احکام جشن و شادی

یکی از رفتارهایی که انسان به آن نیاز دارد شادی و نشاط است، از اینرو برای مطلوب واقع شدن، می بایست آداب و احکام آن را رعایت نمود.

جشن و شادی در صورتی پذیرای سرور و آرامش تمایلات درون انسان می شود که جامع موازین مناسب، و مانع ضد ارزش ها و ناهنجاری های عرفی باشد.

قرآن کریم در بیان جلوه ای از مسیر شادی و سرور این چنین می فرماید: «بگو به فضل و رحمت خداست که [مؤمنان] باید شاد شوند و این از هرچه فراهم می کنند بهتر است».[سوره یونس، آیه ۵۸]

از طرف دیگر خداوند متعال در قرآن پرتگاه های شادی و آرامش را اینگونه معرفی نموده و این چنین می فرماید: «اين به خاطر آن است كه به ناحق در زمين شادی می ‏كرديد و از روی غرور و مستی به خوشحالی می ‏پرداختيد».[سوره غافر، آیه 75]

در روایات اسلامی شرکت در جشن ها و مجالس آلوده به گناه نهی شده است. در این خصوص امام صادق علیه السلام  برای پرهیز از گناه معصیت در مجالس شادی این چنین فرمودند: «سزاوار نیست مؤمن در مجلسی بنشیند، که در آن معصیت خدا می شود و او نمی تواند آن را تغییر دهد».[وسائل الشیعه، ج 11، ص 422]

به این ترتیب جشن و شادی را می توان به 2 قسم ممدوح و مذموم تقسیم کرد، که در ادامه به احکام آن می پردازیم.  

شرکت در جشن های آلوده به گناه

سوال:

الف) شرکت در جشن هایی که زنان و مردان در آن ها مبادرت به رقص و نواختن موسیقی به طور جداگانه می کنند چه حکمی دارد؟

ب) آیا شرکت در عروسی هایی که در آن ها مبادرت به رقص و نواختن موسیقی میشود، جایز است؟

ج) آیا نهی از منکر در مجالسی که در آن ها رقص انجام می شود، در صورتی که امر به معروف ونهی از منکر در شرکت کنندگان تأثیری نداشته باشد، واجب است؟

جواب:

۱-۳) شرکت در مجلس معصیت اگر مستلزم ارتکاب حرام مانند گوش دادن به موسیقی لهوی مناسب با مجالس لهو و گناه باشد و یا مفسده ای بر آن مترتّب شود یا حضور در آن تأیید گناه محسوب شود، جایز نیست و امّا تکلیف امر به معروف و نهی از منکر با عدم احتمال تأثیر ساقط است.

برگزاری عید مسیحیان توسط مسلمانان

سوال:

بعضی از مسلمانان عیدهای مسیحیان را جشن می گیرند، آیا این کار اشکال ندارد؟

جواب:

جشن گرفتن میلاد حضرت عیسی مسیح علیه السلام اشکال ندارد.

شرکت در جنش های موسیقی و رقص

سوال:

حضور در جشن هایی که موسیقی در آن ها نواخته می شود و افراد مبادرت به رقص می کنند، برای فیلم برداری چه حکمی دارد؟

فیلم برداری مرد از مجالس مردان و زن از مجالس زنان چه حکمی دارد؟

ظاهر کردن فیلم های جشن های عروسی توسط مرد، چه آن خانواده را بشناسد و چه آن خانواده را نشناسد، دارای چه حکمی است؟ و همچنین ظاهرکردن آن توسط زن چه حکمی دارد؟ و آیا استفاده از موسیقی در آن فیلم ها جایز است؟

جواب:

حضور در جشن های شادی و فیلم برداری مردان از مجالس مردان و زنان از مجالس زنان در صورتی که مستلزم گوش دادن به غنا یا موسیقی حرام و یا ارتکاب هر عمل حرام دیگری نباشد، اشکال ندارد.

ولی فیلم برداری مردان از مجالس زنان یا زنان از مجالس مردان اگر مستلزم نظر کردن به ریبه یا مفاسد دیگری باشد، جایز نیست.

و همچنین به کارگیری موسیقی لهوی که مناسب با مجالس لهو و گناه باشد در فیلم ها نیز حرام است.[leader.ir]

دف زدن

سؤال:

با توجه به مولودی هایی که در ایام جشن برگزار می شود، حکم دف زدن در این مجالس چیست؟ همچنین آیا دف زدن در مجلس عروسی اشکال دارد؟

جواب:

دف زدن اشکال دارد.

گوش دادن به تقلید صدای زن

سؤال:

گوش دادن به کسانی که صدای زن را تقلید می کنند اشکال دارد؟

جواب:

در صورتی که منشا فسادی باشد اشکال دارد.

