مزایا و معایب آموزش الکترونیکی

مزایا و معایب آموزش الکترونیکی

مزایای آموزش الکترونیکی

1. دانشجو محور بوده و نقش استاد بعنوان راهنما و تسهیل کننده است. محوریت دانشجو و اتکا به خود در امر یادگیری دارای فواید بسیاری است که در رویکرد جدید نظام های آموزشی هدف نزدیک شدن به آن است.

2. برای تمامی گروههای سنی و در همه جا و همه وقت با شعار 7/24 در دسترس است.

3. یادگیری مشارکتی است. یادگیرندگان، معلمان، متخصصان و حتی صنعت گران را گردهم میآورد. وجود همه گروه ها در کنار هم دارای مزایای فراوانی است.

4. یادگیری سریع، زنده و پویا و در عین حال کم هزینه است. حداقل به میزان ۵۰ درصد به سرعت یادگیری اضافه خواهد شد و نیز کاهش چشمگیر هزینه ها در حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد را به دنبال خواهد داشت.

5. جامع، یعنی امکان استفاده از همه منابع و ابزارهای آموزشی و یادگیری مثل کلاسهای مجازی و شبیه سازی را داراست.

6. فرصتهای آموزشی برابر را در اختیار همگان قرار میدهد. و عدالت در نظام آموزشی محقق میشود.

7. کلیه فعالیتها از جمله مدیریت، ثبتنام، دریافت شهریه آموزش و نظارت و اعطای گواهینامه بر روی شبکه اینترنت انجام میشود.

8. دروس، توسط استادانی که در محلهای مختلف قرار دارند، تهیه میشوند.

9. در جوامع مدرن امروزی شهروندان باید دارای دانش مورد نیاز برای زندگی امروزی باشند. از طریق ایجاد کانال ارتباطی پیوسته دانش و اطلاعات جدید و بروز شده در اختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت و باعث اﻓﺰاﻳش سﻄﺢ دانش و فرهنگ جامعه می شود.

• می توان به انتشار اطلاعات عمومی ضروری مانند اطلاعات پزشکی- سلامتی و... پرداخت.
• کمک به تغییر و بهبود الگوهای مﺼرف در جامعه از طرﻳﻖ اﻓﺰاﻳش دانش‬ ملی
• اﻳجاد انگیﺰه برای ﻳادﮔیری دانش‬ جﺰﻳی، به منﻈور روان سازی ﭼرﺧه دانش و ﻓراهم کردن زمینه های مشارکت اﻗشار مختلﻒ جامعه در تولید دانش
• ابهام‬ زداﻳی از ﻋلم و وارد کردن آن در متﻦ زندﮔی
• و بسیار از موارد دیگر

10. در نوعی از آموزش الکترونیک به نام TELEMENTORING AND E-COACHING همان آموزش استاد شاگردی صورت می گیرد با این تفاوت که از تکنولوژی به بهترین شکل استفاده می شود که می توان به کنفرانس ویدیویی، پیغام های بلادرنگ، تلفن های اینترنتی اشاره کرد ارتباط با مربی دراز مدت بوده و روی توسعه زندگی و شغلی علم آموز متمرکز است. مربی ها بعنوان شرکای درسی با تجربه تر، اطلاعات و دانش برتری را که در کتاب ها نوشته نشده و در کلاس ها تدریس نمی شود، در اختیار فراگیران قرار می دهد. این روش، هدف کوتاه مدت و خاصی را تعقیب می کند و بیشتر بصورت یک مشاور فنی یا تجاری عمل می کند و هم چنین مسایل کلی و رشد ذهنی فراگیر را هدف قرار می دهد. شرکت های زیادی متوجه ارزش آن در انتقال دانش و خرد سطح بالاتر به دیگران هستند. این شیوه نقش بزرگی در ابتکارات مربوط به مدیریت دانش دارند. از دیدگاه فناوری، این روش در سطح ابتدائی ولی قابل قبول آموزش، به غیر از یک تلفن و E-mail چیز دیگری نیاز ندارد.
11. می توان براحتی بیش از یک رشته و تخصص را فرا گرفت.

12. نیازی به تلف شدن وقت در اثر رفت و آمد و حضور در کلاس نیست.

13. با حذف تردد های بی مورد نه تنها از هزینه کل آموزش کاسته می شود بلکه به کاهش ترافیک و آلودگی هوا (که در شهرهای بزرگ به یک معضل بزرگ تبدیل شده است.) کمک می کند.

14. نوع و سرعت یادگیری بسته به نظر خود دانشجو می باشد. در آموزش الکترونیکی هرکس میتواند نسبت به ظرفیت و توانایی یا نیروی خود در بلند مدت و یا کوتاه مدت به بهترین نحو مطالب مورد انتظار را فرا گیرد. همچنین فراگیران دوره های آموزش الکترونیکی می توانند موضوعات و مطالبی را که نسبت به آنها آشنایی دارند، مطالعه نکرده و صرفاً بر روی موضوعاتی متمرکز گردند که نسبت به آنها آشنایی وجود ندارد. می توان شرایطی را فراهم کرد که دانشجویان زرنگتر به سرعت مراحل مختلف آموزشی را طی کنند و منتظر دیگر دانشجویان نمانند. و از سوی دیگر نیازی به حذف شدن دانشجویان شاغل یا با بهره هوشی پایین تر و یا حتی تنبل تر نیست. آنها نیز موفق به کسب آموزش های لازم میشوند ولو با گذشت زمان بیشتر. و بطور خلاصه هیچیک فدای دیگری نمی شود و این از نتایج انعطاف پذیری بالای این سیستم است.

