روشهای تربیت کودک بدون خشونت و تنبیه بدنی

تربیت کودکان بدون خشونت و تنبیه بدنی

بسیاری از والدین برای تربیت کودکان راه های مختلفی را امتحان می کنند، از کتک زدن کودک گرفته تا محروم کردن ، اخم کردن و گفتن جملاتی مانند دیگه دوستت ندارم و... از طرف دیگر والدینی هم هستند که اصلاً اعتقادی به تنبیه بچه ها ندارند و تلاش می کنند با تشویق، فرزندشان را تربیت کنند. گاهی والدین، در اثر خستگی زیاد یا طغیان هیجانهای منفی، کنترل رفتار خود را از دست می دهند و ناخواسته فریاد میزنند . می دانید که بلندکردن صدا می تواند به عزت نفس کودک اسیب جدّی بزند. همچنین، با تکرار این رفتار اعتماد کودک به والدین از بین می رود و به احتمال زیاد، در آینده سبب پیدایش رفتارهای منفی دیگری هم می شود . در این مطلب با شیوه های تربیت کودک بدون تنبیه بدنی و خشونت با ما همراه باشید.

بدترین شیوه های تربیت کودکان

والدین باید توجه داشته باشند که برخوردهای خشن و تنبیه های بدنی بدترین راهکارهای تربیت کودکان هستند، برای این که کودک با این روش ها گستاخ تر می شود و بعد از هر تنبیه تلاش می کند در برابر والدین خود ایستادگی کند. البته این خاطرات بد هیچ گاه از ذهن بچه ها پاک نمی شود و در بزرگ سالی به عنوان عقده های روانی بروز می کند؛ به گونه ای که فرد تلاش می کند این رفتارها را به طوری متفاوت برای دیگر کودکان تلافی کند.

راه کارهایی برای تربیت کودکان بدون تنبیه بدنی

* محروم کردن موقت کودک

شیوه محروم کردن موقتی کودک یکی از جایگزین های مناسب برای تنبیه بدنی بچه است و به این صورت است که شما کودکتان را برای چند وقتی از فعالیتی محروم می کنید اما این محرومیت باید به گونه ای باشد که کودک شما حس کند چیز باارزشی را از دست داده است. لطفا در استفاده از این شیوه به این نکات توجه کنید:

الف) علل محرومیت را برای کودک توضیح دهید:

پیش از انجام هر اقدامی به کودکتان بگویید علل محروم شدن وی، انجام فلان رفتار خطا بوده است و این محرومیت برای ترک رفتار نادرستش ضروری است. اما توجه کنید که در ابتدا از این شیوه صرفا برای یک رفتار اشتباه استفاده کنید و پس از اصلاح آن رفتار، به سراغ رفتارهای اشتباه دیگرش بروید و به یاد داشته باشید در صورت استفاده ی زیاد، این شیوه هم مثل دیگر روش ها اثرش را از دست می دهد و بی اثر می شود .

ب) محل تنبیه:

در انتخاب محل تنبیه توجه کنید برای این که محل تنبیه کودک باید جایی باشد که کودک حس کند از چیزی محروم شده است؛ به عنوان مثال برای کودکی که از هر موقعیتی استفاده می کند و به کوچه می رود، بستن در حیاط بعنوان تنبیه کار درستی نیست؛ برای این که شما همان چیزی را به وی می دهید که دنبالش است. نکته بعدی این است که محل تنبیه نباید تاریک و وحشتناک باشد، به عنوان مثال حمام تاریک برای تنبیه بچه مناسب نیست.

ج) مدت زمان تنبیه :

برخی والدین برای تنبیه یک کودک دوساله زمان ز یک ربع یا نیم ساعت را در نظر می گیرند! در حالی که باید برای هر سال، یک دقیقه تنبیه در نظر بگیرید، به عنوان مثال برای یک بچه دو ساله دو دقیقه تنبیه کافی است و برای یک بچه 5 ساله 5 دقیقه زمان مناسبی است.

د) مقاومت:

چنانچه کودک شما در در برابر تنبیه ایستادگی کرد، به عنوان مثال از محلی که برای تنبیه در نظر گرفتید فرار کرد، به وی بگویید که یک دقیقه دیگر به تنبیه اش اضافه می شود و به عنوان مثال بجای چهار دقیقه 5 دقیقه حق بازی ندارد. اما به یاد داشته باشید دقایق اضافی نباید بیش از 3 دقیقه شود برای این که در این صورت اثرش را از دست می دهد .

توقعات خود را به تناسب سن و سال بچه ها تنظیم کنید

نمی توانید از بچه انتظار داشته باشید مثل شخصی عاقل و بالغ رفتار کند. به عنوان مثال، کودک 4 یا 5 ساله نمی تواند یک ساعت در رستوران مثل پدر و مادرش بنشیند. به این ترتیب، هنگامی که با بچه بیرون می روید، باید آمادگی رفتارهای کودکانه ی وی را داشته باشید، از رفتارهای وی شرمگین نشوید، احساس گناه نکنید و عکس العمل هایی توام با تندخویی و پرخاشگری از خود نشان ندهید.

