مؤلفه های مسئولیت پذیری

مؤلفه های مسئولیت پذیری

مسئولیت پذیری چیست و مهمترین مؤلفه های آن چه چیزی است؟ یکی از ویژگی های مهم اخلاقی و شخصیتی هر فرد تعهد نسبت به انجام وظایف محوله و دغدغه های درونی و آرمانی اوست. طبیعتا فردی که مسئولیت پذیر است در امور زندگی و کار به موفقیت نسبتا بیشتری دست پیدا می کند. در ادامه می خواهیم به اهمیت مسئولیت پذیری و راههای تقویت و مزایای آن بپردازیم. با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر بدانید.

واژه مسئولیت responsibility در ادبیات مدیریت سازمانی دو معنای متفاوت دارد. برخی از نویسندگان آن را بعنوان وظیفه یا وظیفه ای توضیح می دهند که بر اساس پذیرش کارکنان در سازمان محول می شود. و دیدگاهی دیگر مسئولیت را الزام فرد به انجام وظیفه یا وظیفه ای است که به او محول شده است تعریف می کنند.  اجازه دهید ببینم معنی مسئولیت چیست؟

مسئولیت یعنی چه؟

هیچ کس دوست ندارد کارهای خود را به فردی بسپارد که هیچ تعهدی نسبت به انجام آن کار ندارد. با توجه به این دیدگاه، کسی که نمی داند مسئولیت یعنی چه و تعهدی ندارد به مرور با از دست دادن اعتماد به نفس به سوی تله بی کفایتی سوق داده می شود.

با توجه به همین ویژگی افرادی که مسئولیت پذیر هستند، دارای عزت نفس بالا در انجام کارهای روزمره و شغلی هستند که می تواند موفقیت شغلی بالایی را نیز به دست بیاورد. چرا که این مسئولیت پذیری از تعهد درونی وی ایجاد شده است و احساس مفید بودن را نه تنها برای خود بلکه برای اطرافیان به همراه می آورد.

مسئولیت پذیری چیست؟

تعریف مسئولیت پذیری : مسئولیت را می توان یک تعهد درونی دانست که خود شخص یا دیگری بر وی تعیین می کند. از آنجایی که انسان یک موجود اختیاردار است و این اختیار را دارد که یک مسئولیت را پذیرفته و آن را انجام دهد. با توجه به همین خصوصیات هر نوع مسئولیت پذیری دارای نتایج مثبت و منفی خواهد بود. اگر بخواهیم تعریف ساده تری داشته باشیم : مسئولیت یعنی اینکه که کاری است که انتظار می رود شما آن را انجام دهید. مسئولیت پذیری نقطه مقابل مسئولیت گریزی است.

بعنوان مثال والدین شما از شما خواستند تا مسواک بزنید. مسواک زدن دندان ها یک مسئولیت است و این مسئولیت شما است تا دندان های خود را مسواک بزنید. یا اگر از شما خواستند بروید پارک و بازی کنید. نوع بازی کردن که هم به خود و دیگران آسیبی وارد نکند بخشی از مسئولیت شما است.

ویژگی های یک فرد مسئولیت پذیر چیست؟

خوشبخانه انسان های دارای تعهد درونی، به شدت مسئولیت پذیر بوده و در عین پاسخگو بودن، نسبت به عمل محول شده اعتماد سایرین را جلب می کنند و بین آنها به یک شخص دوست داشتنی تبدیل می شوند.

این افراد می توانند جایگاه های شغلی بسیار بهتری را کسب نمایند، زیرا کارفرمایان و مدیران معمولا دوست دارند وقتی وظیفه ای به کسی می سپارند از انجام آن و پاسخگویی فرد اطمینان داشته باشند و این افراد دقیقا چنین خصوصیتی را دارا می باشند.

این حس پاسخگو بودن علاوه بر جلب اعتماد دیگران، برای خود این افراد نیز ذهن بازتر و آرامش بیشتری را به ارمغان می آورد. این افراد معمولا با روی گشاده و خوش اخلاق هستند و همین سلامت اخلاقی، به سلامت روانی و آرامش فکری آنان نیز می تواند کمک کند. چرا که معنی مسئولیت پذیری از نگاه آنها یعنی پذیرش،پاسخگویی و به عهده گرفتن کاری است.

