اعمال شب های قدر ماه رمضان
اعمال شب های قدر ماه رمضان
اعمال شب های قدر بر دو نوع است:
اعمالی که در هر سه شب انجام می شود و به اعمال مشترک معروف است و اعمالی که مخصوص هر یک از شبهای مبارک نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم است.
اعمال مشترک شب های قدر ماه رمضان
１: غسل کردن
２: این شبها را شب زنده داری کند. از امام باقر علیه السلام نقل شده است : هر كس شب قدر را احيا كند، گناهانش آمرزيده مى‌شود، اگر چه به شماره ى ستارگان آسمان و هم وزن كوه‌ها و به پيمانه ى درياها باشد.[اقبال الاعمال، جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب بیست و سوم]
３: خواندن 2 رکعت نماز که در هر رکعت بعد از حمد، 7 مرتبه سوره ی توحید را خوانده و بعد از نماز 70 مرتبه گفته شود: اَستَغفُرِاللهَ وَ اَتوبُ اِلَیهِ.
４: قرآن مجید را باز کرده و در مقابل خود گرفته و دعای زیر را بخواند :
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِكِتَابِكَ الْمُنْزَلِ وَ مَا فِيهِ وَ فِيهِ اسْمُكَ الْأَكْبَرُ: خداى از تو درخواست مىكنم به حق كتاب نازل شده ات، و آنچه در آن است، و در آن است نام بزرگترت،
وَ أَسْمَاؤُكَ الْحُسْنَى وَ مَا يُخَافُ وَ يُرْجَى أَنْ تَجْعَلَنِي مِنْ عُتَقَائِكَ مِنَ النَّار: و نام هاى نيكویت و آنچه بيمانگيز است و اميد بخش، اينكه مرا از آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهى... (سپس هر حاجتی دارید از خدا طلب کند)
5: قرآن را بر سر بگذارد و به این عبارات و اسامی، خدا را قسم بدهد: اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِیهِ وَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ فَلا أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ
پس 10 مرتبه بگوید بِكَ يَا اللَّهُ (به حق خودت اى خداوند)....،و 10 مرتبه بِمُحَمَّدٍ (به حق محمّد)....،و 10 مرتبه بِعَلِيٍّ (به حق على)،و 10 مرتبه بِفَاطِمَةَ (به حق فاطمه)....،و 10 مرتبه بِالْحَسَنِ (به حق حسن)...،و 10 مرتبه بِالْحُسَيْنِ (به حق حسين).....،و 10 مرتبه بِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ (به حق على بن الحسين)....،و 10 مرتبه بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ (به حق محمّد بن على).....،و 10 مرتبه بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (به حق جعفر بن محمّد )......،و 10 مرتبه بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ (به حق موسى بن جعفر).....،و 10 مرتبه بِعَلِيِّ بْنِ مُوسَى (به حق على بن موسى).....،و 10 مرتبه بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ (به حق محمد بن على).....، 10 مرتبه بِعَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ (به حق على بن محمّد )....،و 10 مرتبه بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ (به حق حسين بن على).....، و 10 مرتبه بِالْحُجَّةِ (به حق حجّت)
و پس از اینکه خدا را به این شکل قسم داد حاجات خود را طلب کند
چند نکته در مورد قرآن به سر کردن در شب قدر:
1: در مورد قرآن به سر کردن نظر برخی از علما این است که باید قرآن را به صورت باز شده و در حالتی که نوشته های آن به سمت آسمان باشد روی سر قرار داد.
2: کلمه قرآن در روایات و خود قرآن تنها به مصحف کامل گفته می شود لذا برای انجام این دستور العمل توصیه می شود یک قرآن کامل را بر سر بگذارید و از آنجا که معمولا این عمل مطابق با عرفی که در مساجد انجام می شود طولانی می شود بهتر است یک قرآن کوچک به همراه خود ببرید.
3: در این شبها که شب نزول قرآن است نسبت به حفظ حرمت قرآن نهایت مواظبت را بنماید و از قرار دادن آن بر روی زمین به ویژه در مراسم های مساجد که عبور و مرور افراد زیاد است خودداری کنید. تا خدای نکرده اثار سوء بی احترامی به قرآن متوجه شما نشود.
