سیر مطالعاتی تاریخ اسلام
در این بخش انجمن دین پژوهی به معرفی و مرور «سیر مطالعاتی تاریخ اسلام» می پردازیم، امید است که مورد استفاده شما عزیزان واقع شود.
تاریخ اسلامی را می‌توان به دو مرحله مطالعاتی تقسیم کرد:
1- سیر در تاریخ اسلام:
- فروغ ابدیت، سبحانی، جعفر
- تاریخ اسلام (از جاهلیت تا رحلت پیامبر اسلام)، مهدی پیشوایی، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۸۳
- منتهی الآمال (حاج شیخ عباس قمی) ۲ جلد، اتشارات وحدت بخش، ۱۳۸۶
- تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، رسول جعفریان، انتشارات انصاریان، قم، ۱۳۸۵
- حماسه حسینی جلد ۱ و ۲ شهید مطهری
- خدمات متقابل اسلام و ایران شهید مطهری
- فلسفه تاریخ (۱- ۴) شهید مطهری
- سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام (شهید مطهری)
- نهضت‌های اسلامی درصد ساله اخیر (شهید مطهری)
- نقش دین در تحولات تاریخی (پانزده گفتار) (شهید مطهری)
- نقش حادثه کربلا در تحول تاریخ اسلامی (پانزده گفتار) (شهید مطهری)
- احیای تفکر اسلامی (شهید مطهری)
- سیر تطور کلام شیعه از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی، محمد صفر جبرئیلی، سازمان انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی (در این کتاب، عصرهایی که در آن عصر، عده‌ای از شخصیت‌ها موجب رشد و نمو تفکر کلامی اسلام و شیعه بوده‌اند مورد بررسی قرار گرفته است.)
- مروج الذهب (علی بن حسین مسعودی)
مسعودی ابتدا کتابی با عنوان «اخبار الزمان و من اباده الحدثان» در ۳۰ جلد نگاشت، سپس آن را مختصر کرد و «الکتاب الاوسط» نامید، اختصاری از این کتاب را نیز برگزید و «مروج الذهب» نامید. او بهترین و عالی‌ترین مطالب دیگر کتاب‌هایش را برگزید و در این کتاب آورد. از این‌رو کتاب را مروج الذهب (مرغزار طلا) نامید.
مروج الذهب دارای دو بخش است: در بخش نخست تاریخ خلقت و انبیاء و ملل مختلف تا قبل از بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) بررسی شده است. بخش دوم کتاب با بعثت پیامبر آغاز و با ذکر حوادث تا سال ۳۳۶ پایان می‌یابد.
مروج الذهب تاریخی است عمومی که علاوه بر تاریخ مسلمانان، به تاریخ جهان و احوال دیگر ملل نیز پرداخته است. روش مسعودی در تاریخ نگاری، شیوه موضوعی است، هر چند او بین روش موضوعی و سال‌شمار جمع کرده و هنگام پرداختن به یک موضوع ترتیب زمانی را رعایت کرده است. او با وارد کردن عنصر استدلال عقلائی به قلمرو مباحث تاریخی از مرز «دیدن حادثه و نقل آن» گذشته و در ورای حوادث به دنبال علل و اسباب وقوع گشته است. طرح مباحث تمدن و فرهنگ و اهتمام به تاریخ و تفکر اقلیت‌ها و مذاهب در مروج الذهب چشم‌گیر است.
مسعودی در لابه‌لای مطالب علمی و تاریخی، داستان‌ها و لطایف و ظرایفی را چاشنی کرده است تا خواننده را ملال حاصل نشده و رغبت به خواندن آن، همیشگی باشد.
مسعودی در ارائه مطالب تاریخی از جغرافیا بهره برده است. ترجمه رایج «مروج الذهب» به زبان فارسی با قلم «ابو القاسم پاینده» در ۲ جلد توسط انتشارات علمی و فرهنگی چاپ شده است.
2. فرق و مذاهب (ملل و نحل)
- فرق و مذاهب کلامی (ربانی گلپایگانی) ناشر: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی"صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم" وابسته به جامعة المصطفی "صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم" العالیة
- آشنایی با فرق و مذاهب (رضا برنجکار)
- تاریخ شیعه و فرقه‌های آن تا قرن چهارم؛ محمد جواد مشکور، تهران، کتاب فروشی اشراقی، ۱۳۶۲ ش
- فرهنگ فرق اسلامی، محمدجواد مشکور، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵،
- آیین وهابیت (آیت الله سبحانی)
◀ معرفی یک سیر مطالعاتی پیشنهادی حوزه تاریخ اسلام
۱- سیره ابن هشام
۲- سیره ابن اسحاق
۳- تاریخ الاسلام: حسن ابراهیم حسن
۴- تاریخ تحلیلی صدر اسلام : غلامحسین زرگری نژاد
۵- تاریخ اسلام : سید هاشم رسولی محلاتی
۶- دولت رسول خدا : صالح احمد العلی
۷- تاریخ صدر اسلام تا پایان اموی : سید جعفر شهیدی
۸- تحلیلی از تاریخ اسلام : سید جعفر شهیدی
۹- دراسات والبحوث فی تاریخ السلام : جعفر مرتضی العاملی
۱۰- تاریخ اسلام از بعثت نبوی تا حکومت علوی : محمد ایم ورکیانی
۱۱- ظهور اسلام : احمد امین
افزودن دیدگاه جدید