افراد مسئولیت پذیر در انجام یک وظیفه که به عهده دارد سعی می کند با جستجوی راه حل های مختلف مهارت حل مسئله و با بررسی و ارزیابی و تست عملی راهکارها به یک روش ایده آل برای انجام آن مسئولیت برسد. برنامه ریزی را دوست داشته و از کاری که انجام می دهند لذت می برند.

مزایای مسئولیت پذیری

افراد مسئولیت پذیر از اتفاقات اطراف خود گله نمی کنند،  چرا که آن را بعنوان یک دلیل غیر موجه تشخیص می دهند. به دلیل اینکه به کار خود علاقه دارند اجازه ورود احساسات منفی در انجام کار را نمی دهند. شاید به این دلیل باشد که افراد مسئولیت پذیر از جمع هایی شلوغ که حاشیه بیشتری دارد فراری بوده و به اصل کار خود می پردازند. افراد مسئولیت پذیر از نظر شخصیت شناسی MBTI بعنوان یک فرد درونگرا Introverted responsible people نام برده می شود. افراد ثروتمند و موفق دنیا  مانند وارن بافت، مارک زاکربرگ، ماریسا مایر و ایلان ماسک و از افراد ایرانی اشخاصی مانند مانی خوشبین همگی از خصوصیت فردی درونگرایی برخوردار هستند.

به نظر شما اگر در جامعه کسی مسئولیت پذیر نباشد در این صورت وضع جامعه چگونه خواهد شد؟ اگر معلم به مسئولیت خود عمل نکند. والدین به مسئولیت خود برای بزرگ کردن بچه کمک نکنند؟ اگر شهرداری نسبت به نظافت شهر کمک نکند؟ اگر آتش نشان به وظیفه خود عمل نکند؟ و غیره جامعه دچار آشوب خواهد شد. لذا مسئولیت پذیری جدا از خواسته فردی یک نیاز اجتماعی است که ما نسبت به انجام کاری برای دیگران انتظار داریم. در ادامه برخی از مزایای مسئولیت پذیری را با هم بررسی می کنیم :

افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس

مسئولیت پذیری همچنین موجب می شود این افراد مرتب در اجتماع مورد تایید دیگران قرار گیرند و همین موضوع موجب می شود اعتماد به نفس آنان به شدت بالا رفته و شرایط روحی بهتری در اثر این حس مثبت و مفید واقع شدن پیدا کنند. علاوه بر این، این افراد با داشتن حس مسئولیت پذیری قوی معمولا پله های ترقی را به سرعت بالا می روند و به همین جهت است که احساس ارزشمند بودن به آنها دست می دهد و در نتیجه عزت نفس آنان نیز بطور چشمگیری تقویت می شود.

پذیرش مسئولیت از روی منطق

فرد مسئولیت پذیر با منطق و عقل ابتدا می سنجد که وظیفه محوله در حد توان وی است یا خیر. در صورتی که آن را در حد توان خود دید، آن را پذیرفته و شروع به انجام آن می کند و این را هم می پذیرد که کارهای وی قابل نظارت شدن توسط فرد تعیین کننده مسئولیت باشد. از این رو خود را ملزم به پاسخگویی به وی می داند.

افزایش پاسخگویی و بهبود عملکرد

مسئولیت پذیری بدین معنا نیست که این گونه افراد اصلا اشتباه نمی کنند و تمام کارها را بدون اشکال و بی کم و کاست انجام می دهند. بلکه این افراد پاسخگو هستند و در صورت اشتباه و وجود اشکالی در کار حتما با تمام وجود در صدد رفع مشکل و اصلاح بر می آیند. این افراد بصورت مستمر در حال بهبود عملکرد خود هستند و به همین دلیل همیشه در حال پیشرفت هستند.

قابل اتکا بودن برای دیگران

به همین جهت اگر کسی مسئولیتی را به عهده فردی مسئولیت پذیر قرار دهد، می تواند خیالی آسوده داشته باشد که در حقیقت وی قصد از سرباز کردن ندارد و با تمام وجود سعی می کند کار را به نحو احسن و مطابق با خواست فردی که مسئولیت را به وی محول کرده انجام دهد و رضایت وی را جلب نماید تا خود نیز به علت انجام تعهد به خود و فرد مورد نظر به آرامش روحی دست پیدا کند. بنابراین افراد مسئولیت پذیر همیشه انتخاب اول کارفرمایان و مدیران هستند.

