مرگ "امان اللَّه خان" پادشاه پیشین و بانی نظام سلطنتی در افغانستان (1960م)

امان اللَّه خان، پادشاه پیشین افغانستان، در 11 دسامبر 1862م به دنیا آمد. پدرش امیرحبیب اللَّه خان، حاكم افغانستان بود و امان اللَّه خان، پس از كشته شدن پدرش، در 20 فوریه 1919م در 57 سالگی به حكومت این كشور رسید. او به جنگ های طولانی قبایل افغانی علیه انگلستان پایان داد و با امضای معاهده ای در سال اول زمام داری خود، صلح را میان دو كشور افغانستان و انگلیس برقرار كرد. امان اللَّه خان سپس با امضای معاهده دیگری با شوروی، كه به تازگی بلشویك ها در آن كشور بر تزارها پیروز شده بودند و هم چنین انعقاد پیمان هایى با ایران و تركیه تلاش كرد كه استقلال افغانستان را به ثبوت برساند. امان اللَّه خان، اولین رئیس یك كشور اسلامی بود كه رژیم كمونیستی و الحادی لنین را در شوروی به رسمیت شناخت و دو ماه پس از كسب قدرت، یك هیأت سیاسی را روانه آن كشور كرد. از آن طرف نیز، اولین هیأت رسمی كه از سوی نظام كمونیستی شوروی به خارج از آن كشور سفر كرد یك هیأت روسی بود كه در سپتامبر 1919م وارد كابل گردید. امان اللَّه خان در فاصله سال های 1927 و 1928م یك سفر زنجیره ای به كشورهای فرانسه، سوئیس، آلمان، بلژیك، انگلیس، هلند، تركیه، هندوستان، مصر و ایران به عمل آورد. او به شدت شیفته مظاهر تمدن غرب بود و روابط صمیمانه ای با رضاخان پهلوی در ایران و مصطفی كمال آتاتورك در تركیه برقرار كرد. امان اللَّه خان همگام با سران تركیه و ایران، برنامه های ضددینی خود را در افغانستان به مرحله اجرا گذاشت و فساد غرب را به كشور مسلمان افغانستان كشاند. وی با رواج بی حجابی و ایجاد مدارس مختلط، دستور داد تا مردم مسلمان افغانستان، همگام با ایران، به سبك اروپائیان، با كلاه شاپو رفت و آمد كنند. امان اللَّه خان عناد خاصی با روحانیون مسلمان داشت و محدودیت های متعددی برای آنان ایجاد نمود. این امر موجبات شورش قبایل مسلمان افغانی را فراهم ساخت و در نتیجه امان اللَّه خان كه درصدد انجام اصلاحات اجتماعی جدیدی برای زنان مسلمان افغانستان بود در سال 1929م پس از یازده سال سلطنت از قدرت سرنگون گردید. وی پس از آن مخفیانه به قندهار، هندوستان و سپس ایتالیا گریخت و بیش از سی سال خبری از او منتشر نشد تا این كه در 25 آوریل 1960م پس از یك دوره طولانی بیماری، در 98 سالگی در سوئیس درگذشت.