15. از طریق آموزش الکترونیک می توانید در هر جایی که هستید از مدارک خود استفاده نمائید که این دسترسی بصورت online می باشد. اصل مدرک همیشه همراه شماست و قابل ارائه به منظور استخدام یا موارد دیگر.

16. سهولت و سرعت در بروزرسانی، ذخیره، بازیابی، توزیع و به اشتراک گذاری اطلاعات مبتنی بر شبکه

17. ایجاد سیستم فراگیر- محور به جای استاد- محور. تعداد اساتید چندان محدودیتی حاصل نمیکند و آموزش در سطح فراگیری به مخاطبان ارائه می شود.

18. قابلیت تکرارپذیری و جبران مشکلات احتمالی. درس به هر تعداد قابل بیان است. در محتوای درس امکان عقب و جلو رفتن هست.

19. هزینه ی معقول دسترسی به منابع، در برابر گستردگی فراوان در سطح نامحدود اینترنت

20. افزایش متقاضیان جهت ورود به دانشگاهها. با برداشته شدن محدودیت پذیرش دانشگاهها و مراکز آموزشی در جذب فراگیران، و از سوی انعطاف و جذابیت های این نوع آموزش، افراد بیشتری متقاضی و جذب دانشگاه ها می شوند. که این بالابردن آموزش و فرهنگ دانشگاهی در طیف گسترده تری از مردم دارای فواید بسیار است.

21. امکان ارتباطات بین دانشگاهی در سرتاسر دنیا. این موضوع در بازدهی دانشگاه ها تأثیر فوق العاده دارد.

22. به دلیل وجود مشکلات جغرافیایی بر سر راه توسعه آموزش اعم از روستاهای دور افتاده و صعب العبور، در ایران این نوع آموزش بسیار سودمند خواهد بود.

23. افزایش تقاضای آموزش در سازمانها و موسسات این نوع آموزش منجر به ارتقای سطح علمی و مهارت پرسنل و کارکنان با توجه به الگوهای یادگیری نوین می شود. با این روش آموزش کارکنان را استاندارد سازی می کنند. و همچنین کمکی است به بازآموزی نیروهای شاﻏل برای سازﮔار شدن با تحولات نوﻳﻦ کاری و‬ جلوﮔیری از بیﻜاری.

24. قابلیت هماهنگی با سایر سیستم ها در صورت استفاده از ابزارهای ارتباطی پیشرفته و رعایت استانداردها و پروتکل های ویژه ، انواع سیستم ها قابلیت هماهنگی و اتصال دارند.

25. مدیریت صحیح اطلاعات در حجم وسیع اطلاعات بسیاری در حوزه علم و دانش و صنعت و ... بصورت متمرکز وجود دارند و مدیریت صحیح می شوند. دسترسی به این اطلاعات گسترده و منظم در کنار هم مزایای بسیار به دنبال دارد.

26. مدرس را ﻗادر مﯽ سازد تا با توجه به شرایط محیط و دانشجویان و ... بر نﮑات مهم و اساسﯽ، بنا به تشخیص خود، تاﮐﯿد بﯿشتری کند. فرضاً در یک مفهوم درسی مهم از اشیاء آموزشی بیشتری به غیر از متن استفاده کند. نکته قابل توجه این است که این موارد اضافه شده برای استفاده های بعدی دانشجویان (مثلاً ترم بعدی تحصیلی) ماندگار است.

27. تقویت و بهبود متن درس با استفاده از مثال ها، انیمیشن، بازی و دیگر امکانات مولتی مدیا نکته جالبی در اینجا هست: وقتی یک استاد یک مثال درسی را در سر کلاس حل می کند، این مثال حل شده فقط مورد استفاده دانشجویان حاضر در همان کلاس قرار می گیرد. درحالی که در این سیستم، مثال حل شده استاد به اضافه توضیحات گفتاری و... در سیستم برای همیشه ثبت و مورد استفاده دیگر دانشجویان قرار می گیرد. در واقع بانک عظیم مثال و حل (به همراه امکانات مولتی مدیا) ایجاد می شود.

28. امکان شبیه سازی محیط واقعی با استفاده از شبیه سازها. نرم افزارهای متعددی در زمینه صنعت شبیه سازی شده نمونه فیزیکی و واقعی هستند.

29. پویایی دانشجویان در حین آموزش و ترغیب به امر پژوهش و در واقع ادغام امور آموزشی و پژوهشی در یکدیگر در حین فراگیری با فراهم کردن امکانات مختلف پژوهشی (مثلاً در اختیار قرار دادن آسان حجم وسیعی از منابع آموزشی.).