چگونه فردی مسئولیت پذیر باشیم؟

در خانواده، محل کار و اجتماع، مسئولیت پذیر بودن یک مزیت و به بیان بهتر یک امر بشدت ضروری به شمار می رود. مسئولیت پذیری در ذات بسیاری افراد نهادینه شده و از کودکی نشانه هایی از مسئولیت پذیری را بصورت خودجوش از خود نشان می دهند. اما این بدین معنا نیست که افرادی دیگر نمی توانند از این ویژگی برخوردار شوند. بلکه کلیه انسان ها با آموزش های درست و اصولی به ویژه در دوران طفولیت می توانند به افراد مسئولیت پذیری تبدیل شوند.

با انجام یک سری تمرینات می توان حس مسئولیت پذیری را در خود تقویت کرد. البته نباید انتظار داشت که در مدت زمان خیلی کوتاهی این کارها نتیجه دهد. بلکه با ممارست و تمرین و صبر می توان به نتیجه دلخواه دست پیدا کرد.

انجام وظایف محوله در هر شرایط

اولین مورد این است که اگر کاری را قبول کردید، آن را حتما انجام دهید. زیرا اگر فردی وظیفه ای را بپذیرد ولی آن را انجام ندهد، عادت عدم مسئولیت پذیری در وی تقویت می شود و وی به بدقول بودن و غیر قابل اعتماد بودن عادت می کند. حتی اگر کاری که قبول کرده اید انجام دهید سخت بود، ثابت قدم بمانید.

عدم مقصر دانستن دیگران

یکی دیگر از مواردی که باید برای مسئولیت پذیر شدن روی آن کار کنید این است که دیگران را مقصر ندانید و مسئولیت کارهای خود را بپذیرید. در حقیقت انسان توسط خداوند طوری آفریده شده که برای انجام هر کاری مختار است و وقتی مسئولیتی را پذیرفت، عواقب آن را نیز باید بپذیرد. این موضوع می تواند به بالا رفتن اعتماد به نفس نیز کمک کند.

پذیرفتن اشتباهات

همچنین بهتر است به جای مرتب ناله کردن و ابراز ناراحتی با خود صادق باشید و اشتباهات خود را بپذیرید. این پذیرفتن اشتباه به جای لجاجت بیهوده موجب می شود در دفعات بعدی دیگر آن را تکرار نکرده و به خوبی از آن درس گیرید و در صدد جبران اشتباه انجام شده برآیند. این موضوع موجب می شود دیگران بیشتر بتوانند به شما به خاطر مسئولیت قبول کردن اعتماد کنند.

مسئولیت پذیری در یک کسب و کار نوپا یا استارتاپ

هر فرد در یک گروه کاری یا هر گروه دیگری نسبت به خود، سایر اعضای تیم و همچنین خود آن کار دارای مسئولیت است. بسیار مهم است که هر فرد بداند که چقدر کارش در داخل یک تیم ارزش دارد و عدم مسئولیت پذیری وی زحمات سایر اعضای تیم را هم به باد می دهد.

هر کدام از اعضا در یک تیم باید نسبت به تیم خود احساس مسئولیت کنند و در عمل برای حق خود و دیگران احترام قائل شده است و این احترام بصورت متقابل بین آنان شکل گیرد .

می دانیم که اعتماد افراد یک تیم زمینه را برای گسترش رشد و شکوفایی در آن تیم فراهم می کند و اعضای تیم با انجام کارها بصورت گروهی می توانند در کاهش هزینه ها، اقتصاد و… استارتاپ خود موثر واقع شوند. استارتاپ ها بطور معمول بر دانش و مهارت اعضای تیم استوارند و دارای سرمایه زیادی نیستند.

از این رو اگر بخواهیم تعریف مسئولیت پذیری را در یک تیم اشاره کنیم می توان گفت  اعضای تیم هر یک باید حس مسئولیت پذیری بالایی داشته باشند و درک کنند که اگر مسئولیت های محوله به خود را درست انجام ندهند می توانند باعث فروپاشی تیم و شکست کار شوند. البته این موضوع که افراد باید حتما مسئولیت پذیر باشند مختص استارتاپ ها نیست و همه کسب و کارها به چنین کاری نیاز دارند، اما در مورد استارتاپ ها این موضوع بیشتر به چشم می آید.

6 روش ساده برای بهبود مسئولیت پذیری در حوزه شغلی

برای بهبود مهارت فردی در زمینه مسئولیت پذیری به 6 روش ساده می توانید خود را به یک فرد مسئولیت پذیر در محیط کار در هر درجه ای تبدیل کنید که شامل موارد زیر می باشد :

1: اگر تنبل هستید یا دست شما به کاری نمی آید با آن مقابله و درمان کنید. برای این کار شما به 21 روز نیاز دارید. کافیست 21 روز اهمال کاری خود را ترک کنید تا به یک عادت تبدیل شود.

