فصل جلای دل (بخش دوم)

ماه مبارک رمضان، بهار قرآن
ماه مبارک رمضان، بهار قرآن است. انسان باید هر چه می تواند، در این ماه قرآن بخواند. هر آیه ای که بخوانی، ثواب یک ختم قرآن دارد. در ماه های دیگر انسان باید زحمت بکشد تا یک ختم بخواند و ثواب آن را ببرد؛ اما در این ماه، خواندن یک آیه، معادل یک ختم قرآن است و خدا ثوابش را به شما عنایت می کند.
حضرت حق در قرآن دو بار فرمود: «فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن»؛(۱۲) یعنی هر مقداری که امکان دارد و قدرت دارید، قرآن را بخوانید. مخصوصاً در این ماه مبارک باید از قرائت قرآن غافل نشد.

آثار تلاوت قرآن
در منابع دینی برای تلاوت قرآن آثار فراوانی ذکر شده است که به برخی اشاره می کنیم:

الف. محو گناهان
در کتاب اصول کافی از امام صادق علیه السلام نقل شده است:
اگر انسان در نماز، ایستاده قرآن بخواند، به ازای هر حرفی، صد حسنه  به او می دهند و صد گناه از او پاک می کنند و صد درجه هم به او عطا می نمایند.
اگر در نماز، نشسته بخواند [مثلاً کسی که پایش درد می کند و نشسته در نمازش مقداری قرآن را بخواند] به ازای هر حرف، پنجاه درجه و پنجاه حسنه به او می دهند و پنجاه گناه از او محو می کنند.(۱۳)
به ازای قرائت هر حرفی از قرآن، این قدر ثواب می دهند، نه به ازای هر کلمه و آیه. این ثواب بسیار عظیم است؛  لذا اگر انسان همه ماه مبارک را قرآن بخواند، ارزش دارد.
حالا اگر کسی حال خواندن را ندارد، یا بلد نیست و فقط می شنود، در همین روایت دارد که کسی که به قرآن خواندن دیگران گوش دهد یا کسی که فقط با مرور و چشم، قرآن بخواند و تلفظ نکند، به ازای هر حرفی یک حسنه به او می دهند و یک گناه را محو می کنند و یک درجه در بهشت به او می دهند. این، آثار کلام خداست.  قرآنی که این همه منافع و آثار وجودی برای انسان دارد، چرا انسان از آن غافل باشد؟

ب. نورانیّت خانه
یکی دیگر از آثار قرآن خواندن، این است که باعث نورانی شدن دل و جان و حتی مکانی است که در آن قرآن خوانده می شود. در روایت آمده است که نبی اکرم صلی الله علیه وآله وسلم  می فرمایند:
نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ‏ بِتِلَاوَهِ الْقُرْآن؛(۱۴ )
خانه هایتان را با خواندن قرآن،نورانی کنید.
همین طور که ستاره ها در آسمان برای ما جلوه گر است، خانه هایی که قرآن در آن خوانده می شود برای ملائکه آسمان، جلوه گر است. در خانه ها قرآن بخوانید که آثار فوق العاده ای دارد.

ج. افزایش خیر برای اهل خانه
در ادامه همین حدیث، حضرت می فرمایند:
وقتی تلاوت قرآن در خانه زیاد شود، خیر آن خانه افزایش پیدا مى کند و اهل آن از نعمت هاى الهى برخوردار مى شوند.

د. کفاره گناهان
در روایت دیگری نبی اکرم صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:
یَا سَلْمَانُ عَلَیْکَ‏ بِقِرَاءَهِ الْقُرْآنِ‏ فَإِنَّ قِرَاءَتَهُ کَفَّارَهٌ لِلذُّنُوبِ وَ سِتْرٌ فِی النَّارِ وَ أمَانٌ مِنَ الْعَذَابِ؛(۱۵)
ای سلمان! بر تو باد خواندن قرآن؛ زیرا خواندن آن، کفّاره گناهان است و پرده اى در برابر آتش و موجب ایمنى از عذاب است.
در ادامه این روایت ثواب هایی برای قرائت قرآن مطرح می فرمایند که تحملش برای بعضی مشکل است؛ لذا ما نقل نمی کنیم.

هـ. جلای قلب
یکی دیگر از آثار تلاوت قرآن، برطرف شدن ظلمات و قساوت دل انسان است. به هر حال دل انسان بر اثر معصیت و غفلت تاریک و سنگین می شود و به اصطلاح خودمان می میرد. درمان آن چیست؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
إِنَّ هَذِهِ‏ الْقُلُوبَ‏ تَصْدَأُ کَمَا یَصْدَأُ الْحَدِیدُ قِیلَ: فَمَا جِلَاؤُهَا؟ قَالَ: ذِکْرُ اللهِ وَ تِلَاوَهُ الْقُرْآن؛(۱۶)
این دل ها همانند آهن، زنگار مى بندد. عرض شد: «اى رسول خدا! صیقل دهنده دل ها چیست؟ فرمودند: «ذکر خدا و تلاوت قرآن».