30. استحکام و انسجام مطالب ارایه شده به علت وجود امکان بازبینی مکرر محتوا

31. استانداردسازی مطالب با یکپارچه سازی داده ها و دانش در یک فرمت معین

32. عدم نیاز به تکنولوژی مختلف برای دسترسی به علت استفاده از پلاتفرم وب
33. ارزان بودن تولید محتوا و توسعه محیط آموزشی نسبت به آموزش سنتی
34. حذف هزینه های مسافرت و اسکان استاد (و بعضاً معلم) و دانشجو
35. بالا بردن حس کنجکاوی دانش آموز (و تشویق ایشان به خودآموزی مطالب، مطالعه و تحقیق)

36. آموزش رودررو با معلم، با استفاده از امکانات Video Conference که این امکان معمولاٌ نادیده گرفته می شود و عموم بر این اعتقادند که در این شیوه آموزش استاد یا معلمی حضور ندارد!

37. امکان برگزاری امتحانات On-line در هر زمان و مکان بطور مثال استاد براحتی در هر جلسه می تواند یک امتحان چند گزینه ای برگزار کند. تصحیح و ثبت سابقه نمرات به سیستم واگذار می شود. حتی سوالات امتحانات می تواند بصورت یک مدیا ی محرمانه از قبل آماده، در اختیار استاد یا دانشگاه باشد.

38. امکان استفاده از تجربیات دیگران در زمینه های آموزشی و حفظ و نگهداری و انتشار مجدد آن ها

39. تقسیم بندی دانش آموزان بر اساس استعداد و توانایی آن ها و ارایه متن درسی متناسب با آن

40. امکان شناسایی قابلیت های دانش آموز نسبت به گروه و شکوفا کردن این استعدادها

41. در مطالعه بصورت online دانشجویان از مزایای کار گروهی بهره مند می شوند با این تفاوت که در اینجا تعداد افراد می تواند بیشتر باشد و هر مجموعه مجزای آنلاین میتواند از دانشجویان با شرایط مختلفی تشکیل شود. ضمنا مدیریت مجموعه و امکانات جانبی آن (بطور مثال یکی از دانشجویان می تواند فوراً یک لینک مستقیم به یک مطلب را به اتاق گفتگو ارسال کند.) بسیار بیشتر از روش سنتی است. این روش منجر به تولید دانش می شود.

42. استفاده سریع از تکنولوژی های جدید در مسیر آموزش و یادگیری

43. امکان استفاده از اینترانت به منظور آموزش در حالت بسته تر و خصوصی تر و محدوده آموزشی محلی

44. یکی از مشکلات در رابطه با علم و دانش فرّار بودن آن است که در این نوع آموزش با استفاده از امکانات Multimedia مطالب بیشتر در ذهن می ماند.

45. با مدیریت دقیقتر و شفافتر و گسترده تر ضوابط به خوبی پیاده شده و سوء استفاده از روابط کمتر اتفاق می افتد.

46. دانشجویان در هر کجا با استفاده از یک دستگاه کامپیوتر قابل حمل از اخبار دانشگاه مبنی بر کنسل شدن کلاس حضوری، تغییر زمان امتحانات، تغییر قوانین آموزشی و ... به موقع مطلع می شوند.

47. برقراری ساده ارتباط میان هر یک از افراد شرکت کننده در این سیستم از دانشجویان تا رئیس دانشگاه براحتی امکان پذیر است. بطور مثال برقراری ارتباط با کارشناس رشته و مدیر آموزش و ... .

48. کسانی که به دلیل معلولیت و عوامل دیگر قادر به حضور فیزیکی در کلاس درس نمی باشند می توانند به راحتی و بدون مشکل از این روش استفاده کنند.

49. با جذب افراد بیشتر در دانشگاه های مجازی داخلی و امکان استفاده از دانشگاه های مجازی خارجی از خروج دانشجویان به خارج از کشور و بروز مشکلات متعاقب آن جلوگیری میشود. در این زمینه مى توان به دانشگاه مجازى ادینبورگ در اسکاتلند اشاره کرد. این دانشگاه طى یک سال و نیم گذشته بالغ بر ۷۵ هزار دانشجو از ۲۳ کشور دنیا جذب کرده است. این مسئله علاوه بر تقویت بنیه علمى دانشگاه هاى داخل در معرفى هر چه بیشتر توانمندى هاى علمى کشورمان (و در کنار آن فرهنگ و هنر ایرانی) نقش بسزایی دارد.

50. هر یک از دانشجویان در هر یک از رشته های علمی می توانند به اطلاعات گسترده در تمامی رشته های علمی دیگر در حداقل زمان ممکن دسترسی پیدا کنند.

51. بالا بردن سطح دانش رایانه ای اهالی روستاها و توانمند کردن آنها در انجام امور مربوط به امور کشاورزی و ... .

52. تبلیغ و آشنا کردن مردم سراسر جهان با فرهنگ و علوم اسلامی (با توجه به اعتقاد ملّت و دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تبلیغ دین مبین اسلام)

53. دستیابی به تجارت جهانی با استفاده از کانال های ارتباطی الکترونیکی و آموزش الکترونیکی دانش مورد نیاز

54. دستیابی به نیروی کار جهانی بطور مثال شرکت عظیم مایکروسافت با آموزش الکترونیک افراد در کشورهای مختلف جهان (بعنوان نمونه در کشور هند) آنها را در کشور خودشان به کار می گیرد.

