از بیشترنویسی تا بهترنویسی
جمع بیشترنویسی و بهترنویسی ممکن نیست و آنان که بسیار مینویسند، آثارشان سرشار از خبط و خطاست. میان این دو، نسبت عکس است: آنکه بیشتر مینویسد، نمیتواند بهتر بنویسد؛ و آنکه بهتر مینویسد، نمیتواند بیشتر بنویسد. از این قاعده میتوان به «قاعده عکس کم و کیف» یاد کرد. یعنی هرچه به کمّیّت افزوده شود، از کیفیّت کاسته میشود؛ و هرچه کیفیّت بهتر شود، از کمّیّت کاسته میشود. این قاعده در عرصه نوشتن کاملاَ صادق است و کسی نمیتواند بیشترنویسی و بهترنویسی را به هم بیامیزد. آنکه میخواهد بهتر بنویسد، هزار و یک بند بر دست و پا دارد و با آنها نمی تواند بیشتر بنویسد. اما کسی که در بند آن بندها نباشد، چون برق و باد مینویسد. پس باید انتخاب کرد. و از خواننده چه پنهان که نویسندگان روزگار ما انتخاب کردهاند؛ اما نه بهترنویسی را، بلکه بیشترنویسی را!
منبع: محمد اسفندیاری، «کتاب اخلاق نگارش»