و. شرح صدر
خیلی از جوان ها -خدا خیرشان بدهد-  مرتب دنبال گرفتن ذکر، از این و آن هستند. حضرت امیر علیه السلام در این باره می فرمایند:
أفْضَلُ الذِّکْرِ الْقُرآنُ بِهِ تَشْرَحُ الصُّدُورُ وَ تَسْتَنیرُ السَّرائِرُ؛(۱۷ )
بهترین ذکر، قرآن است که با آن، شرح صدر پیدا می کنند و باطن افراد، نورانی مى شود.

ز. توفیق ترک گناه
در روایت دیگری نبی اکرم صلی الله علیه وآله وسلم  می فرمایند:
لا تَغْفَلْ‏ عَنْ‏ قِراءَهِ الْقُرآنِ إِذا أصْبَحْتَ وَ إِذا أمْسَیْتَ؛ فَإِنَّ الْقُرْآنَ یُحْیِى القَلْبَ الْمَیِّتَ، وَ یَنْهى عَنْ الفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ؛(۱۸)
صبح و شب، از خواندن قرآن غافل مباش؛ زیرا قرآن، دل را زنده مى کند و از فحشا و زشت کارى و ستم و گناه، بازمى دارد.
اگر می خواهی توفیق ترک گناه داشته باشی، هر روز قرآن بخوان و با آن مأنوس باش، تا قرآن تو را کم کم اهل تقوا کند.
این پاداش هایی که برای خواندن قرآن بیان شد، برای خواندن قرآن در طول سال است؛ در حالی که همه عبادت ها در ماه مبارک رمضان چند برابر ثواب دارند.(۱۹ )شما ببینید دیگر ثواب خواندن قرآن در ماه رمضان چقدر می شود! در مورد نماز هم حضرت نبی اکرم صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:
در ماه رمضان، یک نماز واجب، ثواب هفتاد نماز دارد.(۲۰)

قرآن با ولایت
البته توهم نشود که هرکسی که قرآن را خواند و هر کسی که آن را حفظ کرد، این آثار برای او هست. نه؛ قرآن باید با ولایت باشد. قرآن و عترت و رعایت احکام؛ این سه تا باید با هم باشد. اگر این سه تا با هم بود، این آثار صد درصد هست؛ اما اگر قرآن باشد و عترت و احکام نباشد، ارزشی ندارد. ارزش قرآن به ولایت است. اگر ولایت نباشد، چه اثری دارد؟! الآن هم همین طور است. عده زیادی الحمد لله اهل قرائت قرآن هستند و بعضاً آن را حفظ هم می کنند. این کارها ارزش دارد، مشروط بر اینکه با ولایت باشد، مشروط بر اینکه با احکام باشد. یعنی  احکام را هم بلد باشند و عمل بکنند. خود خدا در قرآن می فرماید:
إِنَّما یَتَقَبَّلُ اللهُ مِنَ الْمُتَّقین؛(۲۱)
خدا فقط از متقین [اعمال را] قبول می کند.
الحاصل، موقع افطار دعا کنید که خدا توفیق تلاوت و انس با قرآن به ما بدهد و آثار و برکاتش را تفضلاً روزی ما بکند.

حکیمانه
۱۷۰ سال زودتر فرعون امان بنی‌اسرائیل را بریده بود. به سبب خطاها و ناسپاسی‌ هایشان، مورد قهر الهی قرار گرفته بودند و قرار شده بود۴۰۰ سال از وجود پیامبر الهی محروم شوند. فشار و سختی برایشان طولانی شده بود. چون این‌ گونه شد، بنی اسرائیل، همگی چهل روز به درگاه خداوند ضجه و گریه کردند. پس از آن، خداوند موسی و هارون علیهم السلام را مبعوث کرد، تا آن‌ها را از دست فرعون نجات دهد. به این ترتیب ۱۷۰ سال از ۴۰۰ سال گرفتاری آنان را برداشت و دوران انتظارشان کاسته شد. امام صادق علیه السلام این چنین فرمودند و ادامه دادند: «شما نیز همین‌ گونه‌ اید. اگر شما نیز چنین عمل کنید، خداوند فرج ما را می‌ رساند، وگرنه [اگر این‌ گونه ضجه نزنید و درخواست نکنید،] امر ظهور تا  انتهای خود به طول خواهد انجامید».(۲۲)

--------------------
پی نوشت ها:
12.سوره مزمل: ۲۰.
13.کافی(ط – الإسلامیه)، ج‏۲، ص ۶۱۲.
14.بحارالأنوار (ط – بیروت)، ج ‏۸۹، ص ۲۰۰.
15.همان، ص ۱۷.
16.دعوات (راوندی) / سلوه الحزین، سعید بن هبه الله قطب الدین راوندى، قم، اول، ۱۴۰۷ق، ص ۲۳۷.
17.غررالحکم، عبد الواحد بن محمد تمیمى آمدى، قم، دوم، ۱۴۱۰ ق، ص ۲۰۹.
18.البرهان، سید هاشم بحرانى، بنیاد بعثت، تهران، اول، ۱۴۱۶ ق،  ج‏۱، ص ۱۹.
19.ر.ک: کافی (ط – دار الحدیث)، ج‏۷، ص ۳۸۱.
20همان.
21.سوره مائده: ۲۷.
22.بحارالانوار، ج۵۲، ص ۱۳۲.
--------------------
منبع : محو دلدار