55. آموزش های الکترونیکی از پیام های یکنواخت به منظور ارتباط با مخاطب استفاده می نمایند. (حذف سلایق و تجارب فردی و احیانا تعصبات، در مقایسه با آموزش های سنتی)

56. با استفاده از امکاناتی چون نمایش فوری اطلاعات آماری بصورت نموداری و پردازش آماری (مثلاً مربوط به نتایج امتحانات برگزار شده)، اطلاعات ارزشمندی در اختیار استاد و برنامه ریزان آموزشی قرار می گیرد.

57. سرعت مبادله اطلاعات و ارتباطات میان سازمان های متولی و مرتبط با آموزش و سازمان ها و نهادهای سیاست گذاری و برنامه ریزی و... افزایش می یابد.

58. جلوگیری از تکرارهای بی فایده متن نوشته شده توسط یک استاد برجسته بطور همزمان در اختیار تمام دانشجویان قرار میگیرد. سخنرانی یک استاد بطور همزمان توسط تعداد بسیاری از افراد شنیده می شود و... .

59. دانش آموزان و دانشجویان به دلخواه خود گروهای آموزشی به وجود می آورند و محیطی بوجود می آید که به زمان و مکان محدود نیست. امکان ایجاد این گروه ها علاوه بر تشویق دانش آموزان به علم آموزی، به تبادل افکار و پیشرفت درسی دوستانی که از لحاظ شخصیتی شباهت بیشتری به یکدیگر دارند و بر اساس آن ارتباط بهتری بینشان برقرار می شود، کمک می کند.

60. با وجود فضای مجازی و استفاده از امکانات دیداری و شنیداری، پست الکترونیک و ... دانش آموزان خجالتی و کمرو در بحث های گروهی شرکت کرده و امکان بیان و بسط افکار و عقایدشان را پیدا می کنند و همچنین رفته رفته به فعالیت های گروهی و اجتماعی وارد میشوند.

61. دسترسی آنلاین به کتابخانه و جستجوی هوشمندانه. یکی از راه های حذف مشکلات بر سر راه پژوهش و تحقیقات.

62. شمار رسانه ها زیاد بوده و با توجه به اینکه هر یک از افراد دارای حس قوی تری نسبت به دیگری است و همچنین یک رسانه برای افراد مختلف، جذابیت متفاوت دارد، هر علم آموز رسانه مناسب خود را انتخاب می کند. در نهایت منجر به استفاده مؤثر بیشتری از افراد از سیستم آموزشی می شود.

63. تغییر وظیفۀ ﻓراﮔیران‬ از ذﺧیرهسازی اطﻼﻋات و اﻓﺰاﻳش محفوﻇات به مدﻳرﻳت اطﻼﻋات و تولید دانش، آموزش بر اساس حل مسئله به جای آموزش سنتی و ماشین حسابی، ﻓهم محوری و تفﻜر‬ مداری و ﻳادﮔیری مادام العمر.

64. ﻓراهم کردن بستر مناسب برای توسعه ﭘاﻳدار و اﻓﺰاﻳش سرﻋت در توسعه و‬ ﭘیشرﻓت

65. افزایش انگیزه و علاقه یکی از نیازهای فراگیری دانش، داشتن رغبت و ‏اشتیاق برای یاد گرفتن است. فردی که انگیزه و علاقة لازم را برای کسب دانش نداشته ‏باشد، هرگز نمی تواند در تحصیل خود موفق شود. از مزایای آموزش الکترونیکی این است که این روش می تواند نقش مؤثری در ‏افزایش انگیزة فراگیر ایفا کند. برخی از عوامل انگیزه زا در این شیوه عبارتند از:‏

• جذابیت های استفاده از رایانه
• امکان استفاده از صوت، تصویر و چند رسانه ای
• امکان تنوع بخشی به مباحث و گرایش ها بر اساس علاقة افراد
• امکان مشارکت بیشتر فراگیران در فعالیت های علمی و آموزشی و در نتیجه ‏علاقه مندی آنها به مباحث

66. اولویت شناسی در رشتة علمی انسان، دارای عمری بسیار محدود و کوتاه است و تنها بخشی از این فرصت کوتاه خود ‏را می تواند به فراگیری دانش اختصاص دهد. امروزه، با ‏تنوع و تکثر رشته های علمی، ضرورت این انتخاب، بیش از گذشته احساس می شود. ‏در آموزش الکترونیکی، امکان بیشتری برای رعایت اولویت ها وجود دارد. برخی از عوامل ‏فراهم آورندة این امکان عبارتند از:‏

• امکان انتخاب بیشتر برای فراگیر و مدیریت آموزشی بر اساس نیازها (و خود این، در نتیجه از میان برداشتن محدودیت های روش سنتی است.)
• امکان انعطاف برنامه ها با توجه به اولویت های تعریف شده
• امکان ارزیابی دائم برنامه ها بر اساس میزان استقبال مخاطبان و نظرخواهی ماشینی
• پیوند آسان تر و بیشتر مراکز و فعالیت های علمی- آموزشی با مراکز ‏صنعتی و کاری
• عدم نیاز به صرف وقت برای فراگیری بسیاری از مباحث غیر ضروری، به ‏خاطر آسان بودن استفاده از بانک های اطلاعاتی و متون آماده