4: حضرت سيد الشهّدا عليه السّلام را زيارت كند. در روايت آمده: هنگامى كه شب قدر مى‌شود، منادى از آسمان هفتم از پشت عرش ندا سر می‌دهد كه خدا هركه را به زيارت مزار امام حسين عليه السّلام آمده آمرزيد.
5: 100 ركعت نماز بجا آورد، كه فضليت بسيار دارد و بهتر آن است كه در هر ركعت پس از سوره «حمد»، 10 مرتبه «توحيد» بخواند.
6: اين دعا را بخواند: اللَّهُمَّ إِنِّي أَمْسَيْتُ لَكَ عَبْدا دَاخِرا لا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعا وَ لا ضَرّا وَ لا أَصْرِفُ عَنْهَ سُوءا: خدايا شام كردم درحالیكه براى تو تنها بنده كوچک و خوارى هستم، كه براى خويش سود و زيانى را به دست ندارم، و نمی توانم از خود پيش آمد بدى را بازگردانم،
أَشْهَدُ بِذَلِكَ عَلَى نَفْسِي وَ أَعْتَرِفُ لَكَ بِضَعْفِ قُوَّتِي وَ قِلَّةِ حِيلَتِي : به اين امر بر خويش گواهى مى دهم، و در پيشگاهت به ناتوانى و كمى چارهام اعتراف مى كنم،
فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْجِزْ لِي مَا وَعَدْتَنِي وَ جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ: خدايا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و آنچه را به من و همه مردان و زنان مؤمن، از آمرزش در اين شب وعده دادى وفا كن،
وَ أَتْمِمْ عَلَيَّ مَا آتَيْتَنِي فَإِنِّي عَبْدُكَ الْمِسْكِينُ الْمُسْتَكِينُ الضَّعِيفُ الْفَقِيرُ الْمَهِينُ : و آنچه را به من عنايت فرموده اى كامل ساز، كه من بنده بيچاره، درمانده، ناتوان، تهيدست خوار توام.
اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْنِي نَاسِيا لِذِكْرِكَ فِيمَا أَوْلَيْتَنِي وَ لا [غَافِلا] لِإِحْسَانِكَ: خدايا مرا فراموش كننده ذكرت قرار مده، در آنچه سزاوار آنم فرمودى، و نه فراموش كننده احسانت،
فِيمَا أَعْطَيْتَنِي وَ لا آيِسا مِنْ إِجَابَتِكَ وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّي فِي سَرَّاءَ [كُنْتُ] أَوْ ضَرَّاءَ : در آنچه عطايم نمودى، و نه نا اميد از اجابتت، گرچه مدّت زمانى طولانى گردد، چه در خوشى يا ناخوشى،
أَوْ شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ أَوْ عَافِيَةٍ أَوْ بَلاءٍ أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ: يا سختى، يا آسانى، يا عافيت، يا بلا، يا تنگدستى، يا در نعمت همانا تو شنونده دعايى
7: در بعضى از روايات وارد شده: دعاى جوشن كبير را در اين سه شب بخواند.
8: صلوات بر محمد و آل محمد عليهم السلام آنچه مقدور شود.
