اقتصاد مقاومتی؛ رنسانسی در اقتصاد ایران و جهان اسلام

ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله امام خامنه ای (مدظله العالی) و استقبال سران سه قوه نوید بخش فصل نوینی از روند پیشرفت و حرکت رو به جلو ملت ایران است که می تواند ضمن الگوسازی به نوزایی اقتصادی در کشورهای حوزه غرب آسیا، شمال آفریقا و سایر ممالک مسلمان منجر گردد. ایران اگر چه به لحاظ وسعت سرزمینی یک درصد مساحت کل جهان را پوشش می دهد و یک درصد جمعیت جهان در آن ساکن هستند اما در عین حال 9 درصد کل ذخایر نفت جهان، 16 درصد کل ذخایر گاز جهان، 3 درصد منابع معدنی جهان (6 درصد منابع مس، 3.5 درصد منابع سرب و روی، 10.5 درصد منابع زغال سنگ و 2 درصد منابع سنگ آهن جهان و...) را در خود جای داده است. نیاکان ما بخش اندکی از این ظرفیت عظیم و کم نظیر را به قدر بضاعت علمی خود در قرون گذشته در راستای این حدیث شریف پیامبر اعظم (صلّی الله علیه وآله وسلم) که «اگر علم آویخته به ستاره ثریا باشد مردانی از فارس- ایران- آن را به دست می آورند» به ثروت تبدیل کرده اند.
ایران مهد معادن و منابع طبیعی
بنابر شواهد باستان شناسی مهد استخراج فلزات توسط بشر، فلات ایران و آناتولی بوده است. نخستین اکتشافات مربوط به استفاده از فلزات توسط ایرانیان به حدود 6500 سال قبل از میلاد در علی کوش واقع در دشت دهلران مربوط می شود. در”کوخت یزد” و در "قلعه زری” در شمال دشت لوت و "چهل کوره” در سیستان شواهدی از بهره برداری معادن در دوران ساسانی مشاهده می شود. گلوله های متعدد آهنی از جنس هماتیت طبیعی از هزاره پنجم پیش از میلاد در تپه "سیلک” کاشان کشف شده‏اند. ذوب آهن در ایران در اواخر هزاره دوم پیش از میلاد آغاز شده است. در هزاره سوم پیش از میلاد، کرمان یکی از منابع مهم طلای تمدن سومر بوده است. معادن سرب از هزاره چهارم قبل از میلاد تا هزاره اول بعد از میلاد همواره مورد توجه ایرانیان بوده است و ... .
اولین بیمارستان دانشگاه و رصدخانه در ایران
ایرانیان نقش بسزایی در اختراع خط داشتند و این میراث تمدن ساز بشری مرهون تلاشهای نیاکان ماست. اولین بیمارستان و دانشگاه جهان یعنی جندی شاپور توسط ایرانیان ابداع شد. اولین و بزرگترین رصدخانه جهان در مراغه توسط خواجه نصیرالدین طوسی در قرن هفتم هجری ساخته شد.
ابرشهر تجاری نیشابور
موقعیت جغرافیایی ایران در هارتلند جهان و یا به تعبیری قلب زمین قرار دارد و درست در شاه راه ارتباطی سه قاره مهم آسیا، آفریقا و اروپا محسوب می شود. نیشابور بر سر راه جاده ابریشم با حدود 4 میلیون جمعیت یکی از مهمترین مراکز تجاری و صنعتی ایران بوده است. در اواسط جنگ های صلیبی نیز مغول ها به ایران حمله کردند و نیشابور آن زمان یک میلیون نفر جمعیت داشت و اولین «نظامیه» در آنجا تأسیس شد.
اولین شهرک صنعتی دانش بنیان
خواجه رشیدالدین فضل الله در قرون هفتم و هشتم هجری اولین شهرک صنعتی دانش بنیان را در ایران بنا نهاد.
مکتوب خواجه به فرزندش سعدالدین حاکم قناصرین که حاکی از اختتام ربع رشیدی است با 24 کاروانسرا و1500 دکان و سی هزار خانه، باغات، حمامات، انبارها، آسیاها، دکاکین کاغذ سازی، ضرابخانه باکارگران و صنعتگران‏که از هر شهر و مملکت در آنجا جمع کرده، با قراء قرآن و مؤذنین و حکما و دانشمندان که در کوچه علماء به آنها منزل‏داده شده بود، باشش یا هفت هزار نفر طلبه علم و پنجاه نفر طبیب هندی و چینی و مصری و شامی که هر یک از اینهاملزم هستند ده شاگرد تربیت نمایند با مریضخانه (دارالشفاء) با کحالها و جراحها و شکسته بندها که هر یک از ایشان‏ پنج نفر شاگرد از نوکران خواجه دارند و به آنها تعلیم می‏دهند، و شرح حقوقی که نقدا و جنسا به تمام آن‏ها داده‏می‏شود که البته برخی از این موقوفات در گستره ی سرزمین های اسلامی پخش شده بودند.
غفلت از 65 درصد اراضی زراعی کشور
90 میلیون هکتار از اراضی کشور ما اراضی مرتعی، 4/12 میلیون هکتار اراضی جنگلی، 51 میلیون هکتار مستعد برای زراعت و باغبانی و 4/11 میلیون هکتار سایر اراضی است. در حال حاضر فقط از 35 درصد پتانسیل اراضی کشور استفاده می کنیم.