زمان باکیفیتی را با بچه ها سپری کنید

دریافت توجه یکی از نیازهای اساسی کودکان است. بدقلقی کودک به احتمال زیاد نشانه ی برآورده نشدن این احتیاج است. شایسته ترین شیوه در این مواقع توجه تمام وکمال به کودک است. به کودک توجه کنید، به وی عشق بورزید و نیازهایش را تا حد ممکن برآورده سازید.

در تربیت کودکان ، آموزش فراموش نشود!

هنگامی که کودکی کار خطا و خطرناکی را انجام می دهد، وظیفه ما بعنوان والدین صرفا این نیست که با فریاد به وی بگوییم: «بس کن» بلکه وظیفه داریم در مقابل به وی بگوییم: چه کاری را بکند و وی را بخاطر انجام کار درست تشویق کنیم؛ به عنوان مثال درصورتی که کودکی با بی احتیاطی وسط خیابان می پرد، بجای فریاد زدن و سرزنش کردنش، روش رد شدن درست از خیابان را به وی آموزش دهید.

زمان تنبیه در تربیت کودکان بدون خشونت!

بسیاری از والدین هنگامی که کودکشان کار اشتباهی را انجام می دهد به وی میگویند :« فقط صبر کن بابات بیاد!» «اگه این کار را انجام بدی زمانی که مامانت اومد بهش می گم!» « باشه هر کاری دوست داری انجام بده منم فردا نمی برمت پارک». این جمله ها تنبیه بچه را به آینده موکول می کند و به همین خاطر اثری ندارد به این ترتیب برای موثر بودن تنبیه یا تشویق بهتر است به صورت تعجیلی و فوری آن را انجام دهید.

تمرین رفتار مثبت در تربیت کودکان

حتماً شما هم بخاطر دارید زمانی که در مدرسه کلمه ای را اشتباه می نوشتیم، مدرس مجبورمان میکرد به عنوان مثال املای درست آن کلمه را 10 بار بنویسیم، انجام این شیوه هم به همین صورت است مانند تمیز کردن دیوار که بچه مجبور می شود قسمت دیگری از آن را هم تمیز کند یا به عنوان مثال اگرتمام اتاقش را بی نظم کرد از وی بخواهید علاوه بر اتاقش قسمت دیگری از منزل را هم منظم کند.

از بچه رفع مسئولیت نکنید

نکته بعدی این است که نگذارید تنبیه کودک راهی باشد برای فرار از مسوولیت. به عنوان مثال درصورتی که وی در زمان جمع کردن اسباب بازی هایش، کار بدی انجام داد، وی را تنبیه کنید و مجدداً پس از تنبیه وی را مجبور کنید کارش را ادامه دهد؛ برای این که امکان دارد وی یاد بگیرد برای فرار از مسوولیت کار بدی انجام دهد تا تنبیه شود و در زمان تنبیه استراحت کند.

نادیده گرفتن

والدین می توانند در قبال رفتارهایی که شدید و آسیب زا نیست از این شیوه ی تنبیهی استفاده کنند. اگر بچه گریه می کند یا جیغ می زند رابطه ی چشمی، کلامی و فیزیکی خود را با بچه قطع کنید و به وی توجه نکنید ولی به محض ساکت شدنش با وی مثل یک والد معمولی رفتار کنید. درصورتی که گریه کردن و جیغ زدن بچه همراه با کتک زدن و پرخاشگری است بایستی دست های او را بگیرید و اجازه بروز پرخاشگری را به وی ندهید. در این مواقع والدین رابطه ی چشمی خود را تا زمانی که بچه به بدرفتاری خود ادامه می دهد قطع می کنند.

از خود مراقبت کنید و با خود بامحبت باشید

هرچه والدین برای مراقبت از خود وقت بیشتری صرف کنند و به نیازهای خود توجه بیشتری داشته باشند، حس ارزشمندی بیشتری می کنند . هنگامی که والدین خسته اند و انرژی ندارند، آستانه ی تحملشان در برابر بداخلاقی ها و بدقلقی های کودک بسیار کاهش می یابد. بدین ترتیب، برای مراقبت از خود میتوانید از مدیتیشن، یوگا، ورزش و گفت وگوی مثبت با خود استفاده کنید. احساسات خود (چه مثبت و چه منفی) را بشناسید، تمام آنها را بطور کامل بپذیرید و به آنها عشق بورزید. به مرور زمان متوجه خواهید شد، در مقایسه با زمانی که دائم در حال مبارزه با احساسات خود بودید، چه قدر احساس ارامش بیشتری دارید.

به کودکان احترام بگذارید

هرچند کودکان به لحاظ ظاهری از ما کوچک ترند، ولی آنها هم چنان افرادی کامل با ویژگی های خاص هستند. بهترین راه برای رشد شخصیت کودک و افزایش اعتماد به نفس وی احترام گذاشتن است. خانواده اولین محیط اجتماعی کودک در منزل است. وی در همین محل باید بیاموزد که احترام افراد باید رعایت شود؛ و کودک با رعایت نزاکت و دوری کردن از توهین و تحقیر کم کم احترام گذاشتن را درک می کند و می آموزد که به انسانها احترام بگذارد. درصورتی که می خواهید فرزندان به شما توهین نکند، باید شما هم به وی توهین نکنید. ولی بعضی از پدر و مادرها از این نکته بی اطلاع هستند و توقع دارند با وجود توهینی که به کودکشان می کنند فرزندشان احترام آنان را نگه دارند.