اعمال شب نوزدهم ماه رمضان:
1: 100 مرتبه: "اَستَغفُرِاللهَ رَبی وَ اَتوبُ اِلَیه"
2: 100 مرتبه: "اَللّهُمَّ العَن قَتَلَةَ اَمیرَالمومنینَ"
3: سپس دعاهای زیر خوانده شود:
اولین دعا :
يَا ذَا الَّذِي كَانَ قَبْلَ كُلِّ شَيْءٍ ثُمَّ خَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ ثُمَّ يَبْقَى وَ يَفْنَى كُلُّ شَيْءٍ
اى آنكه پيش از هر چيز بوده سپس هر چيز را آفريد و او باقى است و هر چيز فانى شود
يَا ذَا الَّذِي لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ يَا ذَا الَّذِي لَيْسَ فِي السَّمَاوَاتِ الْعُلَى وَ لاَ فِي الْأَرَضِينَ السُّفْلَى
اى آنكه بمانند او چيزى نيست اى آنكه در آسمانهاى بلند و نه در زمين هاى پست
وَ لاَ فَوْقَهُنَّ وَ لاَ تَحْتَهُنَّ وَ لاَ بَيْنَهُنَّ إِلَهٌ يُعْبَدُ غَيْرُهُ
و نه بالاى آنها و نه در زير آنها و نه در ميان آنها معبود به حقى كه پرستش شود جز او نيست
لَكَ الْحَمْدُ حَمْداً لاَ يَقْوَى عَلَى إِحْصَائِهِ إِلاَّ أَنْتَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلاَةً لاَ يَقْوَى عَلَى إِحْصَائِهَا إِلاَّ أَنْتَ
حمد مر تر است آن سپاس كه جز تو كس نتواند آن را شمرد پس درود فرست بر محمد (ص) و آل محمد درودى كه جز تو كس نتواند آن را شمرد
دومین دعا :
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ
بار خدايا مقرر فرما در قضا و قدرت از امر حتمى كه (كسى را از آن گريزى نيست و)
وَ فِيمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ فِي الْقَضَاءِ الَّذِي لاَ يُرَدُّ وَ لاَ يُبَدَّلُ
در آنچه جدا كنى از امور حكيمانه در شب قدر و در قضايى كه تغيير نمى كند و رد و بدل نمى شود
أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئَاتُهُمْ
كه بنويسى مرا از حاجيان بيت الحرامت آنان كه حجشان قبول و كوشش آنان قدر دانى شود و آمرزيده گردد گناهانشان و جبران شود بدكرداريهايشان
وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِيلَ عُمْرِي وَ تُوَسِّعَ عَلَيَّ فِي رِزْقِي وَ تَفْعَلَ بِي كَذَا وَ كَذَا
و مقرر فرما در آنچه قضا و قدر دارى كه دراز باشد عمرم و فراخ كنى بر من روزيم را و بفرمايى با من چنين و چنان.
اعمال شب بیست و یکم ماه رمضان:
1: زیاد صلوات فرستادن و سعى و کوشش در نفرین بر ظالمان آل محمد عَلیهمُ السلام و لعن بر قاتل امیرالمؤ منین علیه السلام و زیارت کردن امام علی (علیه السلام)
2: سپس این دعا خوانده شود:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
اى خدا بر محمد و آل محمد درود فرست
وَ اقْسِمْ لِي حِلْماً يَسُدُّ عَنِّي بَابَ الْجَهْلِ وَ هُدًى تَمُنُّ بِهِ عَلَيَّ مِنْ كُلِّ ضَلاَلَةٍ وَ غِنًى تَسُدُّ بِهِ عَنِّي بَابَ كُلِّ فَقْرٍ
و مرا حلمى روزى گردان كه به آن حلم درگاه جهالت را به روى من ببندى و هدايتى نصيب كن كه بمنت و عنايتت هر گونه ضلالت را از من دور گردانى و بي نيازى عطا كن كه در فقر را از هر سويى بر من مسدود كنى
وَ قُوَّةً تَرُدُّ بِهَا عَنِّي كُلَّ ضَعْفٍ وَ عِزّاً تُكْرِمُنِي بِهِ عَنْ كُلِّ ذُلٍ
و نيرويى بخش كه هر ضعف و ناتوانى را از من بازگردانى و عزتى مرحمت فرما كه هر ذلت و خوارى را مبدل ببزرگوارى فرمايى
وَ رِفْعَةً تَرْفَعُنِي بِهَا عَنْ كُلِّ ضَعَةٍ وَ أَمْناً تَرُدُّ بِهِ عَنِّي كُلَّ خَوْفٍ وَ عَافِيَةً تَسْتُرُنِي بِهَا عَنْ كُلِّ بَلاَءٍ
و رفعت مقامى بخش كه مرا از هر پستى و حقارت حفظ گرداند و آن ايمنى عطا كن كه به آن ايمنى ترس و خوفى را از من دور سازى و عافيتى كرامت كن كه هر بلا و مصيبت را از من دور گردانى
وَ عِلْماً تَفْتَحُ لِي بِهِ كُلَّ يَقِينٍ وَ يَقِيناً تُذْهِبُ بِهِ عَنِّي كُلَّ شَكٍ
