پس از مرگ ژوزف استالین، دیکتاتور شوروی سابق در سال 1953میلادی، نیکیتا خروشچُف به مقام دبیر کلی حزب کمونیست و رهبری شوروی انتخاب شد. شهرت نیکیتا خروشچف در تاریخ اتحاد جماهیر شوروی سابق، بیشتر به سبب افشاگری های مهمی بود که وی پس از مرگ استالین علیه او در این کشور کرد و پرده از جنایات بی رحمانه دوران استالین برداشت. خروشچف در ادامه این سیاست که به استالین زدایى معروف شده بود، بسیاری از اردوگاه های کار اجباری را تعطیل کرد و صدها هزار زندانی دوران استالین را گروه گروه آزاد ساخت. وی بودجه ارتش را نیز به نحوی بی سابقه کاهش داد و تا حدودی به تامین رفاه و آسایش سیاسی و اجتماعی مردم پرداخت. اختلاف با سران متفقین درباره آلمان و ایجاد دیوار برلین، سقوط هواپیمای جاسوسی امریکا در شوروی و تیرگی روابط دو طرف، بحران بین شوروی و چین و نیز بحران خطرناک موشکی امریکا و شوروی بر سر کوبا از حوادث و رویدادهای مهم زمان حکومت خروشچف بود. اما بزرگ ترین مشکل شوروی در این سال ها، شکست برنامه های توسعه کشاورزی خروشچف بود که در کنار مسائل خارجی، باعث تضعیف موقعیت داخلی و بین المللی وی گردید. این مسائل باعث شد تا از اواسط سال 1964میلادی، توطئه ای علیه خروشچف در کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی شکل گیرد و هیأت رئیسه کمیته مرکزی حزب به اتفاق آراء به برکناری او از مقام دبیر اولی حزب و نخست وزیری شوروی رای دهد. خروشچف در نهایت در روز 15 اکتبر 1964میلادی، با یک توطئه قبلی، از طرف همکاران خود در دفتر سیاسی حزب کمونیست از کار برکنار شد. علت برکناری خروشچف ظاهراً ناکامی های او در سیاست خارجی، به ویژه تجدید اختلاف با چین بود، ولی دلیل واقعی کنار گذاشتن او این بود که خروشچف به افکار و نظریات همکارانش اعتنا نمی کرد و آنها را در برابر عمل انجام شده قرار می داد. پس از نیکیتا خروشچف، لئونید برژِنِفْ که طراح اصلی توطئه برکناری خروشچف بود، به دبیر اولی حزب انتخاب شد و پس از چندی زمام کلیه امور کشور را به دست گرفت.
مطالب مرتبط