67. گزینش بهترین استاد‏ یکی از آداب فراگیری دانش، دقت در انتخاب بهترین استاد است. آموزش الکترونیکی می تواند در عمل به این اصل نیز مؤثر باشد. چرا که در این ‏شیوه فراگیران، حق و امکان بیشتری برای انتخاب اساتید دارند. برخی از عوامل این مزیت ‏عبارتند از:

• تکثر گرایی و دسترسی آسان به اساتید متعدد
• عدم نیاز به حضور فیزیکی اساتید برجسته و در نتیجه امکان استفاده از آنان در ‏مراکز متعدد و پراکنده
• محور بودن دانشجو در این شیوة آموزشی و تعیین کننده بودن بررسی و ‏انتخاب او
• امکان مقایسه و ارزیابی دقیق اساتید با مراجعة آسان به مراکز متعدد و استفاده ‏از ابزارهای دقیق سنجش
• امکان نظارت بیشتر و دقیق تر ماشینی بر فعالیت ها و نتیجة کار اساتید از سوی ‏مدیریت آموزشی

68. سیستم آموزشی دارای نظارت هوشمند و ماشینی است. با بررسی دفعات و طول زمان توقف فراگیر در ‏هنگام مطالعة مطالب و شیوة پاسخ گویی او به پرسش ها، میزان فهم و مشارکت ‏تک تک فراگیران را کنترل می کند.

69. نت برداری و نگهداری نوشته ها یکی از روش های ارتقای سطح فراگیری، یادداشت برداری و نوشتن مطالب درسی ‏و علمی است. چنان که مطمئن ترین شیوه برای محافظت از محفوظات و دانسته ها و ‏پیش گیری از فراموشی و نابودی آنها نیز نگهداری مکتوب ذخایر علمی است. در شیوة الکترونیکی، امکان بیشتری برای نوشتن و نگهداری نوشته ها وجود دارد. زیرا ‏در این شیوة آموزشی:

• ابزار فراگیری، همان ابزار نگارش است. و فراگیر می تواند با همان رایانه ای ‏که دروس را دریافت می کند، یادداشت های خود را نیز بنگارد.
• سرعت ارائه و دریافت درس و میزان توقف در بین آن قابل تنظیم است. بنا‏براین، اگر کسی فرصت نکرد با سرعت کلاس، مطالب را بنویسد، می تواند سیر ‏درس را کندتر کند.
• بایگانی و طبقه بندی نوشته ها بسیار آسان تر است.
• جستجوی نوشته های گذشته و دسترسی به مطالب مورد نظر بسیار ‏سریع تر است.
• نگهداری نوشته ها نیازمند فضای فیزیکی نیست و جایی را اشغال ‏نمی کند.
• نوشته های هر فرد به آسانی قابل انتشار و استفاده و نقد دیگران است.‏

پیشنهاد : در نرم افزارهای آموزشی موجود، در همان محیط فراگیری، برای یادداشت برداری فراگیر، فضا و سهم قرار داده شود. ‏به این صورت که یکی از بخش های فعال نرم افزار مدیریت آموزشی در طول ارائة درس و ‏یا هنگام مطالعات فراگیر، قسمت یادداشت برداری باشد. در صورت فراهم بودن این امکان، ‏علاوه بر آسان شدن یادداشت برداری و عدم نیاز به محیط ویرایشی دیگر، حفظ و بایگانی ‏نوشته ها نیز بصورت منظم تر و مطمئن تری انجام خواهد گرفت. و همچنین با توجه به ضریب پایین ایمنی در رایانه های شخصی و آشنا نبودن اکثر کاربران با ‏شیوه های مراقبت از اطلاعات و تهیة نسخه های پشتیبان، امکان ذخیره سازی نوشته های ‏فراگیران در ‏server‏ حفاظت شده وجود داشته باشد. این کار، به فراگیران اطمینان ‏می دهد که نوشته ها و آثار آنان، دارای ارزش بوده و برای همیشه محفوظ مانده و به درد ‏آنان خواهد خورد.

70. استمرار و تداوم یکی از اصول مطرح شده دربارة دانشجویی، اصل استمرار و ‏تداوم فراگیری است. کسی که واقعاً به دنبال دانایی و داشتن توانایی های علمی است، در ‏هیچ شرایطی نباید خود را فارغ از تحصیل و فعالیت علمی بداند. ‏یکی دیگر از مزایای شیوة آموزش الکترونیکی این است که در این شیوه زمینة بیشتری ‏برای استمرار و تداوم فراگیری فراهم است. عوامل و شرایط فراوانی در این سیستم ‏وجود دارد که چنین امکانی را برای علاقه مندان فراهم می سازد. برخی از عوامل ‏زمینه ساز این مزیت عبارتند از :

• عدم وابستگی به زمان و مکان خاص و در نتیجه امکان پی گیری ‏همیشگی دروس
• امکان فراگیری با این شیوه در کنار مشاغل و فعالیت های دیگر
• امکان ارتباط آسان دانش آموختگان با استادان و مرکز آموزشی پس از فراغت ‏از دورة تحصیلی
• امکان برنامه ریزی مراکز آموزشی و اساتید برای آیندة دانش آموختگان و ‏تبادل پیام ها و متون علمی و استفاده از توانایی های طرفین
• با توجه به عرضة آسان و فراوان پرسش ها، نقدها و ایده های گوناگون، در ‏چنین محیطی هیچ گاه کسی خود را بی نیاز از دانستن نخواهد دانست.

