در فضيلت روزه روز نوروز
1ـ و يستحب فيه الصيام و الصلاة اربع ركعات بعد صلاة الظهرين و يسجد بعدها و يدعو بالمرسوم يغفر له ذنوب خمسين سنة.(1)
مستحب است در روز نوروز روزه گرفتن و خوانده چهار ركعت نماز بعد از نماز ظهر و عصر و بعد از نماز سجده كند و دعاء نمايد خداوند گناهان پنجاه ساله او را مى آمرزد.
2ـ و منها صوم يوم النيروز لما رواه الشيخ في المصباح عن المعلى بن خنيس عن الصادق عليه السلام قال اذا كان يوم النيروز فاغتسل و البس انظف ثيابك و تطيب بالطيب طيبك و تكون ذلك اليوم صائماً(2).
از جمله روزه هاى مستحب روزه روز نوروز است همچنانكه شيخ در مصباح از معلى ابن خنيس نقل نموده است امام صادق عليه السلام فرمود هنگامى كه روز نوروز رسيد پس غسلى بنما و پاكيزه ترين جامه هاى خود را بپوش و به بهترين بويها خود را خشبو گردان و در اين روز روزه بگير.
3ـ و منها صوم النيروز لامر الصادق عليه السلام به و منها الصوم لقضاء الحاجة كما يظهر ممن تتبع الاخبار(3).
از جمله روزه هاى مستحب روزه روز نوروز است بواسطه دستور امام صادق عليه السلام و از جمله روزه براى برآورده شدن حاجات است چنانچه از تتبع استفاده مى شود.
4ـ و منها صوم يوم النيروز للمروى في مصباح المتهجد(4).
از جمله روزهائى كه روزه اش مستحب است روزه عيد نوروز است چنانچه در مصباح روايتى نقل شده است:
5ـ كما يستفاد من النصوص ثبوت التأكد في غير ذلك (اى تأكد الصوم) كالنيروز من النصوص ثبوت التأكد في غير ذلك (اى تأكد الصوم) كالنيروز و اول يوم من المحرم و ثالثه و سابعه و التاسع و العشرين من ذى القعدة(5).
چنانچه استفاده مى شود از روايت تأكيد زياد فرموده در مورد استحباب روزه در غير از مواردى كه ذكر شد مانند روزه عيد نوروز و روزه اول محرم و سوم و هفتم و بييست و نهم ذى قعدة الحرام.
مسلم است كه پوشيدن لباس نو و پاكيزه هميشه و در همه جا لازم و جزء آداب اسلام است و اختصاص به عيد نوروز ندارد. ولى فتوا دادن فقيه بزرگى مانند شيخ انصارى كه افقه فقهاء در قرن اخير است و كتب او در حوزه هاى علميه تدريس و مورد مراجعه مراجع بزرگوار است . قطعاً دليل بر امتياز عيد نوروز بر روزهاى ديگر است.
6ـ اقسام الصوم اربعة نكتفي من هذا الفصل بذكر بعض المسائل اللتي هي مورد للخلاف. اقسام الصوم اربعة: واجب و ندب و مكروه و حرام. اما المندوب منه اقسام منها اول ذي الحجة، و منها يوم النيروز (6).
روزه بر چهار قسم است و در اين فصل اكتفاء مى نماييم به ذكر مسائلى كه مورد اختلاف است روزه داراى چهار حكم است واجب و مستحب و مكروه و حرام اما روزه هاى مستحب اول آنها روز اول ذى الحجه است و ديگر روزه روز عيد نوروز است.
قطعاً چنين مردان بزرگ و محققين جهان است كه قرنهاست كتابها و تأليفاتشان در حوزه هاى علميه تدريس مى شود و مورد مراجعه و استفاده مراجع و مجتهدين و محققين حاضر است فتوا دادنشان به استحباب غسل و نماز و روزه و دعاهاى مخصوص در روز عيد نوروز بدون دليل متقن و مستند و محكم نمى تواند باشد و همين فتاوا دليل بر اعتبار و احترام و امتياز عيد نوروز در اسلام است.
استحباب خواندن چهار ركعت نماز در روز نوروز در گفتار فقهاء و مراجع بزرگ شيعه
1ـ محمد ابن ادريس رحمه الله در سرائر نقل مى فرمايد:
قال شيخنا ابو جعفر في مختصر المصباح ليستحب صلوة اربع ركعات و شرح كيفيتها في يوم النيروز الفرس.