و علمى عطا فرما كه درگاه هر يقين را به روى من بگشايى و يقينى ده كه هر شک و ريب را به آن از دلم زايل گردانى
وَ دُعَاءً تَبْسُطُ لِي بِهِ الْإِجَابَةَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ وَ فِي هَذِهِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ يَا كَرِيمُ
و حال دعايى اجابت كن كه به اجابت قرين گردانى در همين شب و در همين ساعت همين ساعت همين ساعت همين ساعت اى خداى با لطف و كرم
وَ خَوْفاً تَنْشُرُ (تُيَسِّرُ) لِي بِهِ كُلَّ رَحْمَةٍ وَ عِصْمَةً تَحُولُ بِهَا بَيْنِي وَ بَيْنَ الذُّنُوبِ
خوف خود را در دلم فرا دار كه بواسطه آن هر گونه رحمتت را برايم منتشر گردانى و مرا عصمتى از خطا و گناه بخش كه به آن ميان من و گناهانم حايل سازى
حَتَّى أُفْلِحَ بِهَا عِنْدَ الْمَعْصُومِينَ عِنْدَكَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
تا آنكه به آن عصمت نزد معصومان مظفر و سرفراز باشم به حق رحمت بى پايانت اى مهربانترين مهربانان عالم.
اعمال شب بیست و سوم ماه رمضان:
1: خواندن سوره های روم و عنکبوت که امام صادق علیه اسلام به آن توصیه اکید نمودند
2: خواندن سوره دخان
3: خواندن سوره قدر 1000 مرتبه
4: سپس این دعا خوانده شود:
أَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنْ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَعَلى آبائِهِ فِي هذِهِ السَّاعَةِ وَفي كُلِّ ساعَة
وَلِيّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَدَلِيلاً وَعَيْناً حَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فِيها طَوِيلاً
5) و در آخر دعاهای زیر خوانده شود:
اولین دعا:
اللَّهُمَّ امْدُدْ لِي فِي عُمُرِي وَ أَوْسِعْ لِي فِي رِزْقِي وَ أَصِحَّ لِي جِسْمِي
اى خدا مرا عمر طولانى ده و رزقم را وسيع گردان و تنم را سالم بدار
وَ بَلِّغْنِي أَمَلِي وَ إِنْ كُنْتُ مِنَ الْأَشْقِيَاءِ فَامْحُنِي مِنَ الْأَشْقِيَاءِ وَ اكْتُبْنِي مِنَ السُّعَدَاءِ
و به آرزوهايم نايل ساز و اگر نام من در دفتر اهل شقاوت است محو گردان و از اهل سعادت رقم زن
فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ الْمُنْزَلِ عَلَى نَبِيِّكَ الْمُرْسَلِ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ
كه تو در كتاب آسمانى كه بر پيمبر مرسل خود كه رحمتت بر او و آل او باد فرستادى
يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتَابِ
فرمودى خدا هر چه را بخواهد محو و هرچه را بخواهد اثبات مىكندو اصل كتاب آفرينش نزد اوست هر تصرف و تغيير در عالم تواند داد.
دومین دعا:
اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ فِيمَا تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ
اى خدا آنچه به قضا و قدر خود حتم و قطعى گردانيده اى
وَ فِيمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِي لاَ يُرَدُّ وَ لاَ يُبَدَّلُ
و در آنچه از فرمان مقام حكمت ازليت حد و تميز اشياء را در شب قدر مقرر داشته كه ديگر آن حكم هيچ قابل تغيير و تبديل نيست در آن
أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ فِي عَامِي هَذَا الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئَاتُهُمْ
مقام مرا از حاجيان كعبه محترم خود گردان در اين سال آنهايى كه حجشان مقبول و سيعشان پسنديده و لايق پاداش تو هستند و گناهانشان بخشيدهاى و زشتي هايشان مستور و محو ساخته اى
وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِيلَ عُمْرِي وَ تُوَسِّعَ لِي فِي رِزْقِي
مرا از آنان قرار ده و نيز در قضا و قدرت عمر مرا طولانى و رزقم را وسيع مقرر فرما.
