راهکارهای درمان اختلال نوشتاری نشانه های فارسی ابتدایی

راهکارهای درمان اختلال نوشتاری نشانه های فارسی ابتدایی

یکی از شایع ترین مشکلات دانش آموزان ابتدایی، اختلال نوشتاری نشانه های فارسی می باشد. در این مقاله به راهکارهای درمان اختلال نوشتاری نشانه های فارسی ابتدایی می پردازیم.

انواع مشکلات نوشتن

۱- بدخط نویسی:

از جمله نارسایی در دست خط دانش آموزان می تواند مربوط به ضعف آنها در هماهنگی های ظریف حرکتی باشد.

۲- اختلال در املاء نویسی:

که به صورت جانشینی لغت، مشکل در یادآوری شکل حروف، هجی کردن اشتباه، خطای وارونه نویسی خود را نشان میدهد که شایعترین مشکل این دانش آموزان تشخیص و درک حروفی است که دارای صدای تقریبا یکسان هستند، مانند ز، س و پس از آن حروفی که دارای تصویر فضایی مشابه هستند مانند ص، س، ظ، ز، ذ

3- اشکال در انشاء نویسی:

این دانش آموزان نمی توانند نظرات خود را به زبان نوشتاری برگردانند و برخی دیگر مرتکب خطاهای دستوری و نحوی می شوند.

علل اختلال نوشتن

1. استفاده از میز و صندلی و مداد نامناسب
2. عدم مهارتهای پایه ای مانند چرخاندن دست، فشار دادن دست، گرفتن اشیاه، و امثال آن
3. عدم رشد مهارتها و هماهنگی حرکتی و حرکات ظریف که برای نوشتن ضروری هستند.
4. عدم توانایی حرکت مناسب انگشتان.
5. عدم هماهنگی چشم و دست
6. عدم توانایی کنترل بازو و دست
7. عدم یادگیری مفاهیم پایه مانند بالا و پایین ، زیر و رو
8. وضعیت قرار گرفتن نامناسب به هنگام نوشتن
9. فاصله نامناسب سر دانش آموز با کاغذ هنگام نوشتن
10. اشکال در تبدیل ادراک شنیداری – دیداری – حسی به حرکت
11. دشواری در حفظ تجارب و تاثیرات دیداری
12. نداشتن انگیزه کافی برای نوشتن
13. تاخیر در تکلمه خطا در ادراک دیداری

خطا های متداول اختلال نوشتن

1. کج نویسی بیش از حد
2. راست نویسی بیش از حد
3. کم رنگ نویسی بیش از حد
4. پرفشار نویسی بیش از حد
5. زاویه دار نویسی بیش از حد
۶. نامرتب نویسی
7. قرینه نویسی
8. وارونه نویسی
9. جابجایی حروف
10. حذف و اضافه کردن حروف
11. سر هم نویسی و جدا نویسی

راهکارهایی برای مشکلات نوشتن

1. املا به صورت گروهی. به این شکل که دانش آموزان را به گروه های 6 یا 8 نفره تقسیم می کنیم و در هر گروه، هر خط را یک نفر از گروه می نویسد و در انتها نمره گروهی می دهیم و آن املا در پوشه کار گروه ها قرار می گیرد.

2. هر گروه یک متن املا با کمک تمام اعضای گروه خود می نویسد و ما املای همه گروه ها را جمع آوری کرده و می خوانیم سپس یا بهترین متن دیکته را به کل کلاس می گوییم و یا از هر گروه یک پاراگراف انتخاب کرده و دیکته تلفیقی تهیه کرده و به کل کلاس، دیکته می گوییم. در این صورت متن دیکته را بچه ها انتخاب کرده اند.

3. دانش آموزان را گروه بندی می کنیم و سپس هر گروه متن دیکته ای را می نویسد و برای گروه دیگر می خواند تا آن گروه بنویسند. دیکته گروه به گروه نام دیگر این دیکته است.

4. در روش دیگر از راهکارها برای مشکلات نوشتن، باز دانش آموزان به گروه های 6 یا 8 نفره تقسیم می شوند. 17 کلمه مهم از درس انتخاب می کنیم، از بچه ها در گروه ها می خواهیم که هر کدام جمله ای را در ارتباط با درس بنویسند و از کلمات مهم مورد نظر استفاده کنند و هر گروه جملات خود را کنار هم گذاشته و یک متن کوتاه و زیبا بسازد.

5. در مواقعی که دانش آموزی ضعیف است و در املاء پیشرفت چندانی ندارد، می توان در هنگام دیکته دانش آموز ضعیف را کنار دانش آموز قوی نشاند تا بعضی از لغات را که برایش مشکل است، با مشورت بنویسد. در نتیجه دانش آموز ضعیف، هم آن لغت را به خوبی به ذهن می سپارد و هم با افت نمره به طور مکرر مواجه نمی شود. البته این روش نباید به طور تکرار و همیشگی باشد.

6. در هنگام تصحیح کردن املاء، معلم صحیح لغات را نمی نویسد. و دانش آموزان خودشان درست لغات را از کتاب پیدا می کنند و بعد ما به آن املاء بازخورد می دهیم. یعنی، ابتدا دور کلمات اشتباه خط می کشیم و صحیح آن را دانش آموزان می نویسند و ما به صحیح نوشتن آنها بازخورد می دهیم.

7. روش دیگر این است که معلم بهتر است متن دیکته را قبل از املاء برای بچه ها بخواند، ولی بچه ها چیزی ننویسند و تنها گوش دهند.

8. بعد از املاء هم باید متن مجدداً خوانده شود، یعنی در هر املاء کل متن باید سه بار خوانده شود.

9. درصورت دیگر املاء، میتوان شفاهی دیکته را خواند و دانش آموزان لغات مهم آن را هجی کنند و در هوا بنویسند.