شيخ طوسى در مختصر المصباح مى فرمايد مستحب است چهار ركعت نماز در روز عيد نوروز عجم خوانده شود.
و سپس كيفيت خواندن آن را بيان مى فرمايد:
عن المعلى بن خنيس عن مولانا الصادق عليه السلام في يوم النيروز قال: اذا كان يوم النيروز فاغتسل و البس انظف ثيابك و تطيب باطيب طيبك و تكون ذلك اليوم طائماً فاذا طليت النوافل و الظهر و العصر فصل بعد ذلك اربع ركعات تقرأ في اول ركعة فاتحة الكتاب و عشر مرات انا انزلناه في ليلة القدر، و في الثانية فاتحة الكتاب و عشر مرات قل يا ايها الكافرون و في الثالثة عشر مرات سورة التوحيد و في الرابعة عشر مرات معوذتين و تسجد بعد فراغك من الركعات سجدة الشكر و تدعوا فيها يغفر لك ذنوب خمسين سنة.(7)
از معلى ابن خنيس نقل مكند كه امام صادق عليه السلام در مورد عيد نوروز فرمودند: هنگامى كه روز نوروز فرا رسيد پس غسل بكن و بپوش پاكيزه ترين جامه هاى خود را و خود را به بهترين عطرها معطر گردان و در اين روز روزه بگير و همين كه نماز نافله و ظهر وعصر را خواندى پس چهار ركعت نماز بخوان در ركعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در ركعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قل يا ايها الكافرون» را قرائت كن و در ركعت سوم ده مرتبه سوره مباركه «توحيد» را بخوان و در ركعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر يك از معوذتين «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت كن و سپس سر به سجده بگذار و سجده شكر به جا آور و براى آنچه از خدا مى خواهى دعا كن خداوند گناهان پنجاه ساله تو را مى آمرزد .
2ـ در كتاب شريف المهذب مى فرمايد:
و يستحب فيه الصيام و صلوة اربع ركعات بعد صلاة الظهرين و يسجد بعدها و يدعوا بالمرسوم يغفر له ذنوب خمسين سنه(8).
مستحب است در روز عيد نوروز روزه گرفتن و خواندن چهار ركعت نماز بعد از نماز ظهر و عصر و سپس سجده به جاى آوردن و دعاء بطور معمول كردن كه اين عمل باعث آمرزش گناهان پنجاه ساله خواهد گرديد.
3ـ مرحوم شيخ بهايى در كتاب جامع عباسى صفحه 78 مى فرمايد:
بيست و چهارم نماز روز نوروز است و آن چهار ركعت است و سلام، در ركعت اول «فاتحة الكتاب» يك نوبت و «انا انزلناه» ده نوبت، در ركعت دوم بعد از «فاتحة الكتاب» ده نوبت« قل يا ايها الكافرون»، در ركعت سوم بعد از سوره «فاتحة الكتاب» ده نوبت سوره «قل هو الله احد»، در ركعت چهارم بعد از «فاتحة الكتاب» هر يك از «قل اعوذ برب الفلق» و «قل اعوذ برب الناس» را ده نوبت و بعد از سلام به سجده رود و اين دعاء را در سجده بخواند:
اللهم صل على محمد و آل محمد الاوصياء المرضيين و صل على جميع انبيائك و رسولك افضل صلواتك و بارك عليهم بافضل بركاتك و صل على ارواحهم و اجسادهم اللهم بارك على محمد و آل محمدو بارك لنا في يومنا هذا الذي فضلته و كرمته و شرفته و عظمت خطره اللهم بارك لي فيما انعمت به علي حتى لا اشكر احداً غيرك و وسع علي في رزقي يا ذا الجلال و الاكرام.
و وقت اين نماز بعد از اتمام نماز ظهر و عصر و نافله آن است كه در اول وقت گذارده شود .
استحباب پوشيدن لباس نو و زيبا در روز نوروز در گفتار مجتهدين بزرگ شيعه
1ـ در كتاب شريف وسائل الشيعه جلد 2 صفحه 428 و جلد 288 5 و جلد 7 صفحه 346 بابى را عنوان فرموده به اين نام: «باب استحباب البس انظف الثياب فى النيروز» و در اين باب روايتى نقل مى فرمايد از امام صادق عليه السلام كه حضرت فرمودند:
روز عيد نوروز غسل بكن و زيباترين و پاكيزه ترين لباست را بپوش و بهترين و معطرترين عطرها را استعمال كن.