2: تاکید می کنیم اشتباهات خود را بپذیرید یا آمادگی رویارویی با عواقب عدم مسئولیت پذیری را در خود پرورش دهید.

3: شاکی نباشید. شاکیان افرادی هستند که زیاد صحبت کرده و عملا کاری را برای جبران آن انجام نمی دهند.

4: مسئولیت پذیری در زندگی و کاری را جدی گرفته و نسبت به تقویت و اجرای آن صبور و پایبند باشید.

5: در کنترل و مدیریت امور مرتبط با مالی خود تمرین و مهارت کسب کنید.

6: دنبال بهانه نباشید یا بهانه تراشی نکنید.

راهنمای افزایش مسئولیت پذیری روی کارمندان در یک سازمان

در این بخش قصد داریم به 5 روش بسیار مهم و تاثیر گذار در ایجاد انگیزه برای مسئولیت پذیری روی کارمندان اشاره کنیم.

1: کمک کنید کارمندان برای داشتن عملکرد عالی تلاش کنند

اگر بخواهیم به معنی عملکرد عالی اشاره کنیم همان انجام یک کار و مسئولیت به نحو احسن و اتمام آن خلاصه می شود. جیم کالینز نویسنده کتاب از خوب به عالی به نکته ریزی که مورد فراموشی مدیران سازمان قرار می گیرد اشاره می کند. آن هم خوب در برابر عالی! خوب بودن یک سد کننده بسیار خطرناک برای رسیدن به عالی بودن است. باید نگرش اینکه خوب بودن کافی نبوده و نیاز است به سطح عالی برسند را در کارمندان ایجاد کنید. اما چطور؟از چه روشی؟

2: از کارمندان بخواهید انتظار دارید عالی باشید.

اگر جز آن دسته از مدیرانی هستید که مدام با سرک کشیدن به کارمندان روی کار آنها نظارت می کنید انتظار نداشته باشید کارمند شما از سطح خوب به عالی برسد. یک جلسه هفتگی گزارش کار قرار دهید و از کارمندان بخواهید تا شرح عملکرد طول یک هفته یا دوره خود را به شما توضیح دهند. انتظاراتی که از آنها دارید و انتظاراتی که باید روی آن خود کارمندان کار کنند در همان جلسه گفته شود. از تشویق و تنبیه هم می توانید در این مرحله استفاده کنید.

3: یک الگوی عالی برای کارمندان خود باشید.

شما الگوی اصلی برای بهتر عمل کردن کارمندان هستید. تا وقتی خود شما دنبال بهترین نباشید کارمندان هم دنبال آن نخواهند بود. آنها از مسئولیت پذیری دور شده و به سوی فرسودگی می روند. با حضور و کار در بین کارمندان بعنوان یک عضو خانواده آنها را در دوره وآموزش های ماهیانه مهارت فردی تشویق کنید و به بهترین و نمونه ترین آنها پاداش خوب دهید. نتیجه این پاداش چند برابری به سوی شما دوباره باز خواهد گشت.

4: یک تعهد عالی بودن از کارمندان بگیرید.

یکی از روش های تاثیر گذار در مدیریت مجموعه است. اگر از کسی می خواهید بهتر بودن را داشته باشد، باید در همان ابتدا از او تعهد بگیرید که برای رسیدن به عالی بودن پایبند باشد. این حرف که من می خواهم این تصمیم را عملی کنم ولو به هر قیمت ممکن. برای پیدا کردن فرد مسئولیت پذیر و متعهد باید با وی صحبت کنید. نقاط قوت و ضعف آن را بشناسید و از راهکاری برای حل چالش های جانبی دهید تا تمرکز کامل آن برای کار را تامین کنید.

5: به مسئولیت پذیری کارمندان خود پاداش در نظر بگیرید.

کارمندان برای عالی بودن باید انگیزه داشته باشند. و چه بهتر از پاداش برای این انگیزه استفاده کنید. یا اگر کاری از کارمند خود انتظار دارید که از حل و انجام آن آن عاجز است قول کمک به شرط بدهید. می توانید از انگیزه های ارتقای شغلی هم استفاده کنید. این تصمیم بسته  نوع سازمان و عملکرد سازمانی به تصمیم شما بستگی دارد.

