ارائه راهکاری کاربردی کتاب خواندن برای آموختن

ارائه راهکاری کاربردی کتاب خواندن برای آموختن

راهکارهای بسیاری برای «کتاب خواندن برای آموختن » پیشنهاد شده است. روش های SQ3r ،SRR،PQ4R از جمله ی این روش هاست. روشی که در این متن درباره ی آن نوشته ایم، روش SQ4R است که شامل شش مرحله است. این روش، که هدفِ آن خواندنِ تحلیلی کتاب و آموختنِ بهتر مطلبِ کتاب است می تواند برای آموزندگان در همه ی سنین و با توانایی های مختلف کاربرد داشته باشد. در این روش، لازم است که متن را ابتدا بررسی کنید، سؤال بپرسید، بخوانید و نکاتی را یادداشت کنید. اگر کتابی که می خوانید کتاب الکترونیکی است، کارِ شما راحت تر است. می توانید جمله ها را هایلایت کنید و نکاتِ اضافه تان را در حاشیه ی آن یادداشت کنید.

گامِ اول، بررسی اولیه کتاب

به فصلی که می خواهید بخوانید، نگاهی کلی بیندازید. به دنبال عنوان ها و زیرعنوان های متن بگردید. نمودارها و تصاویر را هم بررسی کنید تا تصوری از فصلِ پیش رو دستتان بیاید. اگر ابتدای فصل، خلاصه ای یا مقدمه ای وجود دارد، آن را بخوانید. سپس درباره ی آنچه تاکنون از آن فصل دریافت کرده اید، فکر کنید.

ممکن است لیست واژگان دشوار یا نامتعارف یا تخصصی در انتهای فصل وجود داشته باشد. اگر نسخه ی کاغذیِ کتاب را می خوانید، آن ها را در دفترچه تان آن ها را بنویسید و فضایی برای نوشتن معانی آن ها اختصاص دهید. اگر هم کتاب الکترونیکی می خوانید، هر زمان که لازم بود، می توانید نکاتی را در حاشیه ی واژه ها اضافه کنید و یا آن ها را هایلایت کنید.

چطور کتاب بخوانیم که یاد بگیریم؟ راهکارهای بسیاری برای کتاب خواندن برای آموختن پیشنهاد شده است. روش های SQ3r ،SRR،PQ4R از جمله این روشهاست.

گامِ دوم، سؤال بپرسید

درباره آنچه قرار است در این فصل بیاموزید فکر کنید. عناوین را به سوال تبدیل کنید و سوال ها را یادداشت کنید. در کتاب الکترونیکی، می توانید عنوان ها را انتخاب کنید و سوالتان را همان جا بنویسید و بعدا سراغ آن ها بروید. ممکن است سوال هایی هم در مقدمه مطرح شده باشد که آن ها را هم یادداشت (یا هایلایت) کنید. هر سؤال دیگری را هم که به ذهنتان می رسد، بنویسید.

گامِ سوم، فعالانه بخوانید

متن را قسمت بندی کنید و قسمت به قسمت آن را بخوانید. احتیاجی نیست که این کار را ابتدای خواندن انجام دهید. همان طور که در خواندنِ متن پیش می روید، مکث کنید. تلاش کنید که هنگامِ خواندنتان به دنبال جواب سوال هایتان بگردید. ارتباطِ آنچه را که می خوانید، با عنوان متن پیدا کنید. اگر به واژه ای برخورد کردید که معنای آن را نمی دانستید، در کتابِ لغت و یا در واژه نامۀ کتاب دنبال معنی آن بگردید. می توانید از واژگانِ اطراف هم معنای واژگان مبهم را متوجه شوید. اگر هنوز هم به معنای آن نرسیدید، یادداشت کنید که بعدا از دیگران بپرسید.

ممکن است قسمت هایی از کتاب را کامل متوجه نشوید یا برایتان مبهم باشد. در چنین مواردی هم سوال هایتان را یادداشت کنید. در کتاب الکترونیکی می توانید قسمتِ مبهم را انتخاب کنید و سؤالتان را در همان مکان بنویسید. علاوه بر آن، می توانید آن را با دوستانتان یا با معلمتان در شبکه های ارتباط مجازی به اشتراک بگذارید و از آن ها هم بپرسید.

گامِ چهارم، بلند بخوانید

پاسخ های سوالاتتان، معانیِ واژگان و اصطلاحات جدید و نکاتِ کلیدی متن را با صدای بلند بخوانید. این کار کمک می کند که نکات، بیشتر در خاطرتان بماند. تلاش کنید بخشی از متن را هم که برایتان مبهم بود، بلند بخوانید. در بسیاری از مواقع، بلند خواندنِ این قسمت ها به فهمیدنِ آن بخش کمک می کند.

گامِ پنجم، بنویسید

اگر نسخه کاغذیِ کتاب در دستتان است، در طولِ خواندنِ متنِ کتاب، دفترچه ای کنار دستتان باز باشد که از مطالبِ آن یادداشت برداری کنید. درست مانندِ زمانی که از سخنرانی ها یا از گفته های معلم می نویسید. اگر هم کتاب الکترونیکی می خوانید، نکاتِ هر صفحه را در همان صفحه یادداشت کنید. بعد از خواندنِ هر پاراگراف، کمی مکث کنید و خلاصه ای از آنچه خواندید، به زبان خودتان بنویسید.

این کار، این اطمینان را به شما می دهد که متوجهِ تمام مطالب شده اید. کلماتِ کلیدیِ متن را یادداشت کنید (یا در کتاب الکترونیکی، هایلایت کنید). پاسخِ سوال ها و همچنین معانیِ واژگانی را که در لیست خود یادداشت کرده بودید، بنویسید. می توانید نقشه ها و نمودارهایی از مفاهیمی که خواندید، رسم کنید.

گامِ ششم، مرور کنید

یادداشت های خود را مرور کنید. اگر نکته ای به ذهنتان رسید که در یادداشت هایتان جایی نداشت، آن ها را بنویسید. اطمینان پیدا کنید که به معنای تمامِ اصطلاحات و پاسخِ تمامِ سوال هایتان رسیده اید. اگر پاسخِ سوالی را نمی دانستید، لیستی از آن ها تهیه کنید و قرار ملاقاتی با استاد یا معلمتان تنظیم کنید.

معلم های بسیاری در سراسر دنیا، از این روش برای آموزش تحلیلی مطالبِ کتاب به دانش آموزان استفاده می کنند. همانطور که در متن های قبل هم گفته بودیم، خواندنِ تحلیلی یک کتاب، خواندنِ دقیق و تمام و کمال کتاب است که به قولِ فرانسیس بیکن می توان آن را معادلِ جویدن و هضم کردنِ آن دانست. این روش، به شما کمک می کند که کتاب ها را (به خصوص کتاب های تخصصی و غیرداستانی) با دقتِ بیشتر و تحلیلی تر بخوانید.

پیشنهاد می کنیم یادداشت «کتاب خواندن برای آموختن » را نیز بخوانید.

منبع : طاقچه/چطور کتاب بخوانیم که یاد بگیریم؟ - ارائه راهکاری کاربردی کتاب خواندن برای آموختن