سومین دعا:
يَا بَاطِناً فِي ظُهُورِهِ وَ يَا ظَاهِراً فِي بُطُونِهِ وَ يَا بَاطِناً لَيْسَ يَخْفَى
اى خدايى كه در عين پيدايى پنهانى و اى كه در عين پنهانى پيدايى اى خدايى كه از چشم ظاهر نهانى و از ديده دل پنهان نيستى
وَ يَا ظَاهِراً لَيْسَ يُرَى يَا مَوْصُوفاً لاَ يَبْلُغُ بِكَيْنُونَتِهِ مَوْصُوفٌ وَ لاَ حَدٌّ مَحْدُودٌ
و اى پيداى ناديدنى اى آنكه هيچ حد و تعريف و مدح و توصيف به كينونت ذات و كنه حقيقت او نخواهد رسيد
وَ يَا غَائِباً (غَائِبُ) غَيْرَ مَفْقُودٍ وَ يَا شَاهِداً (شَاهِدُ) غَيْرَ مَشْهُودٍ
اى غايب از نظر كه هميشه حاضرى و اى حاضرى كه به چشم مشاهده نخواهى شد
يُطْلَبُ فَيُصَابُ وَ لاَ يَخْلُو (لَمْ يَخْلُ) مِنْهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا بَيْنَهُمَا طُرْفَةَ (طَرْفَةَ) عَيْنٍ
هر كه تو را طلبيد به تو خواهد رسيد و هيچ آسمان و زمين و ما بين زمين و آسمان يک لحظه جايى از تو خالى نيست
لاَ يُدْرَكُ بِكَيْفٍ (بِكَيْفَ ) وَ لاَ يُؤَيَّنُ بِأَيْنٍ (بِأَيْنَ) وَ لاَ بِحَيْثٍ (بِحَيْثُ)
و حيثيت علم و ادراک تو را كيفيت نيست و مكان و جايگاه و جهت براى تو نخواهد بود
أَنْتَ نُورُ النُّورِ وَ رَبُّ الْأَرْبَابِ أَحَطْتَ بِجَمِيعِ الْأُمُورِ
تو نور نورها و شاه شاهان عالمى علمت به تمام امور عالم محيط است
سُبْحَانَ مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَكَذَا وَ لاَ هَكَذَا غَيْرُهُ
منزه خدايى كه مثل و مانندش در ملک هستى نيست و شنوا و بيناست منزه خدايى كه او بدين اوصاف است و جز او هيچكس بدين اوصاف نيست.
چهارمین دعا:
يَا مُدَبِّرَ الْأَمُورِ يَا بَاعِثَ مَنْ فِي الْقُبُورِ يَا مُجْرِيَ الْبُحُورِ
اى مدبر كارها اى برانگيزنده هر كه در قبرهاست اى روان كننده درياها
يَا مُلَيِّنَ الْحَدِيدِ لِدَاوُدَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِي كَذَا وَ كَذَا
اى نرم كننده آهن براى داود درود فرست بر محمد و آل محمد و بكن با من چنين و چنان.
و بلند كن دستهاى خود را به سوى آسمان يعنى در وقت گفتن يا مدبر الامور تا آخر و بگو اين دعا را در حال ركوع و سجود و ايستاده و نشسته و مكرر كن آن را و بگو آن را نيز در شب آخر ماه رمضان
1: غیر از غسل در اول شب که جزء اعمال مشترک شبهای قدر است غسلی نیز در آخر شب بکند
2: 100 ركعت نماز به جا آورد در هر ركعت قل هو الله أحد را 10 مرتبه
3: دعاهاى صحيفه كامله را بخواند خصوصا دعاى مكارم الاخلاق و دعاى توبه
مطالب مرتبط و پیشنهادی :
ویژه نامه ضیافت الله (ماه مبارک رمضان)
ویژه نامه احکام روزه و روزه داری
مجموعه استیکر ماه رمضان (ایام و مناسبتها)
دعاهای تصویری روزانه ماه مبارک رمضان
ویژه نامه پیام ادعیه روزانه ماه مبارک رمضان
افزودن دیدگاه جدید