ببینید | چالشهای زیست‌ محیطی ارس و نقش ایروان، باکو و آنکارا - دکتر کاظمی

ببینید | چالشهای زیست‌ محیطی ارس و نقش ایروان، باکو و آنکارا - دکتر کاظمی

واقعیت‌ها و تحریف‌ها در موضوع آلودگی ارس : رودخانه بین‌المللی ارس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های جهان با چالش‌های زیست‌محیطی مهمی مواجه است؛ اما به نظر می‌رسد مهم‌ترین چالش این رودخانه برخوردهای گزینشی و سیاسی با مباحث زیست‌محیطی این رودخانه توسط برخی کشورها و لابی‌های قومی است.

رودخانه ارس به طول ۱۰۷۲ کیلومتر از کشور ترکیه شروع و از مرز ایران با نخجوان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان عبور و نهایتاً به رودخانه کورا و دریای کاسپین می‌ریزد.
طی سال‌های اخیر بحث آلودگی ارس به‌واسطه ورود پساب‌های کارخانه مس و مولیبدن ارمنستان واقع در منطقه آگاراک مطرح بوده است؛ اما این موضوع به یکباره در هفته‌های اخیر از منظر رسانه‌ای اوج گرفت.
فارغ از هیاهوهای رسانه‌ای، موضوع آلودگی ارس توسط کارخانه مس ارمنستان طی سال‌های اخیر با جدیت توسط وزارت امور خارجه و دستگاه‌های ذی‌ربط دنبال شده و تذکرات لازم دراین‌خصوص و همچنین سایر شرکت‌های خارجی سهیم در کارخانه مذکور ارائه شده است، دولت ایروان نیز توضیحاتی در خصوص اقدامات انجام شده و در حال انجام، ارائه کرده است.
با وجود این پیگیری‌های ایران، لابی‌های قومی وابسته به باکو و آنکارا، از یک سو با بزرگ‌نمایی این موضوع از پرداخت به سایر چالش‌های زیست‌محیطی و عوامل آلودگی ارس خودداری و از سوی دیگر با کذب پراکنی به یکباره مدعی آلودگی اتمی ارس توسط نیروگاه متسامور ارمنستان شدند. موضوعی که به دلیل دوری نیروگاه مذکور از ارس و همچنین بر اساس نتایج پایش‌های «مرکز ایمنی هسته‌ای کشور»، کذب بودن آن آشکار است.
مرحله جدید شانتاژ رسانه‌ای و روانی لابی‌های قومی دراین‌خصوص، حدود یک ماه قبل از شروع دور جدید «پروژه تبلیغات منفی در خصوص خشک‌شدن دریاچه ارومیه» آغاز شد که حاکی از زمینه‌سازی «ماده گرگ‌پرستان وابسته به باکو و آنکارا» برای این موضوع بوده است. مسئله‌ای که در سازماندهی کمپین‌های مربوط به آن، نقش «مرکز تهاجم سایبری رژیم صهیونیستی مستقر در باکو» نیز مشهود است.

در چنین شرایطی سؤالات متعددی مطرح می‌شود از جمله:

✔ دلیل رویکرد لابی‌های قومی وابسته به باکو و آنکارا در تمرکز به نقش ارمنستان در آلودگی ارس و سکوت در برابر اقدامات مخرب باکو و آنکارا که منجر به آلودگی و همچنین کاهش آب ارس شده است، چیست؟
✔ چه عواملی در گذار «ماده گرگ‌پرستان وابسته به باکو و آنکارا» از رویکرد «بزرگ‌نمایی نقش کارخانه مس در آلودگی ارس» به رویکرد «کذب پراکنی در خصوص آلودگی اتمی ارس توسط ارمنستان» مؤثر بوده است؟
✔ دلیل واهمه لابی‌های قومی وابسته به باکو و آنکارا از مطرح‌شدن ابعاد غیرحقوقی سدسازی‌های ترکیه بر روی ارس و کاهش پنجاه‌درصد آب این رودخانه مشترک چیست؟
✔️ جنجال‌آفرینی‌ها درباره آلودگی ارس توسط کارخانه مس ارمنستان، با رویکرد خاندان علی‌اف برای انحراف افکار عمومی از نقش باکو در آلودگی نفتی دریای کاسپین و دفن زباله‌های هسته‌ای در بستر آن، و ورود فاضلاب‌های شهری نخجوان به ارس چه ارتباطی دارد؟
✔ دلیل سکوت رسانه‌ای در خصوص اقدامات دو سال اخیر باکو در انحراف مسیر آب رودخانه‌های متصل به ارس و تأثیر این موضوع بر کاهش آب این رودخانه مشترک چیست؟
✔ چرا موضوع فاجعه زیست‌محیطی در منطقه گئده‌بای جمهوری آذربایجان به دلیل استفاده از سمّ سیانور در استخراج طلا از معدن تحت مالکیت خاندان علی‌اف و انگلستان، و اعتراضات مردمی به آن، موردتوجه «ماده گرگ‌پرستان» قرار نگرفت؟
✔ رویکرد ایران به موضوع آلودگی ارس و نقش ایروان، باکو و آنکارا در آن چیست؟ چه راهکارهایی حقوقی دراین‌خصوص وجود دارد؟

جهت اطلاع از مجموعه تحلیلها و یادداشتها در خصوص مسائل آذربایجان و قفقاز کلیک کنید.