هر کار عالی یک پاداش هر چند تعداد باشد. میزان پاداش باید در حد بالاتر از ارزش آفرینی مسئولیت خواسته شده نباشد. شرکت West Valley با برنامه ریزی منظم توانست با ایجاد انگیزه و پاداش برای کارمندان خود از رده بالا تا پایین سود دهی شرکت را به 2 میلیون دلار سود برساند. علت این کار انگیزه بالا و انجام کار عالی توسط کارکنان شرکت بود که مدیران شرکت تصمیم گرفته بودند. سعی کنید در پاداش دهی کاری نکنید کارمند از آن سو استفاده یا انگیزه خود را از دست بدهد.

مزیت مسئولیت پذیری در فرآیند سازمانی

تفویض وظایف (  سپردن، واگذار کردن، واگذاری )  : داشتن نقش ها و مسئولیت های روشن، تضمین می کند که همه وظایف بطور مؤثر تفویض می شوند.

تکمیل کار

تخصیص تکمیل کار تضمین می کند که تمام کارهای مورد نیاز بدون سردرگمی در مورد اینکه چه کسی باید آنها را انجام دهد انجام می شود، که می تواند مانع از افتادن کارها شود. این می تواند موفقیت تیم را در پروژه های بزرگ افزایش دهد. در این مورد ما در مقاله ویژگی های یک کوچینگ موفق در تیم سازی چیست؟ بصورت مفصل در این مورد توضیح دادیم.

بهبود همکاری

نقش ها و مسئولیت های روشن اجازه همکاری بیشتر را می دهد، زمانی که هیچ تعارضی در مورد اینکه چه کسی چه کاری را انجام می دهد وجود ندارد. نقش های تیم به خوبی تعریف شده است، بنابراین همه می دانند که چگونه با هم کار می کنند و چه انتظاراتی از هم تیمی های خود دارند.

کارایی بیشتر

کارمندان زمانی می توانند کارآمدتر کار کنند که زمان کمتری برای اختلاف نظر در مورد وظایف تلف شود یا تلاش برای تشخیص اینکه چه کسی باید وظایف را انجام دهد. در مواقع بسیاری، یک فرد به تنهایی هر چقدر هم مسئولیت پذیر باشد نمی تواند بدون حمایت و راهنمایی برای رفع یک مشکل یک راه حل جامعی ارایه دهد. بنابرین با اشتراک گذاری مسائل در بین اعضای تیم به یک طوفان فکری و نتیجه عالی در کار خواهید رسید.

انتظارات استخدامی جدید

نمونه نقش ها و مسئولیت ها انتظارات روشنی را برای استخدام های جدید در سازمان ایجاد می کند تا شرایط پذیرش آن آسان تر شود. یک عضو جدید تیم همچنین می تواند به مجموعه ای از دستورالعمل کاری مراجعه کند تا ببیند چگونه نقش ها با هم کار می کنند و کجا می توانند برای کارهای مختلف کمک کنند.

کاهش همپوشانی یا داخل کارها

تیم شما با حذف همپوشانی های غیرضروری، حاشیه کمتری دارد. این می تواند آنها را کارآمدتر کند. نکته قابل توجه اینکه در سازمان های خانواده محور مورد همپوشانی کارها مشاهده می شود که جدا از یک سازمان رسمی می باشد.

استخدام بهبود یافته

اگر نقش ها و مسئولیت های به درستی تعریف شده باشد، در مورد آنچه که در هنگام استخدام یا در حال استخدام هستید، شفافیت دارید. الگوی نقش ها و مسئولیت ها به شما کمک می کند شکاف ها را در مهارت ها شناسایی کنید تا تعیین کنید چه زمانی نیاز به استخدام دارید.

تعیین نقش در قدرتمند شدن آن نقش توسط فرد بسیار تاثیر گذار است. چرا که دغدغه و مشکلات انجام کارهای دیگر در فکر و تمرکز افراد تاثیر نزاشته و وقت کافی برای انجام وطیفه محوله در اختیار خواهند داشت

هنگامی که نقش ها و مسئولیت ها به وضوح تعریف شده است، می توانید از نمودار برای بهبود الگوی شرح شغل خود استفاده کنید. نقش ها و مسئولیت ها بخش عمده ای از شرح وظایف هستند.

