جریان ولادت امیر مؤمنان علیهالسّلام
در منابع متعدد آمده است که عباس بن عبدالمطّلب و عده ای دیگر در مقابل خانه کعبه در مسجد الحرام نشسته بودند که ناگهان فاطمه بنت اسد که درد زایمان فرزند او را ناراحت کرده بود، پدیدار گشت و نزد خانه آمد و گفت: «پروردگار من ایمان دارم به تو و به همه پیامبران و کتاب هایی که از سوی تو آمده و گفتار جدم ابراهیم خلیل را تصدیق دارم و به او که این خانه کعبه را بنا کرد، پروردگارا به حق همان کسی که این خانه را بنا کرد و به حق این نوزادی که در شکم من است، ولادت او را بر من آسان گردان.»
ناگهان دیدند قسمت پشت خانه کعبه شکافته شد و فاطمه به داخل خانه رفت و از دیدگاه ما پنهان گردید و دیوار خانه نیز مانند نخست به هم پیوست، ما که چنین دیدیم خواستیم قفل در را باز کنیم، ولی در باز نشد.
این مطلب به سرعت در شهر پیچید، سه روز از این ماجرا گذشت و چون روز چهارم شد فاطمه از همان مکان بیرون آمد و علی (علیه السّلام)ـ را در دست داشت و به مردم گفت: خدای تعالی مرا به زنان پیش از خود برتری بخشید، و من در خانه خدا رفتم و از روزی و میوه بهشتی خوردم و چون خواستم از خانه بیرون آیم، هاتفی ندا کرد ای فاطمه! نام این مولود را علی بگذار که خدای علیّ اعلی می فرماید: من نام او را از نام خود جدا کردم و او کسی است که بت ها را در خانه من می شکند.
(محلاتی، سید هاشم، زندگانی حضرت امیرالمؤمنین،ج 1،ص 28، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه)
جریان ولادت حضرت در منابع اهل سنّت
1. حاکم نیشابوری در مستدرک، ج 3، ص 550، حکومت 6044 می گوید: در اخبار متواتر (اخباری که یقین آور است) آمده که فاطمه بنت اسد، امیر مؤمنان علی (علیه السّلام)ـ را در درون کعبه به دنیا آورد.
(الغدیر، نشر مرکز الغدیر، ج 6، ص 35 للدراسات الاسلامیه، 1416 ق)
2. حافظ گنجی شافعی در کفایة المطالب، ص 407، آورده است:
امیر مؤمنان علی (علیه السّلام) شب جمعه در 13 ماه رجب در خانه خدا به دنیا آمد، و هیچ کسی قبل از او و بعد از او در خانه خدا به دنیا نیامده است. (همان مدرک سابق)
3. شهاب الدین محمود آلوسی صاحب تفسیر روح المعانی، در کتاب: سرح الخریدة الغیبة فی شرح القصیدة العینیّه، تألیف عبدالباقی افندی عمری، در ذیل یکی از اشعار او می گوید: این مسأله که امیرمؤمنان علی (علیه السّلام) در خانه خدا به دنیا آمد مسأله مشهور و معروف است و در کتاب های شیعه و سنی نقل شده است. (همان مدرک سابق)
بنابراین جریان تولد امیرمؤمنان(علیه السلام) حقیقتی است که نه تنها شیعه، بلکه برادران اهل سنّت نیز به آن اذعان دارند که در کتاب شریف «الغدیر» به تفصیل آورده شده است.
