حدیث بیت المال - 5 حدیث در مورد بیت المال
حدیث بیت المال عنوان این پست با 5 حدیث منتخب درباره بیت المال که بخش دوم از کتاب چهل حدیث بیت المال محمد عابدی در بیان معصومین علیهم السلام است.
دقّت در مصرف بيت المال
1. كتب أميرالمؤمنين عليه السلام الى عُمّاله: أدِقُّوا أقْلامَكُمْ وَ قارِبُوا بَيْنَ سُطوركُمْ وَ أحْذِفُوا عَنّي فُضُولَكُمْ وَ اقْصِدُوا قَصْدَ الْمَعاني، وَ إيّاكُمْ وَالإكْثار؛ فَإنَّ أمْوالُ الْمُسْلِمينَ لا تَحْتَمِلُ الاْءضْرَارَ؛ امام على عليه السلام براى كارگزاران اش نوشت: قلم هاى خود را نازک كنيد و سطرها را نزديک به هم گيريد و زيادتى كلمات را حذف كنيد و مقاصد و منظورها را در نظر بگيريد، بر حذر مى دارم شما را از پرحرفى و پر نويسى زيرا، اموال مسلمانان نمى تواند اين گونه خسارت ها را تحمل كند.
حسابرسى امور كارگزاران
2. قالَ الإمامُ عَلِىّ عليه السلام [إلى بعض عُمّاله]: أمّا بَعْدُ. فَقَدْ بَلَغَنِى عَنْكَ أمْرٌ، إنْ كُنْتَ فَعَلْتَهُ فَقَدْ أسْخَطْتَ رَبَّكَ وَ عَصَيْتَ إمامَكَ، وَ أخْزَيْتَ أمَانَتَكَ. بَلَغَنِي أَنَّكَ جَرَّدْتَ الْأرْضَ فَأخَذْتَ مَا تَحْتَ قَدَمَيْكَ، وَ أكَلْتَ ما تَحْتَ يَدَيْكَ. فَارْفَعْ إليَّ حِسابَكَ! وَ اعْلَمْ أنَّ حِسابَ اللّه ِ أعْظَمُ مِنْ حِسابِ النّاسِ. وَ السَّلامُ؛ حضرت على عليه السلام به يكى از كارگزاران اش نوشت: اما بعد. درباره ى تو به من خبرى رسيده است. اگر چنين كرده باشى، همانا كه خداى خويش را به خشم آورده و از فرمان پيشواى خود سرباز زده و در امانت، كار به رسوايى كشانده اى. مرا گفته اند كه به ستم، زمين از بار و بر، تهى ساخته اى و باغ و بستان مردمان گرفته اى و كيسه ها از اندوخته ها پرداخته اى. اينک، حساب خود را نزد من فرست و بدان كه حساب خواهى خدا، از حساب رسى آدميان، دشوارتر است. والسلام.
بيزارى از انحصار جويان اموال عمومى
3. قالَ الإمام الرضا عليه السلام: ... وَالْبَراءَةُ مِنَ الَذينَ ظَلَمُوا آلَ مُحَمَّدٍ عليهم السلام... والْبَراءَةُ مِنَ الناكِثينَ وَ القاسطينَ وَ الْمارِقين ... وَالْبَراءَةُ مِنْ أهْلِ الاْسْتِئثار ...؛ امام رضا عليه السلام فرمود: ... بيزارى از كسانى كه به آل محمّد عليهم السلام ظلم روا داشتند ... و برائت از پيمان شكنان و منحرفان و مرتدان ... و برائت از ويژه سازان اموال عمومى مسلمانان بر خود، ... از شرايط اسلام راستين است.
عدالت در تقسيم اموال
4. قالَ الإمام الكاظمُ عليه السلام: إنَّ اللّه َ لَمْ يَتْرُكْ شَيْئا مِن صُنُوفِ الْأمْوالِ إلاّ وَ قَدْ قَسَّمَهُ وَ أعْطى كُلَّ ذى حَقٍّ حَقَّهُ الخَاصَّةَ وَ العامَّةَ وَ الْفُقَرآءَ وَ الْمَساكينَ وَ كُلَّ صِنْفٍ مِنْ صُنُوفِ الناسِ. فَقَالَ: لَوْ عُدِلَ في الناسِ لاَسْتَغْنُوا. ثُمَّ قالَ: إنَّ الْعَدْلَ أحْلى مِنَ الْعَسَلِ وَ لا يَعْدِلُ إلاّ مَنْ يُحسِنُ الْعَدْلَ؛ امام كاظم عليه السلام فرمود: همانا خدا، تمامى مال ها را تقسيم كرده و حق هر مستحق را از خاصه و عامه و فقير و مسكين و اصناف ديگر مردم را، به آنها داده است. سپس فرمود: اگر در ميان مردم عدالت حكم فرما باشد، همه بى نياز شوند. و باز فرمود: عدالت، از عسل شيرين تر است و عدالت را پيشه نكند، جز كسى كه عدالت را خوب بداند.
امر به معروف پاسدار بيت المال
5. قالَ الإمام الحسينُ عليه السلام: إنَّ الْأمْرَ بِالْمَعْروفِ وَالنَّهىَ عَنِ الْمُنْكَرِ: دُعَاء إلَى الاْءسْلامِ مَعَ رَدِّ الْمَظالِمِ وَ مُخَالِفَةِ الظالِمِ وَ قِسْمَة الفَيءِ وَ الْغَنائِمِ وَ أخْذ الصّدَقاتِ مِنْ مَواضِعِهَا وَ وَضْعَها فيحَقَّها؛ امام حسين عليه السلام فرمود: امر به معروف و نهى از منكر، آن است كه: كافران را به اسلام دعوت كنى، حقوق ستمديدگان را بازستانى، با ستمگر به مخالفت برخيزى، غنيمت ها و بيت المال را عادلانه بين اهل اش قسمت كنى، زكات را از آنجا كه بايد، بگيرى و در آنجا كه بايد، مصرف كنى.
پی نوشت:
-----------------
[1] بحارالأنوار، ج 76، ص 49.
[2] نهج البلاغه، نامه ى 40.
[3] عيون أخبار الرضا، ج 2، ص 126.
[4] اصول كافى، ج 2، ص 495.
[5] تحف العقول، ص 270.
منبع: حدیث بیت المال - محمد عابدی
مطالب مرتبط