71. بررسی و شناخت دیدگاه های گوناگون
بدلیل دارا بودن یک فضای بحث، گفتگو، اظهارنظر و انتقاد در آموزش الکترونیکی، آزاداندیشی و انتخاب ‏آگاهانه از مزایای مهم آن است. ‏پیروی کورکورانه و بر اساس تقلید و تعصب، از کسی پذیرفته نیست. این مهم تنها در ‏صورتی تحقق پیدا می کند که هر فرد در هر زمینه ای بتواند آزادانه دیدگاه های موافق و ‏مخالف را بشنود و شخصاً دربارة آنها تصمیم بگیرد.
خداوند متعال در قرآن کریم به افرادی ‏که راه زندگی خود را بر این اساس انتخاب می کنند، مژدة هدایت می دهد:‏ "پس بشارت ده آن بندگانم را که سخنان را می شنوند و از بهترین آنها پیروی می کنند. ‏آنانند کسانی که خداوند هدایتشان کرده است و آنانند صاحبان خرد." (سوره زمر: 17 و 18)‏
امام علی - علیه ‏السلام - نیز مواجه شدن با دیدگاه های گوناگون را راهی برای تشخیص ‏خطاها دانسته اند:‏ "هر کس با نظرات گوناگون روبرو شود، جایگاه های خطا را می شناسد.‏"
این آزاداندیشی تا جایی است که در تعالیم اسلامی به مسلمانان توصیه شده است حرف ‏حق را حتی از مشرکان و کافران نیز بپذیرند. این توصیة ارزشمند، به بیان های گوناگونی در ‏لابلای متون دینی مطرح شده است. در یکی از این جملات نورانی، از امام علی - علیه ‏السلام - نقل شده است که آن حضرت فرموده اند: ‏"حکمت را بگیرید ولو از مشرکان باشد."

72. ‫ﻓراهم کردن زمینه های تبادل آزاد ﻓرهنگی در داﺧل و ﺧارج کشور
اﻳجاد زمینه های مناسب برای ﺧﻼﻗیت های‬ ﻓرهنگی که ﺿامﻦ بﻘای ﻓرهنگی کشور است. و همچنین ﺣفﻆ وﻳﮋﮔی ﻓرهنگیِ ملی، منﻄﻘه ای و محلی برای محاﻓﻈت از‬ اﺻالت ﻓرهنگی در برابر تهاجم ﻓرهنگی و ﻓراهم کردن زمینه های رشد ﻓرهنگی در میان اﻗشار‬ مختلف.

73. ﻓراهم کردن زمینه های کاهش تنش در میان ﺧانواده ها از طرﻳﻖ برداشتن سد کنکور و اثرات مخرب آن و ﭘﺬﻳرش داوطلبان بازمانده از راهیابی به دانشگاه ها

74. ﻓراهم‬ کردن زمینه های مناسب برای ﭘﮋوهش در محل کار و اشتغال محلی و منﻄﻘه ای و تحولات اﻳجاد شده در اﻳﻦ زمینه برای‬ کمک به کار آﻓرﻳنی و ﺧود اشتغالی محلی و منﻄﻘه ای
75 کمک به کاهش هﺰﻳنه ها از طرﻳﻖ‬ ﭘﮋوهش و استفاده از اﻳنترنت با یک تفکر جمعی می توان از آزمون و خطاهای بی مورد جلوگیری کرده، از نتایج تجربه های گذشته آگاه شد و با بحث و تبادل نظر در کمیت بزرگی از افراد به راه و مسیری رهنمون شویم که کمترین هزینه را در بر داشته باشد.

76. ﻓراهم کردن زمینه های آموزش های میان رشته ای و ﺣرکت به سوی تلفیﻖ ﻋلوم طبیعی با ﻋلوم انسانی

77. در روستاهای ایران امکانات آموزشی به مراتب کمتری یافت می شود و دختران در بعضی خانواده ها اجازه مهاجرت به شهر برای ادامه تحصیل را ندارند که آموزش الکترونیکی در این رابطه بسیار مفید خواهد بود. (این موضوع در مورد پسرانی که به فعالیت های کشاورزی به خانواده کمک می کنند نیز صادق است.)

78. ﭘناهنده ها و مهاجران از کسانی هستند که آموزش های ضروری را از این روش به خوبی دریافت می کنند و بسیاری از مشکلاتشان در سایه همین شیوه نوین آموزشی برطرف خواهد شد.