جلوه ای از اسرار ولادت حضرت در کعبه
امّا اسرار این قضیه که چرا حضرت امیرمؤمنان(علیه السلام) در خانه خدا به دنیا آمده، در برخی منابع درباره آن مطالبی مطرح شده که در اینجا بیان می شود:
1. برخی از بزرگان اهل سنّت پس از بیان جریان تولد حضرت امیر (علیه السّلام)ـ در کعبه گفته اند: این کرامت و بزرگی برای علی (علیه السّلام) است که در خانه خدا به دنیا آمده و تجلیل برای محل تولد او شمرده می شود. (همان مدرک سابق، ج 6، ص 36 و 37)
2. آلوسی (یکی از بزرگان اهل سنّت) بعد از نقل جریان تولد حضرت در کعبه، تعبیر لطیفی دارد که عین عبارت او آورده می شود که گفته است: «سبحان من یضع الاشیاء فی مواضعها و هو احکم الحاکمین». یعنی منزه است خداوندی که هر چیزی را در جایگاهش قرار می دهد و او بالاترین حکم کنندگان است. (همان مدرک سابق)
آلوسی در ادامه گفته است:
گویا علی (علیه السّلام) نیز خواست تا در مورد خانه کعبه که موجب این افتخار برای او شده بود و در دل او متولد گشته بود جبران کند و به همین جهت بت ها را از روی خانه به زیر افکند، زیرا در پاره ای از اخبار آمده که خانه خدا به درگاه حق تعالی شکایت کرده و گفت: پروردگارا تا چه وقت در اطراف من این بت ها را پرستش کنند؟ و خدای تعالی به او وعده داد که آن مکان مقدس را از آن بت ها تطهیر کند. (همان مدرک سابق)
3. شیخ صدوق نیز در این باره گفته است: این که حضرت امیر (علیه السّلام) در کعبه به دنیا آمده، بزرگداشتی بود از جانب خدای متعال و اکرامی بود که نسبت به مقام شامخ و با عظمتش عنایت فرمود. (الارشاد، باب1، ص2، ترجمه سیدهاشم محلاتی، نشر انتشارات علمیه الاسلامیه)
4. از صعصعة بن صوحان روایت شده که در واپسین لحظات زندگی علی (علیه السّلام) از حضرتش پرسید: تو برتری یا حضرت عیسی بن مریم؟ علی (علیه السّلام) فرمود: مادر عیسی در بیت المقدس بود، هنگامی که وقت ولادت عیسی فرا رسید، مریم ندائی شنید که بیرون شو، این جا عبادت گاه است نه زایشگاه، اما مادر من فاطمه بنت اسد، هنگامی که زایمانش نزدیک شد در حرم بود، دیوار کعبه شکافته شد و من آنجا متولد شدم و هیچ کسی دارای چنین فضیلتی نیست نه پیش از من و نه پس از من. (قزوینی، سیدکاظم، علی از ولادت تا شهادت، ص1، قم، نشر علمیه، 1397 ق)
5. و برخی دیگر گفته اند: ... پیداست که خانه کعبه درب، داشته که از آن وارد شود. امّا این جا در خانه باز نشد، بلکه دیوار کعبه شکافته شد تا دلیلی روشن تر و آشکار تر بر یک اعجاز باشد و برای این که بعدها نتوانند جریان را تصادفی و اتفاقی به حساب بیاورند. و جالب این جاست، همیشه جمعیت انبوهی از حاجی ها به مستجار پناه می برند و مشغول گریه و زاری و نیاز به درگاه خداوندند و حاجت می خواهند. (همان مدرک سابق)
جمع بندی و نتیجه
از مجموعه مطالبی که در این پاسخ اشاره شد، چند نتیجه به طور یقین مشخص می شود:
اولاً: مسأله به دنیا آمدن امیرمؤمنان (علیه السّلام) در خانه خدا و کعبه معظمه جزء مسلمات تاریخ است که نه تنها در منابع شیعه، بلکه در منابع معتبر برادران اهل سنّت فراوان نقل شده که علامه امینی در الغدیر همه آن منابع را جمع آوری کرده است که قبلا اشاره شد.
و هم چنین نه تنها به گفته علمای شیعه بلکه به گفته بزرگان اهل سنّت جریان تولد امام علی (علیه السّلام) در میان خانه خدا (کعبه) با روایات متواتر (روایاتی که موجب یقین می شود) ثابت شده است.
ثانیاً: گرچه همه اسرار این قضیه به طور کامل برای هیچ کسی معلوم نخواهد بود، امّا از مجموع سخنان بزرگان شیعه و سنی به خوبی معلوم می شود که به دنیا آمدن در کعبه، در واقع یک نوع اعجاز و کرامت برای حضرت امیرمؤمنان است و جزء خصایص و نعمت های الهی است که به گفته بزرگان اهل سنّت مانند آلوسی و حاکم نیشابوری و دیگران تنها نصیب حضرت امیرمؤمنان شده است و هیچ کسی نه قبل از علی و نه بعد از آن حضرت در کعبه به دنیا نیامده است.
لذا از کلامی که از آن دو عالم بزرگ (آلوسی و حاکم نیشابوری) قبلاً نقل شد: یکی شان این مسأله را به کرامت علی (علیه السّلام) و تجلیل محل تولد او یاد نمود و دیگر به این نکته اشاره کرده بود که در کعبه به دنیا آمدن فیضی بزرگ بود که شایسته بود علی (علیه السّلام) بدان فیض عظمی بار یابد.
و جالب تر از همه آن که آن گونه که در کلام خود امیرمؤمنان که قبلا بیان شد، حضرت عیسی (علیه السّلام) با این که یک پیامبر اولوالعزم بود، به هنگام تولدش به مادر او دستور داده شد از مسجد بیت المقدس بیرون شود، چون آن جا عبادتگاه است نه زایش گاه، امّا به هنگام تولد امیر مؤمنان، مادرش فاطمه بنت اسد به داخل کعبه و عبادتگاه رهنمون شده و از طریق شکافته شدن دیوار کعبه به صورت اعجازگونه به داخل آن راه داده می شود.
امّا این که در کعبه تولد و در مسجد شهادت نصیب آن حضرت می شود، گویای مقام و منزلت بسیار بالای آن حضرت است.
افزودن دیدگاه جدید