تقسیم كشورهای عربی بین انگلیس و فرانسه طی قرارداد سایكس - پیكو (1916م)

دولت های استعماری اروپا از سده های هجده و نوزدهم میلادی، به دلیل حضور و حكومت امپراتوری عثمانی بر اكثر نواحی خاورمیانه، در صدد تجزیه و كم كردن قدرت حاكمیت عثمانی بودند. شركت عثمانی در جنگ جهانی اول و آغاز شكست های این امپراتوری در جنگ، زمینه را برای تامین خواسته های شوم استعمارگران فراهم آورد و دولت های انگلستان و فرانسه، نمایندگان خود با نام های سِرمارك سایكس و فرانسوا پیكو را مامور این كار كردند. امضای پیمان استعماری معروف به قرارداد سایكس - پیكو پس از جنگ جهانی اول شرایط سیاسی منطقه را برای تفكیك اراضی خاورمیانه و تجزیه مستملكات آسیایى امپراتوری عثمانی فراهم آورد. به موجب این قرارداد كه نوعی تبانی استعماری و توسعه طلبانه متفقین به شمار می رفت، دولت های انگلیس، فرانسه و روسیه، كشورهای عربی را كه جزو قلمرو عثمانی بودند، میان خود تقسیم كردند. به این ترتیب، عراق و اردن، تحت كنترل انگلیس و سوریه و لبنان زیر سلطه فرانسه درآمدند. هم چنین بخش های شمالی عراق و شرق تركیه در محدوده ای به وسعت 50 هزار مایل مربع به روسیه واگذار شد. خاك عراق و فلسطین به خصوص از آن جهت كه در مسیر راه زمینی انگلیسی ها به مستعمرات آنان در هندوستان واقع شده بود و تماس آنان را با نیروها و پایگاه هایشان در خلیج فارس و نواحی جنوبی ایران تسهیل می كرد، ارزش سوق الجیشی و استراتژیكی فراوانی برای بریتانیا داشت. فرانسه و انگلیس در پی تقسیمات پیمان سایكس - پیكو با یك دیگر توافق كردند تا متصرفات خاورمیانه ای خویش را به امیرنشین های متعدد تبدیل نمایند و در هر امیرنشین، احساسات قومی، نژادی، زبانی و مذهبی را علیه دولت عثمانی برانگیزند تا راه شكست نهایی عثمانی از درون هموارتر گردد. یكی از نتایج سیاه این قرارداد، زمینه سازی جهت تشكیل كشور یهودی نشین و نژادپرست اسرائیل در فلسطین اشغالی بود كه درحدود سه دهه بعد از امضای این قرارداد، عملی شد.