10. نوع دیگر املاء می تواند چنین باشد که شاگرد پشت سری کلمات را روی پشت فرد جلویی بنویسد و شاگرد جلویی از روش حرکت انگشتی فرد عقبی بتواند لغات را بفهمد و بنویسد که این یک نوع بازی و املاء است.

11. در روش دیگر به دانش آموزان می گوییم روزنامه با خود به کلاس بیاورند و لغات را ببرند و از لغات بریده شده یک بند املاء برای ما درست کنند و بر روی ورقه بچسبانند. یا این روش میتواند به صورت گروهی هم صورت گیرد.

12. میتوان املایی را بدون نقطه، بدون تشدید و یا به صورت لغات ناقص به دانش آموزان داد تا آنان در جای مناسب نقطه بگذارند و یا تشدید قرار دهند یا لغات ناقص را کامل کنند.

13. میتوان دیکته را به صورت لغات صحیح و غلط در کنار هم قرار داد تا دانش آموزان کلمه غلط را خط بزنند.

14. روش دیگر املاء میتواند به صورت تصویری باشد. یعنی، شکل را به دانش آموزان بدهیم تا آنان املای صحیح آن را بنویسند.

15. املای تقویت حافظه: بدین صورت که معلم متنی را روی تخته می نویسد و سپس متن را برای دانش آموزان می خواند سپس روی نوشته هایش روی تخته پرده می کشد و بچه ها باید هر آنچه از متن فهمیده اند را بنویسند. سپس معلم پرده را از تخته بر می دارد و دانش آموزان متن خود را با متن تخته مقایسه می کنند و دیکته خود را تصحیح می کنند.

16. روش دیگر، میتواند استفاده از آینه باشد که کلمات را بر عکس بنویسیم و بچه ها با آینه درست آن را بنویسند و یا صحیح آن را بخوانند.

17. دیکته آبکی: روش دیگر، استفاده از آب و محیط حیاط مدرسه است. بدین ترتیب که بچه ها به صورت انفرادی و یا گروهی با خود آبپاش به مدرسه می آورند و با آب دیکته را روی زمین بنویسند و گروهی نوشته های خود را تصحیح کنند.

18. روش دیگر در تصحیح املاء این است که دانش آموزان با اشتباهات خود جمله بسازند و یا دیکته به صورت جمله سازی از لغات مهم درس باشد.

19. کلمات مهم یا مشکل درس را روی پارچه بنویسند و سپس با خمیر و یا نخ و سوزن کلمات را بسازند و یا بدوزند که در این صورت املاء با هنر و بازی توأمان می شود.

20. دانش آموزان از اشتباهات خود در املاء کلمات هم خانواده، متضاد و یا هم معنا بنویسند.

21. برای آشنایی دانش آموزان با انواع صداها و لهجه ها در هنگام دیکته گفتن و از این که دانش آموزان تنها به صدا و لحن معلم خود خو نگیرند، معلم می تواند از اطرافیان خود بخواهد تا متن املاء را بر روی نوار بخوانند و صدای خود را ضبط کنند سپس آن متن را به کلاس بیاورد و بچه ها از روی آن نوار دیکته بنویسند و در هنگام ارزشیابی پایانی و یا هر زمان دیگر بچه ها دچار مشکل نشوند.

22. همکاران معلم می توانند در املاهای کلاسی جای خود را تعویض کنند و به دانش آموزان کلاسهای دیگر املاء بگویند تا بچه ها با انواع صداها و لحن و گویش در دیکته آشنا شوند.

23. دانش آموزان می توانند به والدین خود دیکته بگویند و والدین در املای خود چند کلمه را اشتباه بنویسند تا بچه ها آنها را تصحیح کنند.

24. دانش آموزان می توانند به معلم خود دیکته بگویند. هر گروه یک پاراگراف به معلم بگوید و در انتها گروه ها برگه معلم را تصحیح کنند. و یا هر گروه پاراگراف مخصوص به خود را صحیح کند. البته بهتر است معلم چند کلمه را عمداً اشتباه بنویسد.

25. برای والدین بی سواد، فرزند میتواند صدای خود را ضبط کند و از روی صدای خود به خودش دیکته بگوید یعنی صدای ضبط شده خود را جایگزین صدای اولیای خود که بی سواد هستند، نماید.

26. یکی دیگر از روش ها برای تصحیح املاء این است که می توان املاء را به بچه ها داد تا تصحیح کنند، ولی در نهایت ارزیابی نهایی را معلم انجام دهد و بعد معلم، تصحیح خود را را با تصیح دانش آموزان مقایسه کند.

27. معلم لغاتی را بر روی مقوا می نویسد و مقوا را به تخته نصب می کند و زمان کوتاهی وقت میدهد تا دانش آموزان کلمات را به دقت نگاه کنند و سپس مقوا را جمع می کند. در این جا بچه ها هر آنچه از لغات در ذهنشان مانده است را می نویسند و ما لغات و کلمات آنان را تصحیح می کنیم تا دقت آنان سنجیده شود.

28. دانش آموزان املاء را در هوا بنویسند و ما هم در هوا تصحیح کنیم نه با قلم و روی کاغذ.

29. روش دیگر املاء که همراه با بازی هم است، این است که دانش آموزان با گچ روی زمین مدرسه و حیاط مدرسه دیکته بنویسند و سپس حیاط را دسته جمعی بشویند تا آثار گچ حیاط مدرسه را کثیف نکند.
30. معلم میتواند املاء را بر روی چندین کارت بنویسد و این کارتها بین گروه ها تقسیم شود تا تمام گروه ها کارت را ببیند و سپس کارت ها را جمع کرده و از روی آنها دیکته بگوید.