آوازخوانی و موسیقی بانوان

سؤال:

نظر به ابهامات و پرسشهایى که در خصوص چگونگى مواجه افکار عمومى با موسیقى و آواز زنان مطرح است، سؤالات ذیل تقدیم حضور مى گردد.

1ـ اجراى آواز بانوان بصورت تک خوانى و هم آوایى چه حکمى دارد؟

2ـ پرداختن زنان به موسیقى و آواز تا چه حد مجاز مى باشد؟

3ـ آواز بانوان به چه نحوى و در چه مکانهایى مجاز مى باشد؟

4ـ آیا پخش و انتشار موسیقى و آواز بانوان مجاز است؟

جواب:

جواب 1 تا آخر: کلیّه آهنگها و صداهایى که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام، و غیر آن جایز است، و فرقى در این قسمت میان مرد و زن نیست، ولى خوانندگى نوع مباح براى زنان در صورتى جایز است که مجلس مخصوص به جنس خودشان باشد. خواه دسته جمعى بخوانند، یا به تنهایى. جوانان عزیز باید توجّه داشته باشند که سیل تهاجم فرهنگى غرب نباید ما را مرعوب سازد، و تصوّر کنیم ما باید خود و احکام دین خود را بر فرهنگ آنها تطبیق دهیم; زیرا فرهنگ غرب گام به گام جوانان را به سوى ابتذال کامل پیش مى برد، و آنها را از درون تهى مى سازد، و به این ترتیب هر گونه مانع را که بر سر راه مطامع آنهاست بر مى دارد.

موسیقی های حلال و حرام

سؤال:

1: اگر خواننده غربی ملایم بخواند و غنا در آن دیده نشود گوش دادن به آن موسیقی چه حکمی دارد؟

2: هلهله کشیدن در مراسمات مذهبی از قبیل اعیاد اسلامی چه حکمی دارد؟

3: گوش دادن نوارهای خواننده های غربی مرد چه حکمی دارد؟

جواب:

1 و 2 و 3- کلیه صداها و آهنگ هایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود.

عرف در موسیقی

سؤال:

عرف به چه معنی است آیا با استناد به اینکه اکثر جوانها موسیقی های شاد گوش می کنند(ترانه) حلال می شود؟

جواب:

عرف یعنی افراد فهمیده و متدین از توده های مردم و گوش دادن به موسیقی حرام باعث حلال شدن آن نخواهد شد.

خواندن سرود توسط زنان به همراه مردان

سؤال:

خواندن سرود توسط زنان بصورت دسته جمعى همراه با مردان اگر موجب مفسده نباشد چه حکمى دارد؟

جواب:

اشکال دارد.

دعوت از مطرب برای مجالس عروسی

سؤال:

متأسّفانه در یکى دو سال اخیر، عدّه اى براى عروسى فرزندان خود از افرادى به نام «مُطرِب» که داراى ابزار و آلات موسیقى بوده، و در عروسى ها ضمن آواز خواندن به رقص و پایکوبى نیز مى پردازند، دعوت به عمل مى آورند! با توجّه به آثار منفى حضور مطربان، دعوت از چنین افرادى و پول دادن به آنها شرعاً چه حکمى دارد؟

جواب:

دعوت کردن از مطرب حرام است، و پول دادن به آنها گناه دیگرى است. علاقه مندان به اسلام و شیعیان اهل بیت اطهار(علیهم السلام) بایستى از این اعمال پرهیز کنند.

نواختن نی

سؤال:

نى زدن اگر موجب فساد نباشد چه حکمى دارد؟

جواب:

اگر از قبیل آهنگهایى باشد که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام است.

دست زدن در مجالس شادی

سؤال:

دست زدن همراه با مدّاحى در مجالس شادى ائمّه معصومین علیهم السلام و روزهاى تولّد آنها از نظر شرعى چه حکمى دارد؟

جواب:

دست زدن اگر با امور حرام دیگرى مقرون نباشد حرام نیست، ولى در مساجد و حسینیّه ها از آن پرهیز کنید.

گرفتن پول شاباش

سؤال:

با توجّه به این که به جز رقص همسر براى همسر، بقیّه رقص ها اشکال دارد، لطفاً بفرمایید: پولى که به عنوان شاباش در مجالس رقص، به ویژه عروسى ها، به کسى که مى رقصد مى دهند، براى دهنده و گیرنده آن، از نظر شرعى چه حکمى دارد؟

جواب:

دادن و گرفتن این پول ها جایز نیست.

رقص از نظر شرع

سؤال:

تعریف رقص از نظر شرعى چیست؟ و حکم آن به نظر حضرتعالى چه مى باشد؟

جواب:

تنها رقص زن براى شوهرش جایز است، و بقیّه اشکال دارد، و رقص یک امر عرفى است، و آن حرکات موزونى است که افراد مطّلِع تصدیق کنند مصداق رقص است، و اگر مصادیق مشکوکى پیدا کرد حرام نیست.[makarem.ir]