چه عواملی باعث مسئولیت گریزی افراد می شود؟

عمده عاملی که باعث عدم مسئولیت پذیری افراد می شود در مرحله اول به خانواده و زمان  کودکی آن بر می گردد. ایجاد حس تعهد و وظیفه در همان کانون خانواده نهادینه شده و با تربیت درست رشد پیدا می کند. افرادی که نسبت به انجام وظایف محوله به درستی عمل کردند نسبت به افراد بی مسئولیت بسیار موفق تر هستند. عواملی که باعث می شود یک فرد از تعهد خود سرباز بزند عوامل زیر است :

راحت طلبی

این حالت در زمانی که از والدین خود خواسته ای داشته باشد و والدین بدون هیچ مخالفتی آن را بپذیرند اتفاق می افتد. در واقع با اینکار به اون غیر مستقیم می آموزند اگر وی چیزی که اگر به او داده نشود گریه و اصرار کند به آن خواهد رسید خواه دیر یا زود باشد و این یکی از عوامل مهم در عدم تعهد فرد در سن بلوغ تبدیل می شود و به دنبال  دنبال کارهای راحت طلبانه و بدون دستور است.

زیاد محتاط بودن

به آن تفریط در کاری می گویند که مستقیم به اعتماد به نفس فرد مرتبط است.  به دلیل اینکه والدین در همان دوران کودکی از او در برابر خطرات و مشکلات حمایت می کردند باعث این مشکل می شود. این یکی بدترین روش هایی است که متاسفانه خانواده ها توجهی به آن ندارند و باعث عدم مسئولیت پذیری فرد در دوران بلوغ می شود.

احساس ترس

اگر از چیزی که اطلاعاتی درباره آن نداشته باشید باعث ایجاد حس ترس خواهد شد. فرد اگر در حوزه انجام مسئولیت خود آموزش و مهارت کافی نداشته باشد در اینصورت در انجام کاری ترسو خواهد بود و از پذیرش آن عمل خودداری خواهد کرد.

عدم انگیزه

همیشه اهداف هستند که به انسان کمک می کند نسبت به انجام رساندن به آن تلاش و کوشش کنند. چنانچه این هدف در فرد وجود نداشته باشد باعث خواهد شد فرد در مقابل انجام خواسته و تعهد خود خودداری کند.

روشی برای تشویق به مسئولیت پذیری در اعضای تیم

اگر اعضای تیم به دنبال پذیرش مسئولیت و عواقب مسئولیت پذیری خود نیستند، برخی از مدیران امیدوار هستند تا مشکل برطرف شود.  اما اگر امیدی به اصلاح نبود آن فردی که باعث با عدم مسئولیت پذیری در تیم باعث اختلال در عملکرد آن می شود را حذف کنید.این روش آخرین راه حل است.

✓ سعی کنید به اعضای تیم روشن کنید با گرفتن مسئولیت اشتباه خود به رشد تیم کمک می کند. ولی نباید در اشتباهات خود زیاده روی کند.

✓ انتظارات مشخص و روشنی را برای اعضای تیم فراهم کنید.

✓ وظایف را بصورت تخصصی بین اعضای تیم تقسیم کنید.

✓ همه اعضای تیم را درگیر برنامه های تیم کنید.

✓ به هر آن چیزی که می گوید عمل کنید.

✓ یک برنامه پاداش در نظر بگیرید.

اما اگر فردی که قبلا مسئولیت پذیر بوده و توان بالایی در پذیرش مسئولیت دارد اما در شرایطی به وظیفه خود عمل نمی کند، باید شرایطی را برای وی فراهم کنید که بعنوان یک عضو موثر تیم با افزایش مهارت و در اختیار گذاشتن منابع مورد نیاز محیطی را فراهم کنید که مسئول تصمیمات خود باشد و به آن پاسخگو باشد. تمامی استراتژی هایی که برای این کار لازم است در دوره آموزشی مهارت فردی نسبت به بهبود آن اقدام کنید.

چگونه باید مسئولیت پذیری در کودکان را تقویت کنیم؟

این مسئولیت در وهله اول بر عهده پدر و مادرها است. زیرا این افراد اولین کسانی هستند که ذهن و شخصیت فرزند خود را شکل می دهند و می توانند با آموزش های مناسب از همان دوران کودکی، فرزند خود را به سوی مسئولیت پذیری سوق دهند.

