درگذشت "كریستین اِسْنوك" مستشرق و اسلام شناس معروف هلندی (1936م)

دكتر كریستین اسنوكْ هورگرونْژْ، اسلام شناس و مستشرق معروف هلندی در هشتم فوریه 1857م در هلند به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را تا اخذ مدرك دكترا از دانشگاه لیدن هلند ادامه داد و سپس در مسائل و مبانی اسلامی نیز تا آنجا مطالعه كرد كه به عنوان مدرس فقه اسلامی مشغول تحصیل گردید. دكتر اِسْنوك مدتی نیز به عنوان مستشار رسمی امور اسلامی و عربی حكومت جزایر هند شرقی در جنوب شرقی آسیا مشغول به كار شد و در عین حال در دانشگاه های هلند، كلمبیا، دمشق و قاهره، به تدریس و تحقیق پرداخت. وی بر اثر مطالعات و تتبعات خود، به حقانیت دین مبین اسلام پی برد و اسلام را به عنوان دین خود اختیار نمود و با نام عبدالغفار وارد مكه شد. اِسْنوك پنج ماه در مكه اقامت گزید و در این مدت به فراگیری زبان و لهجه های قبایل بَدَوی و ادبیات بادیه پرداخت. وی هم چنین در آداب و رسوم و عادات اهل مكّه به تحقیق و بررسی مشغول شد كه نتایج این پژوهش ها را در كتابی نیز منتشر ساخت. بااین حال كنسول فرانسه مقیم جدّه نسبت به اِسْنوك حسادت ورزید و بدگویى وی از این دانشمند نومسلمان نزد كاركنان دولت عثمانی باعث شد كه او را به بیرون آمدن از مكه ناگزیر سازند. از این رو دكتر اِسْنوك پیش از فرارسیدن موسم حج سال 1886م به هلند بازگشت و كارهای علمی خود را ادامه داد. از اِسْنوك آثار متعددی برجای مانده كه المهدی، الحاجّ الی مكه، فقه اسلامی، زبان و ادبیات عربی و كتابی درباره اسلام در هفت جلد از آن جمله است و این آثار نشانگر دامنه كاری و تعمق وی در مسائل اسلامی می باشد. اِسْنوك جایگاه ممتازی در میان خاورشناسان در زمینه تحقیقات مربوط به اسلام به عنوان دین و قانون و موقعیت كنونی آن دارد. او دارای قدرت علمی فراوان در رشته اسلام شناسی و متخصص در فقه اسلامی و زبان و ادبیات عربی بود و بسیاری از خاورشناسان هلند، در مورد مباحث اسلامی، به وی كه در این كار پیشقدم و مبتكر كم نظیری بود، مدیونند. وی سال های طولانی از عمر خود را به مطالعه در شرق گذراند و علاوه بر نگارش كتب متعدد در این زمینه، به عضویت مراكز علمی گوناگونی نائل آمد. تبحر علمی اِسْنوك در شرق شناسی تا آنجا بود كه از طرف برخی از اسلام شناسان و خاورشناسان معروف غرب، به شیخ المستشرقین شهرت یافت. كریستین اِسْنوك هورگرونْژْ سرانجام در 26 ژوئن 1936م در 79 سالگی درگذشت.