مهربانی خدا؛ غیر مطلق و در گرو اعمال خوب
در زمانه ما با انحاء مختلف و شبهات فریبنده، ذهن جامعه را نسبت به دین و ارزش ها بدبین می کنند. یکی از آن شبهات فریبنده حول محور مهربانی خدا می چرخد؛ طوری که افرادِ بی اعتنا به دین، اعمال خود را تحت عنوان مهربانی و بخشندگی خدا توجیه می کنند.
افرادی که خیال می کنند مهربانی خدا مطلق است و همه گناهان آنها را در بر می گیرد، این حدیث امام صادق(علیه السلام) را مد نظر قرار نداده اند که می فرمایند: «وَ اللَّهِ مَا شِيعَةُ عَلِيٍّ (علیه السلام) إِلَّا مَنْ عَفَّ بَطْنُهُ وَ فَرْجُهُ وَ عَمِلَ لِخَالِقِهِ وَ رَجَا ثَوَابَهُ وَ خَافَ عِقَابَهُ؛ به خدا سوگند، شيعه على(عليه السّلام) نيست، مگر كسى كه شكم و عورتش را از حرام نگه بدارد و اعمالش را براى [جلب رضايت] پروردگارش انجام دهد و به ثواب و پاداش او اميدوار باشد و از كيفرش بهراسد».[1] پیام حدیث این است که ما شیعیان باید از عقاب خدا بترسیم و فکر نکنیم که شیعه لفظی کافی است. و یا؛ مهربانی خدا و بخشندگی او حتی در صورت بها ندادن (خدای ناکرده) به عفت شکم و عورت، دست ما را می گیرد.
اینک به دو نکته درباره حدیث فوق اشاره خواهیم کرد:
نکته اول: هر چه افراد، نسبت به دین بی اعتنا باشند، اصرار آنها بر مهربانی و بخشندگی خدا نیز بیشتر است تا در مقابل دینداران، حرفی برای گفتن داشته باشند. به طور مثال، افراد دزد و اراذل و اوباش(کسانی که عفت شکم و فرج ندارند) بیشتر بر روی مهربانی و بخشندگی خدا مانور می دهند. با آنکه عقلا می دانند اینگونه نیست. چنانکه قرآن می فرماید: «بدانيد مسلما خدا [نسبت به نافرمانى بندگان] سخت كيفر، و [نسبت به طاعت آنان] بسيار آمرزنده و مهربان است.»[2]
نکته دوم: اگر مهربانی خدا را مطلق بدانیم، مفاسد زیادی دارد؛ زیرا افراد زورگو و ظالم با سوءاستفاده از این موضوع، اعمال غیر انسانی خود را توجیه می کنند، اگر مهربانی خدا را مطلق بدانیم مانند این است که معلمی با شاگردان درسخوان و غیر درسخوان خود یک نوع رفتار داشته باشد و هکذا.... آیا این قابل قبول است؟ این نکته باید مد نظر ما شیعیان مخصوصا جوانان ما که در معرض شبهات فریبنده هستند، قرار گیرد.
همچنین با یک روایت دیگر به بحث خود خاتمه می دهیم که امام صادق علیه السلام فرمودند: شِیعَتُنَا أَهْلُ الْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ أَهْلُ الْوَفَاءِ وَ الْأَمَانَةِ وَ أَهْلُ الزُّهْدِ وَ الْعِبَادَةِ أَصْحَابُ إِحْدَى وَ خَمْسِینَ رَکْعَةً فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَةِ الْقَائِمُونَ بِاللَّیْلِ الصَّائِمُونَ بِالنَّهَارِ یُزَکُّونَ أَمْوَالَهُمْ وَ یَحُجُّونَ الْبَیْتَ وَ یَجْتَنِبُونَ کُلَّ مُحَرَّم؛ شیعیان ما اهل پارسائى، کوشش، وفاء، امانت، زهد و عبادتند، مردمى هستند که در شبانه روز پنجاه و یک رکعت نماز می‌گزارند، شب را به نماز مى ایستند، و روزها روزه می‌گیرند، زکوه مال خویش را مى پردازند، و حج می‌کنند و از هر عمل حرامى دورند.[3]
مطالعه بیشتر:
ویژگیهای شیعه
پی نوشت:
1ــ صفات الشيعة، ابن بابويه، محمد بن على، ترجمه توحيدى؛ ص33؛ بحارالأنوار، ج۶۵، ص: ۱۶۸.
2ــ مائده/98
3ــ بحارالأنوار ، ج۶۵، ص: ۱۶۷.
افزودن دیدگاه جدید