طبق تحقیقات زمانی که کودک یاد بگیرید به دیگران احترام بگذارد، نتیجه رفتار محترمانه با کودک است. هر چقدر شما از کودک انتقاد کنید یا اینکه نظرات منفی به وی منتقل کنید به همان مقدار مسئولیت پذیری او را کاهش می دهید. در مقابل با تشویق و تمجید از دستاوردها می توان مسئولیت پذیری در کودکان را افزایش داد. برای بهبود احساس وظیفه در کودک روش های زیر را به کار بگیرید :

1: به کودک خود یاد دهید بدون اینکه خشونت داشته باشد تعارضات مختلف را حل کند. برای او تعارض را توضیح دهید. بعنوان مثال اگر کودک شما از ورود برادر خود با اتاق بدون در زدن ناراحت است می توانید به وی بگوید. در چنین مواقعی به کودک بیاموزید به برادر خود توضیح دهد وقتی وارد اتاق من می شوید در را بزنید. چون بدون در زدن من عصبانی می شوم.

2: به فرزندتان آموزش دهید که به سنت های ارزشمند خانوادگی شما احترام بگذارد. در مورد آداب و رسوم خانواده برای نشان دادن احترام، احترام به بزرگان و کمک به جامعه صحبت کنید. او را به انجام این کارها تشویق کنید.

3: به فرزند خود شجاعت را یاد دهید. وقتی او شجاعانه رفتار کرد او را تشویق کنید. مسخره نکنید یا با عدم توجه اعتماد به نفس کودک را از او نگیرید.

4: به کودکان خود روش های نه گفتن را آموزش دهید. مثلا اگر با مواد منفجره بازی کنید ممکن است آسیب ببیند.  یا انجام اینکار عواقب بدی دارد.

5: روی مدیریت احساسات کودکان تمرین و آموزش های لازم را انجام دهید تا بستری مناسب برای رشد و پیشرفت فردی را بتوانند در جامعه پیدا کنند.

مسئولیت جمعی چیست؟

در قالب برنامه انضباطی و مجازاتی در بسیاری از شرکت ها و کسب و کارها اجرا می شود. در این روش مسئولیت پذیری اگر یک فردی از تیم، خانواده یا قوم یا همسایگان و غیره دچار اشتباه یا خطایی در انجام مسئولیت خود شود، که فرآیند و جریان کار را تحت تاثیر قرار دهد،  سایر افراد که هیچ نقشی در خطای فردی نداشتند مجازات می شوند. مسئولیت جمعی در حوزه مسئولیت فردی نیست. در حکومت ها و امور سیاسی هم مجازات جمعی در تمام دوره ها اجرا شده است که در تاریخ مجازات هایی که به دلیل عدم مسئولیت اجتماعی توسط افراد انجام شده زیاد است.

مسئولیت اخلاقی چیست؟

برای درک مسئولیت اخلاقی لازم است جنبه های مختلف اخلاق را مورد بررسی قرار دهیم. نگهداری از پدر و مادر یا همسر یا فرزند جزی از مسئولیت اخلاقی است. کمک کردن به یک دوست نسبت به کمکی که قبلا برای ما انجام داده است مسئولیت اخلاقی می گویند.  مسئولیت اخلاقی ارتباط مستقیمی با میزان شعور و درک فرد از فرهنگ جامعه ای که در آن زندگی می کند دارد. عواملی مانند مصرف دخانیت، زیاده روی در مشروبات الکلی، نادیده گرفتن سلامت جسمی باعث می شود تعهد اخلاقی ما تحت تاثیر قرار بگیرید.

کاملاً واضح است که اعمال ما تحت تاثیر دو عامل (شخصیت و محیط) و احتمالاً سه عامل در صورت وجود اراده تعیین می شود. اما بیایید بگوییم که اراده آزاد وجود ندارد، و بیایید بگوییم که افراد هیچ کنترلی بر پیرامون خود ندارند. مسئولیت اخلاقی فقط شامل ایجاد مسئولیت در قبال آنچیزی است که شما آزادانه آن را انتخاب کردید است.

وظیفه مدیر در نهادینه کردن مسئولیت پذیری در سازمان

برای انتقال حس مالکیت به کارمندان لازم است مدیران با ایجاد بستری مناسب فرهنگ مسئولیت پذیری در سازمان را افزایش دهند. و در قبال سودی که از فعالیت آنها حاصل می شود آنها را نیز شریک کنند. شما بعنوان مدیر و رهبر نیاز است بر اساس شرافت رهبری DQ

خطاب به تمام مدیران

ترویج فرهنگ مسئولیت پذیری، روحیه و بهره وری کارکنان را افزایش می دهد. این کار حس مالکیت را که کارکنان برای شکوفایی و رشد در یک سازمان نیاز دارند به آنها انتقال می دهد. به یاد داشته باشید که اعضای تیم شما در دستیابی به اهداف مورد انتظار خود به رهبری شما متکی هستند. اما بدون قبول مسئولیت و عدم پاسخگویی، تیم شما دلیلی برای تطابق با انتظارات ندارد.