ظرفیت انرژی های پاک در کشور
به لحاظ انرژی های پاک در داخل کشورمان ظرفیت های عظیمی از انرژی خورشیدی، بادی، آبی و... وجود دارد. فقط به عنوان نمونه در حد فاصل شهرهای خواف و سمنان یک دالان بادی وجود دارد که می توان با نصب توربین های بادی چیزی بالغ بر 50 هزار مگاوات برق تولید کرد.
ایران رتبه دهم جاذبه های تاریخی و رتبه پنجم جاذبه های طبیعی
صنعت گردشگری در ایران از ظرفیت های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبه های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه های طبیعی را در جهان دارا است و یکی از امن ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است. با این حال درآمدهای حاصل از ظرفیت های توریسم در ایران بسیار اندک و ناچیز است.
اقتصاد مقاومتی اقتصاد ریاضتی نیست
اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری سیاست های کلی آن را ابلاغ فرمودند: یعنی تکیه بر این ظرفیت و منابع درونی کشور و ملت ایران که موارد فوق تنها شمای کوچکی از آن محسوب می شود. اقتصاد مقاومتی به معنای انزوای سیاسی و یا اقتصاد ریاضتی نیست بلکه این اقتصاد نقطه عطفی در شکوفایی ظرفیت های داخلی با تکیه بر ساخت درونی قدرت است.
اراده ملی و توافق نخبگی در اقتصاد مقاومتی
یکی از مهمترین الزامات اقتصاد مقاومتی عزم ملی و بسیج همگانی است. تنها و فقط یک اراده ملی و توافق نخبگی می تواند زمینه های باروری ظرفیت های درونی کشور را فراهم کند. اگر بخشی از نخبگان ما به جای توجه به این همه ظرفیت درونی شیفته زرق و برق های توخالی بیرون از کشور شوند و این شیفتگی به نوعی خودباختگی منجر شود نمی توان به تحقق اهداف روشن اقتصاد مقاومتی امیدوار بود. فضیل بن عیاض گوید: از امام صادق در مورد معامله با خلفای عباسی سوال کردم. حضرت جواب دادند: ای فضیل! [با اینان معامله نکن زیرا] به خدا قسم، ضرر اینان از کفار بیشتر است.در جای دیگری می فرمایند: "لَوْ لَاأَنَّ بَنِی‏ أُمَیَّةَ وَجَدُوا مَنْ یَکْتُبُ لَهُمْ، وَ یَجْبِی لَهُمُ الْفَیْ‏ءَ، وَ یُقَاتِلُ عَنْهُمْ، وَ یَشْهَدُ جَمَاعَتَهُمْ، لَمَا سَلَبُونَا حَقَّنَا، وَ لَوْ تَرَکَهُمُ النَّاسُ وَ مَا فِی أَیْدِیهِمْ، مَا وَجَدُوا شَیْئاً إِلَّا مَا وَقَعَ فِی أَیْدِیهِم‏ ؛ اگر کسانی پیدا نمی شدند که برای بنی امیه بنویسند و مالیات جمع کنند و برایشان بجنگند و در اجتماعات آنان حاضر شوند، هرگز نمی توانستند حق ما را بگیرند. اگر مردم آنان را با اموال و دارایی هایشان رها می کردند، چیزی جز آنچه در دستانشان بود به دست نمی آوردند.” یعنی نگاه صرف به بیرون و تکیه بر منابع دشمنان که در نهایت منجر به تقویت آنها می شود در شریعت اسلامی هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ سیاسی مردود است.
بخش خصوصی خط مقدم اقتصاد مقاومتی
از سویی یکی دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتی اعتماد به بخش خصوصی بر اساس سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی باید باشد. این مردم هستند که می توانند برنامه ها و اهداف اقتصاد مقاومتی را محقق کنند و دولت تنها باید در مقام نظارت و تنظیم کنندگی قرار بگیرد. امروز با احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور انتظار این است که قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور با در نظر گرفتن الزامات توامان سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و همچنین سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی تدوین و تنظیم شود. مجلس شورای اسلامی نیز بایستی همسو و همدل با دولت با پایش قوانین و اصلاح مواد و تبصره های قانونی که مانع از تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی می شوند نرم افزارهای قانونی و پشتوانه اجرایی این سیاست های کلی را فراهم کند. اجرای صحیح و بی وقفه اقتصاد مقاومتی در عین الگوسازی در منطقه قادر است جهان اسلام را نیز به حرکت درآورد. چرا که این الگو از اقتصاد در واقع یک شعبه از اقتصاد اسلامی است و ساخت درونی حکومت اسلامی را مستحکم می نماید.
ان شاءالله ابلاغ این سیاست های کلی و حیاتی با ایجاد یک اراده نخبگی و عزم ملی در داخل کشور و با همگرایی قوای سه گانه به نقطه عطفی در اقتصاد ایران و به تبع آن اقتصاد جهان اسلام تبدیل شود.
 

منبع مقاله : مشرق نیوز