سالگرد میلاد حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام، روز جانباز نام گذاری شده است. عباس علیه السلام بزرگ جانباز تاریخ انسانیت است که صحنه کربلا را تجلی گاه ایثار و جانبازی کرد. فداکاریهای برادر رشید امام حسین علیه السلام در تاریخ بشر مانندی ندارد. دست حیدرآسای عباس علیه السلام شعر زیبای عشق و ایثار در راه ولایت را با خون سرخ بر زمین تفتیده کربلا نگاشت، و راه و رسم عاشقی و شیوه جانبازی را به جهانیان آموخت.
حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام، آموزگار بزرگ عشق و وفا، امیر ادب، الگوی بی بدیل شجاعت و مردانگی، رهروی راه رهبر، مجموعه حسن و گلدسته ای در گلستان جان افزای دین است. آن بزرگوار، آنچنان دلها را به تسخیر درآورده است که با گذشت چهارده قرن، هنوز همه ی جانبازان آگاه جهان از شریعه ی معرفت او، زلال وفا می نوشند و درس ادب می آموزند؛ و با یاد و نام اوست که امان نامه های یزیدی را پاره می کنند و از کاخهای زرّین و سفره های رنگین، چشم می پوشند.
انسانها در همه زمینه های وجودی، به شناخت قمر بنی هاشم نیاز دارند. نیاز به شناخت وجود کامل آن حضرت، ویژه ی جانبازان نیست، بلکه نیاز همه ی دلدادگان کوی دوست و آزاد مردان جهان است. عباس علیه السلام بصیرتی نافذ و ایمانی استوار داشت. او در رکاب برادرش، امام حسین علیه السلام جهاد کرد و به افتخار شهادت دست یافت. عباس علیه السلام بزرگ مردی است که از دیروزش برای فردایش توشه گرفت و در راه امامش جانبازی کرد.
نخستین جانباز اسلام، وجود مبارک پیام آور مهر و دین، رسول امین، حضرت خاتم الانبیاء، محمد مصطفی صلی الله علیه وآله است؛ هم او که دندان های مبارکش را با پرتاب سنگ خشونت شکستند. در مرتبه پس از آن، امیرمؤمنان، ولی خدا حضرت علی علیه السلام قرار دارد؛ بزرگمردی که سراسر پیکرش، زخم دار دشمنان دین و دانش و عدالت بود. در مرتبه دیگر، اسوه زنان جهان، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها قرار دارد؛ همان بانوی بهشتی که در خط ولایت و رهبری همواره جانبازی کرد و از هیچ کوششی فروگذار نکرد. همان شفیعه روز جزا که هنوز تاریخ بر مقام عصمت و عفت وی رشک میبرد و شرمنده ی جفا و بی مهری های ناسپاسان نسبت به ساحت مقدس اوست.
حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه بارها با کلام الهی خود جانبازان و ایثارگران را مورد تفقّد قرار داده، آنها را مایه سرافرازی ملت ایران خوانده اند. ایشان، با آن مقام والای الهی خود را در برابر جانبازان کوچک شمرده، می فرمایند: «وقتی امثال شما قدرتمندان روحی را می بینم با این روحیه بزرگ و با این عظمت روح، خجالت می کشم که خودم را یک انسان متعهد بدانم. زبان و پیام ما عاجز از ترسیم مقام بلند پایه عزیزانی است که برای اعتلای کلمه حق و دفاع از اسلام و کشور اسلامی جانبازی نموده اند». (1)
و در جای دیگر می فرمایند: «به اسلام بزرگ برای داشتن این جانبازان در راهِ حق، که برای اسلام و میهن اسلامی خود از همه چیز خویش می گذرند تبریک تقدیم می کنم».(2)
امام خمینی (ره) در جای دیگر خطاب به جانبازان می فرمایند: " میزان در انسان معنویت است. کوشش کنید که خودتان را با محتوا کنید. معنویت ایجاد کنید و از این هیچ باکی نداشته باشید که انسان دست ندارد، پا ندارد، چشم ندارد. در روایت آمده است که بعضی از انبیا بودند که چشم نداشتند و پا هم نداشتند. سعادت به داشتن دست و پا نیست و به داشتن مال نیست. سعادت یک امری است که مربوط به روح است. مربوط به قلب انسان است. شما بچه های عزیز من که روحتان سالم، قلبتان پاک است و انشاءاللّه بر مبنای ایمان و تواصی به برّ و حق رشد می کنید، شما سعادتمندید و من از خدای تبارک و تعالی، سعادت همگی را می خواهم."(3)
حضرت امام خمینی (ره)، جانبازان را مایه ی افتخار و سربلندی ملت ایران دانسته است. ایشان ارادت قلبی خویش را نسبت به این قشر فداکار و ایثارگر، اینگونه ابراز می دارند:
"سلام بر عزیزان ما که در راه عزّت اسلام و عظمت کشور اسلامی به پا خاستند و در راه دفاع از میهن، معلول و مجروح شدید و برای خودتان، مایه ی افتخار و برای ملت بزرگتان، هم مایه ی تأسف و هم سربلندی شدید. درود بر شما جانبازان و مصدومان که اعضا و سلامت خود را در راه اعتلای قرآن کریم از دست داده اید. ملت شریف و اسلام بزرگ هیچگاه شما عزیزان را از یاد نمی برد. درود بر خواهران و برادران مصدوم و معلول که شجاعانه در راه حق و پیروزی، قیام و فداکاری کردند و ملت را در جهان سرافراز کردند. اینجانب، تقدیر و تشکر و دعای خالصانه ام را به شما عزیزان اهدا می کنم و از خداوند متعال، سلامت و سعادت و بهبودی شما فرزندان اسلام را خواهانم". (4)
جانبازان و ایثارگران پشتوانه بزرگ جامعه و انقلاب اسلامی ما هستند. آنان اگرچه بخشی از پایشان را از دست داده اند، اما ایستاده اند تا نام، یاد و فرهنگ شهیدان را زنده نگه دارند؛ و اگرچه ممکن است دستی در بدن نداشته باشند، ولی همچنان علمداران این انقلابند. آنان شور و نشاط حسینی را در جامعه برپا داشته اند، و همچنان در صحنه باقی مانده اند.. آنان مانده اند تا مصیبت های صدر اسلام تکرار نشود و ذهن مردم از عطر ولایت تهی نگردد. آری، آنان همچنان مانده اند تا رسالت بزرگ خویش را که زمینه سازی برای ظهور حضرت ولی عصر، ارواحنا فداه، می باشد به پایان رسانند.
1 صحیفه امام (ره) جلد 16 صفحه 16
2 صحیفه امام، ج18، ص: 147
3 صحیفه امام، ج8، ص: 462
4 صحیفه امام، ج11، ص: 483