رهبران مسئول ایجاد فرهنگی هستند که تیم را تشویق می کند تا بهترین قدم خود را رو به جلو بگذارد و نتایج مورد انتظار را ارائه دهد.

خطاب به تمام کارمندان نمونه

وقتی با انجام کاری موافقت می کنید، آن را انجام دهید. اگر این کار را نکنید، مطمئن باشید دیگر شما را باور نخواهند کرد. زمانی جدی گرفته می شوید که به تعهدات خود عمل کنید. هر چند که چه بسا در این روزگار به دلیل جدیت در کار، شاهد برخوردهای نادرستی از طرف همکاران و حتی شاید از طرف مدیریت باشید!

برای کاری که انجام می دهید بهانه نیاورید و دیگران را سرزنش نکنید. وقتی هم کار اشتباهی را انجام دادید، از رفتار محترمانه مدیریت سوء استفاده نکنید و سعی در جبران آن کار اشتباه تان داشته باشید.

تمام مواقع منتظر نباشید تا به شما یادآوری کنند که چه زمانی قرار است چه کاری را انجام دهید!

قابل اعتماد باشید، اگر کسی چیزی را محرمانه به شما گفت، آن راز را برای خود نگه دارید. برای مردم مهم است که بدانند می توانند روی شما حساب کنند.

همیشه از فکر خود استفاده کنید. به همه چیز فکر کنید و قضاوت بد درباره کسی نداشته باشید. اگر درباره شما قضاوت عجولانه ای انجام شد، برای بار اول نادیده بگیرید ولی در صورت تداوم حتماً مدیریت را در جریان بگذارید.

کارها را به تعویق نیندازید وقتی کاری برای انجام دادن دارید، آن را انجام دهید. انجام به موقع کارها به شما کمک می کند کنترل زندگی خود را به دست بگیرید و نشان می دهد که می توانید امور خود را مدیریت کنید.

اگر کارهای محوله خودتان را انجام دادید، ولی بازهم فرصت انجام کار یا کارهایی را دارید، به جای پیچاندن همکاران و مدیریت و سرگرم کردن خودتان با کارهای متفرقه، به مدیر مجموعه تان اطلاع داده و از او بخواهید در صورت رضایت، کار و مسئولیت دیگری را بر عهده شما بگذارند.

پرسش و پاسخ در مورد مسئولیت

معنی مسئولیت بصورت خلاصه چیست؟ اگر کاری به عهده شما گذاشتند یا کاری را شروع کنید وظیفه شماست که آن را به انجام برسانید مسئولیت می گویند.

5 رفتاری که نشانه مسئولیت پذیر بودن چیست؟

1: صداقت

2: انصاف

3: احترام

4: پاسخگویی

5: شجاعت

چرا مسئولیت پذیری مهم است؟ کنار گذاشتن تعهدات و مسئولیت پذیر نبودن در کوتاه مدت ممکن است برای فرد فراغتی ایجاد کند اما در بلند مدت موجب کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس می شود و شما را به تله های زندگی سوق خواهد داد.

مهمترین ویژگی یک فرد مسئولیت پذیر چیست؟ یک فرد مسئولیت پذیر در مقابل اعمالی که انجام داده است پاسخگو است و معمولا از هوش هیجانی بالایی برخوردار است.

چند نمونه مسئولیت پذیری اجتماعی چیست؟

1: انتظار می رود در هر روز یک سگ یا گربه یا حیوان خانگی و اهلی را غذا دهید.

2: اگر با دوستان خود قرار می گذارید، راس ساعت مشخص حضور یابید.

3: در انجام یک کار پر خطر مراقب ایمنی خود و دیگران باشید.

4: داوطلب انجام امور عام المنفعه شوید.

مسئولیت اخلاقی چیست؟ در عرف جامعه مسئولیت اخلاقی به عملی اطلاق می شود که سزاوار ستایش کردن و گرفتن پاداش یا مجازات و تنبیه فرد در انجام مسئولیت است.