امضای عهدنامه تركمنچای بین "فتحعلی شاه قاجار" و "پاسكویچ" روسی (1206ش)

در زمان فتحعلی شاه، دو دوره جنگ بین ایران و روسیه درگرفت كه هر دو جنگ با شكست ایران به پایان رسید. پس از شكست دوم، اول اسفند 1206 ش(5 شعبان 1243 ق، 21 فوریه 1828 م) عهدنامه‏ ای بین ایران و روس در قریه تركمانچای به امضا رسید كه به مراتب از قرارداد گلستان شوم‏تر بود. به موجب این معاهده، ولایات ایروان و نخجوان به روسیه واگذار شد و مرزها معین گردید. علاوه بر غرامتی كه ایران پرداخت كرد، حق كشتیرانی در دریای خزر مجدداً برای روس‏ها تأیید شد. به علاوه، اتباع روسیه در ایران از حقوق كاپیتولاسیون و مصونیت قضایی برخوردار شدند. این امر، حقِّ اجرای مجازات نسبت به اتباع روس را هم كه در ایران مرتكب جرم می‏شدند از دولت ایران گرفت و بعدها كم كم به جایی رسید كه تقریباً اختیار محاكمه از دست دولت ایران سلب شد و استقلال قضایی كشور محدود گردید. دولت روسیه در برابر آن همه منافع، تنها ولیعهدی عباس میرزا و رساندن او را به تخت سلطنت تأیید كرد.

منبع: مجله اینترنتی 24خبر