مریم میرزاخانی، ریاضی دان نابغه ایرانی و استاد دانشگاه استانفورد متولد 13 اردیبهشت 1356در شهر تهران است.
وی در سال‌های 1373و 1374در زمان تحصیل در دبیرستان با کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری به المپیاد جهانی ریاضیات در هنگ کنگ و کانادا اعزام شد که در المپیاد 1995 کانادا علاوه بر کسب مدال طلا، حائز بالاترین امتیاز در بین دانش آموزان جهان شد. وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه در دبیرستان فرزانگان تهران، تحصیلات کارشناسی خود را در رشته ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف به پایان برد.
میرزاخانی پس از پایان دوره کارشناسی برای ادامه تحصیل به دانشگاه هاروارد آمریکا رفت. وی در سال 1999میلادی زمانی که در دانشگاه 'پرینستون' به تحقیق و تدریس اشتغال داشت موفق شد راه حلی برای یک مشکل ریاضی پیدا کند.
ریاضیدانان مدت‌های طولانی بود که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بودند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه 'پرینستون' نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه‌حلی روشن در اختیار داشت.
وی در سال 2014 به خاطر کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه ای آنها» برنده مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات است. وی نخستین زن و نخستین ایرانی برنده مدال فیلدز است.
میرزا خانی به دلیل بیماری سرطان در یکی از بیمارستان های آمریکا بستری بود و سرانجام در روز شنبه 24 تیر 96 درگذشت.