79. در آموزش سنتی ﭼون مبنای کار با آموزش دادن همراه بوده است، در نتیجه آموزش بهﺻورت اجبار، تنبیه و با‬ زور همراه بوده و در نتیجه اﻓت تحﺼیلی و حتی ایجاد بی رغبتی در دانش آموز را به همراه داشته است، اما در‬ آموزش مجازی ﭼون ﺧود ﻓرد ﺧواسته است که ﻳاد بگیرد، آموزش همراه با بازدهی بالاﻳی است.‬

80. آموزش از طریق تلفن همراه
خیلی از مردم بویژه در جوامع شهری وقت زیادی از خود را در انتظار وسایل نقلیه، ترافیک و غیره از دست می دهند و تا همین چند سال اخیر برای استفاده از این وقت، کتابهایی همراه خود جابجا می کردند که مشکلات مربوط به خود را داشت لکن این شیوه آموزشی از مزایای خاصی برخوردار است. البته بکارگیری این روش می تواند موجب وارد آمدن آسیب هایی به چشم شود. براین اساس با استفاده از امکان ذخیره سازهای دیجیتالی صدا، مطالعه در حین حرکت به سمت آموزش از طریق شنیدن سوق پیدا نمود، که البته آموزش از طریق چشم بالاترین کارایی را دارد.

81. برگشت سرمایه، مبلغ قابل توجه ای می باشد. به طورى که بازار آموزش اینترنتى در دنیا، بازارى با سود ۱۸ میلیارد پوند در سال است.

معایب آموزش الکترونیکی

جا دارد در کنار جنبه های مثبت این نوع آموزش به برخی از ایرادات آن نیز اشاره شود. از آن جمله :

1. ارتباطات اجتماعی کمتر دانش آموزان و دانش جویان در حین تحصیل
پیشنهاد : این مشکل را تا حدی می توان با فراهم آوردن شرایطی چون اضافه کردن چند درس حضوری به برنامه مصوب آموزشی جبران نمود. علاوه بر ارائه دروس عملی و آزمایشگاهی، این دروس می توانند به طور اختصاصی به آموزش مسائل اجتماعی و تربیتی بپردازد. این دروس در مدت زمان معین و الزاماً حضوری برگزار خواهد شد ولی با توجه به شرایط می تواند در محیطی نزدیک به محل زندگی دانش آموز و در بازه های زمانی مشخص (حتی خارج از سال تحصیلی رسمی و در فصل تابستان) برگزار شود. همچنین می توان در محله های زندگی دانش آموزان برنامه هایی را با توجه به نظر کارشناسان امور تربیتی پیاده کرد. البته دور از انصاف است که از فضای صمیمی ایجاد شده در استفاده از امکاناتی چون Chat، Forum، E-mail و... در ایجاد ارتباط دوستانه و صمیمی متقابل مابین فراگیران الکترونیکی به راحتی بگذریم.
با این حال این انتقاد تا حدی به این شیوه آموزش وارد است.

2. عدم برابری در دسترسی به تکنولوژی های مورد نیاز (اینترنت، کامپیوتر، تلفن و...) چه از لحاظ مشکلات اقتصادى خانواده ها و چه از لحاظ دور بودن از امکانات شهری
پیشنهاد: تجهیﺰ مدارس به راﻳانه و اﻳجاد تسهیﻼت برای دبیران و دانش آموزان جهت ﺧرﻳد راﻳانه، و استفاده از کافى نت هاى پرسرعت تر و یا قرار دادن سرورهاى کامپیوترى در شهرستان هاى بزرگ.

3. عدم برابری دانش آموزان از لحاظ سواد و دانش استفاده از کامپیوتر و در نتیجه ایجاد مشکل در تنظیم روند تدریس

4. کنترل کمتر معلمان بر دانش آموزان و کاهش ارتباط ﭼهره به ﭼهره و ﻏیر کﻼمی
پیشنهاد : اگر کنترل در چارچوب مسائل علمی باشد باید گفت دوره های آموزش الکترونیکی میبایست از روش هایی به منظور اخذ فیدبک سریع استفاده کند تا در صورت اشکال و یا عدم موفقیت، سریعاً نسبت به برطرف نمودن آن اقدام نماید. امتحانات کوتاه مدت برای اخذ فیدبک سریع از فراگیران مناسب ترین روش برای سنجش میزان موفقیت در آموزش است. و در صورتی که کنترل در چارچوب مسائل رفتاری-تربیتی باشد پیشنهاداتی در مورد اول ارائه شد.

5. پهنای باند محدود و سرعت پایین دسترسی به اینترنت در ایران باعث کاهش کارایی این شیوه می شود.

6. تجربه کم نسبت به این روش آموزشی در ایران

7. عدم تکامل استانداردهای آموزش الکترونیکی به سبب نو بودن آن ها و یا حداقل می توان گفت این استانداردها در ایران بومی نشده است و مطابق با شرایط ایران نیست البته با گذشت زمان استانداردهای آموزش الکترونیکی تکامل خواهد یافت و جامعیت بیشتری به خود خواهد گرفت ولی مورد دوم نیاز به همت کارشناسان و مسئولین دارد.

8. واکنش و مقاومت مدیران و سازمان ها و شرکت ها در برابر این شیوه آموزشی

9. ناآشنایی دسته ای از معلمان و استاید با سیستم
پیشنهاد: آموزش راﻳانه و اﻳنترنت به معلمان و استادان، به‬ کارﮔیری مشاور راﻳانه در مدارس

10. عدم امنیت اخلاقی در اینترنت که از لحاظ مسائل و شرایط مذهبی در ایران شدیداً مورد توجه مسئولین و خانواده هاست.
پیشنهاد: انتقال آموزش های مناسب به دانش آموز در سنین متناسب، به منظور رشد رفتار خود کنترلی و استفاده از فیلترهای اینترنت به منظور جلوگیری از دسترسی به سایت های مخرب، میتواند به امنیت اخلاقی در اینترنت کمک کند.

