شكل گیری سازمان اطلاعات و امنیت كشور پس از روی كار آمدن دولت اقبال (1336 ش)

سازمان اطلاعات و امنیت كشور معروف به ساواك، یك روز پس از انتخاب دكتر منوچهر اقبال به نخست وزیری، به دستور وی، دست به كار شد. رییس ساواك كه از طرف شاه انتخاب می شد، به عنوان معاون نخست وزیر فعالیت می كرد و دارای اختیارات وسیع امنیتی و اطلاعاتی بود. ساواك ظاهراً از بدنه اصلی ارتش و پلیس جدا شد ولی بعدها به اندازه ای وسعت پیدا كرد كه كنترل ارتش و پلیس هم با آن بود. در تشكیل ساواك، آمریكا و رژیم صهیونیستی مداخله تام داشتند و بنیانگذار آن در حقیقت دولت آمریكا بود و تمام برنامه های آن با نظارت آمریكا انجام می شد. ساواك در طول فعالیت خود با شدت و خشونت به سركوبی مخالفان می پرداخت تا جایی كه تدریجاً این سازمان بر تمام وزارت خانه ها و سازمان های دولتی مسلط شد و هرگونه استخدام و انتصابی باید با موافقت آنجا صورت می گرفت. ساواك در طی سال ها، معترضین به رژیم را به بدترین وجهی تحت شكنجه قرار می داد و از هیچ كس جز شاه، اطاعت نمی كرد. این سازمان مخوف سرانجام در اقدامی عوام فریبانه برای آرام ساختن مردم توسط بختیار در روزهای پایانی عمر رژیم، منحل شد. همچنین پس از انقلاب، برخی رهبران اصلی آن از جمله ارتشبد نصیری، رییس ساواك به حكم دادگاه انقلاب تیرباران شدند.