2ـ در كتاب مصباح المتهجد صفحه 591 از امام صادق(ع) نقل مى كند كه حضرت فرمودند:
در روز نوروز غسل بنما و پاكيزه ترين لباست را بپوش و با خوشبوترين عطرها خود را خوشبو بگردان.
3ـ در كتاب حدائق جلد 4 صفحه 212 مى فرمايد:
اذا كان يوم النيروز فاغتسل و البس انظف ثيابك.
امام صادق(ع) فرمود همين كه روز نوروز رسيد پس غسل بكن و پاكيزه ترين لباست را بر تن كن.
4ـ شيخ انصارى در كتاب شريف طهارة صفحه 328 مى فرمايد:
فاذا كان يوم النيروز فاغتسل و البس انظف ثيابك و تطيب باطيب طيبك.
همين كه روز نوروز رسيد پس غسل كن و پاكيزه ترين جامه هاى خود را بر تن كن و به بهترين و خوشبوترين بويها خود را خوشبو گردان.
مسلم است كه پوشيدن لباس نو و پاكيزه هميشه و در همه جا لازم و جزء آداب اسلام است و اختصاص به عيد نوروز ندارد. ولى فتوا دادن فقيه بزرگى مانند شيخ انصارى كه افقه فقهاء در قرن اخير است و كتب او در حوزه هاى علميه تدريس و مورد مراجعه مراجع بزرگوار است . قطعاً دليل بر امتياز عيد نوروز بر روزهاى ديگر است.
امام صادق عليه السلام در مورد عيد نوروز فرمودند: هنگامى كه روز نوروز فرا رسيد پس غسل بكن و بپوش پاكيزه ترين جامه هاى خود را و خود را به بهترين عطرها معطر گردان و در اين روز روزه بگير و همين كه نماز نافله و ظهر وعصر را خواندى پس چهار ركعت نماز بخوان در ركعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در ركعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قل يا ايها الكافرون» را قرائت كن و در ركعت سوم ده مرتبه سوره مباركه «توحيد» را بخوان و در ركعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر يك از معوذتين «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت كن و سپس سر به سجده بگذار و سجده شكر به جا آور و براى آنچه از خدا مى خواهى دعا كن خداوند گناهان پنجاه ساله تو را مى آمرزد .
استحباب استعمال عطريات و خوشبو كردن خود در روز نوروز در گفتار مجتهدين بزرگ
1ـ در جلد 13 كتاب حدائق صفحة 380 مى فرمايد:
عن الصادق عليه السلام قال اذا كان يوم النيروز فاغتسل و البس انظف ثيابك و تطيب باطيب طيبك و تكون ذلك اليوم صائماً .. الحديث.
2ـ و در جلد 4 حدائق صفحه 212 همين روايت عيناً نقل گرديده است.
3ـ در كتاب وسائل الشيعة جلد 7 صفحه 346 مى فرمايد:
محمد ابن الحسن في المصباح عن المعلى بن خنيس عن الصادق عليه السلام في يوم النيروز اذا كان يوم النيروز فاغتسل و البس انظف ثيابك و تطيب باطيب طيبك و تكون ذالك اليوم طائما .
4ـ در كتاب شريف المتهجد مى فرمايد:
روى المعلى بن خنيس عن مولانا الصادق عليه السلام في يوم النيروز قال: اذا كان يوم النيروز فاغتسل و البس انظف ثيابك و تطيب باطيب طيبك.
معلى بن خنيس از امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه حضرت فرمودند: هنگامى كه عيد نوروز فرا رسيد پس غسل كن و پاكيزه ترين لباس خود را بپوش و به بهترين بوى ها خود را معطر ساز.
منبع: نوروز چه روزیست؟، سید محمد باقر آیت میردامادى
-----------------------------
پی نوشت:
1- المهذب: ج 1 / .191
2- الحدائق: ج 13 / ص .38
3- كشف الغطاء: ص .324
4- المستند: ج 2 / ص .144
5- جواهر الكلام: ج 17 / ص .113
6- المستند: ج 17 / ص .299
7- مصباح المتهجد: ص .591
8- المهذب: ج 1 / ص .191
مطالب مرتبط
