آداب بعد از طعام
در حدیث معتبر از امام رضا عليه‌السلام منقول است: هرگاه چیزی خوردی بر پشت بخواب و پای راست را بر روی پای چپ گذار.
در حدیث معتبر از امیر المؤمنین عليه‌السلام مروی است: بخورید آنچه از خوان بر زمین افتد، خوردن آن شفای هر دردی است به امر الهی برای کسی که به آن طلب شفا نماید.
در حدیث دیگر منقول است: شخصی به حضرت صادق عليه‌السلام شکایت کرد از درد تهیگاه. فرمود: بر تو باد آنچه از خوان بر زمین می افتد بخور. پس چند کسی که صاحب این درد بودند، کردند و زایل شد از ایشان.
در حدیث دیگر معاویة بن وهب گوید: در خدمت آن حضرت طعام خوردیم، چون خوان را برداشتند، برمی چیدند آنچه از خوان افتاده بود، تناول می فرمودند. بعد از آن فرمود: خوردن این ها فقر و درویشی را برطرف می کند و فرزندان را زیاد می کند.
از حضرت رسول صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم منقول است: هرکه پاره نانی بیابد، بردارد و بخورد، یک حسنه از برای او باشد. و هرکه پاره نانی در میان جای کثیفی یا نجسی بیابد؛ پس بشوید آن را و بردارد، برای او هفتاد حسنه بوده باشد.
در حدیث معتبر دیگر منقول است: حضرت رسول صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم روزی به خانه عایشه آمد. پاره نانی دید بر زمین افتاده است، برداشتند و تناول فرمودند و گفتند: ای عایشه! گرامی دار نعمت های خدا را بر خود، که نعمت خدا از جماعتی که گریخت دیگر به سوی ایشان بر نمی گردد.
در حدیث صحیح از امام رضا عليه‌السلام منقول است: هرکه در خانه طعامی بخورد و از آن طعام چیزی بیفتد آن را بردارد و اگر در صحرا باشد، برای مرغان و حیوانات بگذارد.
و از امام محمّد تقی عليه‌السلام منقول است: اگر در صحرا باشد، برمدار اگر چه یک ران گوسفند باشد.
و از عبد اللَّه ارجایی منقول است که گفت: در خدمت حضرت صادق عليه‌السلام بودم. دیدم که بعد از طعام می گردد و آنچه بر زمین افتاده برمی دارد. حتّی کنجد و امثال آن را. گفتم: فدای تو شوم، این ها را هم برمی چینید؟ فرمود: این ها روزی توست. مگذار از برای دیگری، که شفایند از همه دردی.
در حدیث دیگر منقول است: خوردن آن، فقر را برطرف می کند از خورنده آن و فرزندان و فرزندان فرزندان او تا فرزند هفتم.
در روایت دیگر منقول است: هرکه بخورد خدا نگاه دارد او را از دیوانگی و خوره و پیسی و زرداب و حماقت.
در حدیث منقول است: هرکه خرمایی یا پاره نانی ببیند که بر زمین افتاده است پس بردارد و پاک کند و بخورد، در شکمش قرار نگیرد، مگر آن که بهشت او را واجب شود.
به سند معتبر از حضرت رسول صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم منقول است: آنچه از سفره می ریزد مهر حورالعین است.
و به سند معتبر دیگر منقول است: روزی امام حسین عليه‌السلام داخل بیت الخلاء شدند لقمه نانی دیدند که افتاده است، برداشتند و به غلامی از غلامان خود دادند و فرمودند: هرگاه بیرون آیم این را به من ده. پس چون بیرون آمدند، پرسیدند: چه شد لقمه نان؟ گفت: خوردم. فرمود: تو را آزاد کردم از برای خدا. شخصی پرسید: سبب آزاد کردن غلام چه بود؟ حضرت فرمود: از جدّم رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم شنیدم هرکه لقمه ای بیابد و آن را پاک کند یا بشوید، پس بخورد آن را، در شکمش قرار نگیرد مگر آن که خدا او را از آتش جهنّم آزاد گرداند. و من نمی خواهم در بندگی بدارم، کسی را که خدا، از آتش جهنّم آزاد گردانیده.
در حدیث صحیح از حضرت صادق عليه‌السلام منقول است: نیم خورده مؤمن شفای هفتاد درد است.
در حدیث دیگر منقول است که آن حضرت فرمود: من انگشتان خود را بعد از طعام آن قدر می لیسم که خادم من گمان می کند که این از حرص است و همچنین نیست. به درستی که حق تعالی، نعمت فراوان عطا فرمود به اهل نهر ثرثار، به حدی که از مغز گندم، نان سفید می پختند و به آن استنجا می کردند و بر مقعد اطفال خود می مالیدند. تا آن که کوه عظیمی از آن نان ها جمع شد. روزی مرد صالحی گذشت؛ دید زنی از زنان، نجاست طفل خود را پاک می کند.
گفت: از خدا بترسید و نعمت خدا را از خود برمگردانید. آن زن گفت: ما را از گرسنگی می ترسانی؟ تا این نهر ما جاری است ما از گرسنگی نمی ترسیم. پس حق تعالی بر ایشان غضب فرمود و باران آسمان و گیاه زمین را از ایشان باز داشت. تا آن که محتاج شدند به آن نان ها که استنجا کرده بودند و به ترازو در میان خود قسمت می کردند.
به سند معتبر از یاسر و نادر، خادمان امام رضا عليه‌السلام منقول است که آن حضرت به خادمان خود فرمود: اگر من بالای سر شما بایستم در وقت طعام خوردن، برنخیزید تا فارغ شوید از طعام خوردن. و بسیار بود که یکی از ماها را می طلبیدند، می گفتند: چیزی می خورد. می فرمود: بگذارید تا فارغ شود. و در وقت طعام خوردن ما را خدمت نمی فرمود
افزودن دیدگاه جدید