیبَتیِ» (وسائل، ج 8، ص 289)

10ـ «امام جعفرصادق (علیه السلام)»:
مَنْ اَرادَ سَفَراً فَأَخَذَ بعُضادَتَیْ بابِ مَنزِلِهِ فَقَرَأ اِحدی عَشَرَةَ مَرّةً «قُل هُوَ اَللهُ أَحد» کانَ اللهُ حارساً لَهُ حَتّی یَرجِعَ.
کسی که عازم سفر باشد چنانچه چهارچوب درب منزل را با دست های خود بگیرد و سورة مبارکة «قُل هوالله احد» را یازده مرتبه بخواند تا زمان مراجعت در حفظ و حراست خداوند خواهد بود. (سفینه، ج 1، ص 626)

11ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:
اذا اَرَدتَ سَفراً فَتَوضَّأ وُضُؤَ الصّلاةِ وَاجمَعْ أَهلَکَ وَصَلِّ رَکعَتَین فَاذِا سَلَّمتَ فَقُل «اَللّهمَّ اِنّی اَستَودِعُکَ السّاعَةَ نَفسی وَ أهلی، اللّهُمَّ أنت الصّاحِبُ وَ انتَ الخَلیفَةُ».
زمانی که عازم سفر شدی وضو بگیر و در کنار خانواده ات دو رکعت نماز بخوان و بعد از آن خود و آنها را به خدا بسپار و بگو «اَللّهمَّ اِنّی اَستَودِعُکَ السّاعَةَ نَفسی وَ أهلی، اللّهُمَّ أنت الصّاحِبُ وَ اَنتَ الخَلیفَةُ». (بحار، ج 76، ص 242)

12ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:
إفتَتِحْ سَفَرکَ بِالصَّدقَةِ وَ اخرُجْ اِذا بَدالَک فَاِنَّکَ تَشترَیِ سَلامَةَ سَفَرِکَ.
در وقت مسافرت (حتی در روزهای نحوست که سفر مناسب نیست) سفرت را با دادن صدقه آغاز کن و سلامتی خود را تأمین نما. (بحار، ج 100، ص 103)

13ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:
عَلَی العاقِلِ أنْ لایَکونَ ظاعِناً اِلاّ فی ثلاثٍ: تَزَوُّدٍ لِمَعادٍ أَو مَرَمَّةٍ لِمعاشٍ اَو لَذَّةٍ فی غیرِ مُحَرّمٍ.
انسان عاقل جز برای یکی از سه چیز مسافرت نمی کند: یا برای نیل به معارف الهی و ذخیره برای روز معاد، یا جهت درآمد و تحصیل معاش و یا برای سیاحت و سرور در غیر امور حرام و نامشروع. (المحجَّة البَیضاء، ج 4، ص 56 ـ 55)

14ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:
السَّفَرُ میزانُ القَومِ!
سفر (در حقیقت) یک محک و میزان شناسایی مردمان است! (در مسافرت حقیقت و باطن اشخاص آشکار می گردد) (مکارم الاخلاق، ص 240)

15ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:
الخاتَمُ العَقیقُ امانٌ فی السَّفر.
در سفر، انگشتر عقیق در دست داشتن باعث حفاظت و ایمنی است. (مستدرک، ج 8، ص 218)

16ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:
مَا اصْطَحَبَ اِثنان اِلاّ کانَ اَعظمُهُما أجراً و اَجَهُّمُا اِلَی اللهِ اَرفَقُهُما بِصاحِبِه.
دو نفر که همراه یا همسفر می شوند آن کس پاداش او عظیم تر و نزد خدا محبوب تر است که نسبت به همدم خود مهربان تر و عطوفت بیشتری داشته باشد. (وسائل، ج 8، ص 302)

17ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:
حَقُّ علَی المُسلِم اِذا ارادَ سَفراً أَنْ یُعلِمَ اِخوانَهُ و حقٌّ علی اِخوانِهِ اذا قَدِمَ أنْ یَأتُوهُ.
بر هر مسلمانی که ارائه سفر دارد لازم است که برادران دینی خود را اعلام کند، و بر آنان نیز لازم است که بعد از مراجعت از سفر به دیدار و ملاقات او بروند. (وسائل، ج 8، ص 329)

18ـ «مولی امیرالمؤمنین (علیه السلام)»:
اذا رَکِبتُمُ الدَّوابَّ فَاذکُروا الله عَزّوَجلَّ و قولوا «سُبحانَ الّذی سَخَّرَ لَنا هَذا وَ ماکُنّا لَهُ مُقرِنینَ و اِنّا اِلی رَبِّنا لَمُنقَلِبون»
هر وقت بر مَرکَب (وسیله نقلیه) سوار شدید خدای متعال را یاد کنید و بگویید: «سُبحانَ الّذی سَخَّرَ لَنا هَذا وَ ماکُنّا لَهُ مُقرِنینَ و اِنّا اِلی رَبّنا لَمُنقَلِبون» (خصال، ج 2، ص 168)

19ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:
ما یَقرَأَ أحَدٌ «اِنا اَنزَلناهُ» حینَ یَرکَبُ دابَّتهُ اِلاّ نَزَلَ مِنها سالماً مَغفوراً لَه.
هر کس هنگام سوار شدن بر مَرکَب (وسیله نقلیه) سورة مبارکة «انا انزلناه» را بخواند سالم و آمرزیده از آن پیاده خواهد شد. (مکارم الاخلاق، ص 242)

20ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:
اذا سافرْتَ مَعَ قَومٍ فَأکثِرِ اِسْتِشارَتَهُم فی أَمرکَ.
هر گاه با عده ای هم سفر شدی، در امور خودت، زیاد با آن ها مشورت کن. (وسائل، ج 8، ص 265)
احادیث دیگر با همین موضوع را در 10 شهریور تقویم مطالعه نمایید.

شکوفه های حکمت