11. آموزش های الکترونیکی مبتنی بر CD-ROM در زمان بهنگام سازی و توزیع، هزینه های بالایی را بر سازمان و یا مؤسسه آموزش دهنده و فراگیران تحمیل خواهد کرد. البته روش فوق در مقایسه با آموزش های مکاتبه ای مقرون به صرفه خواهد بود.

12. تفاوتهای زبانی و فرهنگی
زبان یکی از مباحث عمده ای است که در چگونگی ارائه واحد های درسی در سطح جهانی عامل تاثیر گذار است.

13. برخی از دانش آموزان نمی توانند بخوبی از این روش بهره مند شوند و آمار و ارقام نشان میدهد بنا به دلایلی شمار زیادی از این آموزش حذف می شوند.

14. علم آموزان باید بسیاری از وقت خود را صرف برطرف کردن مشکلات فنی کنند، و در صورت کم تجربه گی حتی ممکن است برای انتخاب دروس و واحدهای درسی دچار دلهره شوند.

15. وجود ﻋوامل متعددی که موجب‬ ﭘراکندﮔی ذهنی ﻓراﮔیر و ﺧروج وی از ﻓﻀای ﻋلمی می شوند. (جﺬابیت های کاذب و ﮔراﻳش تفننی)

16. اﺧتﺼاص اوﻗات‬ ﻏیر مفید به آموزش

17. کاهش‬ مشاهدۀ دﻗیﻖ شگردها و مهارت های استاد (در ﻋلوم ﻓنی و مهارتی)

18. از نﻈر بعﻀی از کارشناسان و تحلیلگران آموزش اینترنتی در مقطع ابتداﻳی اﺻﻼً اﻳدۀ ﺧوبی نیست. اﻳﻦ‬ منتﻘدان می ﮔوﻳند کیفیت آموزش در این دوره به شدت از بیﻦ می رود. آموزش در منﺰل هرﮔﺰ جاﻳگﺰﻳﻦ مناسبی برای مدرسه ابتدایی نیست.‬ هیﭻ ﮔﺰﻳنه ای نمی تواند جای کﻼس درس و تجربۀ مدرسه ابتدایی را بگیرد. مهم ترﻳﻦ وﻳﮋﮔی مدرسه اﻳجاد استﻘﻼل در‬ ﻓرزندان است و کودکانی که در منﺰل آموزش می بینند وابستگی شدﻳدی به والدﻳﻦ ﭘیدا می کنند. از نﻈر متخﺼﺼان‬ ﻓناوری های آموزشی ﺻحبت کردن دانش آموزان با ﻳﻜدﻳگر و بازی کردن آنها در ﺣیاط مدرسه نیﺰ جﺰو آموزش به‬ ﺣساب می آﻳد که در مدارس مجازی از دست می رود. از طرﻓی نﻘش معلمان در تاﺛیرﮔﺬاری روی دانش آموزان نیﺰ در‬ مدارس مجازی از دست می رود ﭼرا که دانش آموزان اﺻولاً از معلمان الگو می ﮔیرند.‬
پیشنهاد : در مورد اول پیشنهاداتی ذکر شد.

19. کمبود بودجه دستگاه هاى متولى آموزش و نیز عدم مشارکت دادن بخش خصوصى از سوى دولت

20. امنیت در بخش تجارى سیستم آموزش الکترونیکی خطر هک شدن وجود دارد. همچنین در بخش آموزش سیستم، خطر تغییر محتوا و در کل خطر از کار انداختن سرویس وجود دارد. آیا تضمینى هست که سئوالات استاد به درستى به دست دانشجو برسد و یا جواب دانشجو به استاد برسد و در شبکه کامپیوترى تغییر داده نشود و یا حتى از بین نرود؟
پیشنهاد : استفاده از نرم افزارهای امنیتی و ضد جاسوسی و روش رمزنگار احراز هویت (authentication و authorization) و استفاده از خطوط اختصاصى، می تواند بسیاری از این نواقص را تا حد زیادی برطرف کند.

21. هزینه های گزاف دانشگاه های مجازی
بطور مثال متوسط هزینه های دو سال یک دانشجو برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه "علم و صنعت ایران" حدود شش میلیون تومان تعیین شده و این در حالی است که حتی سرویس خط اینترنت پر سرعت برای دانشجویان فراهم نشده و استاد و مکان آموزشی و کتاب و امکانات دیگر مانند روش سنتی، قرار نیست در اختیار دانشجو قرار بگیرد و قطعاً هزینه راه اندازی الکترونیکی دروس مقطع فوق لیسانس، این قدر هزینه ندارد. بعنوان نمونه دیگر دانشگاه "شیراز" برای دوره کارشناسی ارشد تجارت الکترونیک رقم حداقل پنج میلیون تومان را برای تحصیل از راه دور دانشجویان متقاضی در این رشته اعلام کرده است.

تهران 1387
منبع: اینترنت