تفسیر نور | پیامهای آسمانی جزء سوم قرآن
در این بخش از ضیاءالصالحین، آیات منتخب جزء سوم قرآن کریم تفسیر شده است. نگارنده سعی کرده است پس از ذکر آیه و ترجمه آن، روایاتی تفسیری در خصوص آیه مورد نظر نقل کرده و سپس به تفسیر آن آیه بپردازد. در ادامه با پیامهای آسمانی جزء سوم قرآن کریم ما را همراهی کنید.
1. قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى وَ اللَّهُ غَنِىٌّ حَلِيمٌ: گفتار پسنديده {با نيازمندان} و گذشت {از تندى آنان}، از بخششى كه بدنبال آن آزارى باشد، بهتر است. و خداوند بى نياز بردبار است.
✓ اگر فقيرى بخاطر فشار و تنگدستى، ناروايى گفت او را ببخشيد. «مَغْفِرَةٌ»
✓ فقير را با محبّت و دلسوزى به كار مفيدى كه زندگى او را تأمين كند، راهنمايى كنيد. «قَوْلٌ مَعْرُوفٌ»{ بقره، 263}
2. وَ إِن كاَنَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلىَ مَيْسَرَةٍ وَ أَن تَصَدَّقُواْ خَيرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ: و اگر {بدهكار} تنگدست بود، او را تا هنگام توانايى مهلت دهيد و {در صورتى كه واقعاً توان پرداخت ندارد،} اگر ببخشيد براى شما بهتر است، اگر {نتايج آن را} بدانيد.
✓ اسلام، حامى مستضعفان است. «وَ إِنْ كانَ ذُو عُسْرَةٍ»{بقره، 280}
3. رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّاب: اى پروردگار ما، از آن پس كه ما را هدايت كرده اى، دلهاى ما را به باطل متمايل مساز، و رحمت خود را بر ما ارزانى دار، كه تو بخشاينده اى.
✓ به علم و دانش خود مغرور نشويم، از خداوند هدايت بخواهيم. «رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا ...»{آل عمران، 8}
4. قُلْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِين: بگو: خدا و رسول را اطاعت كنيد. پس اگر سرپيچى كردند، {بدانيد كه} همانا خداوند كافران را دوست نمى دارد.
رفتار و گفتار و كردار پيامبر حجّت است، زيرا اطاعت از پيامبر در كنار اطاعت خداست. «أَطِيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ»{آل عمران، 32}
5. يَامَرْيَمُ اقْنُتِى لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِى وَ ارْكَعِى مَعَ الرَّاكِعِين: اى مريم، از پروردگارت اطاعت كن و سجده كن و با نمازگزاران نماز بخوان.
✓ حضور زن در اجتماعات عبادى و اجتماعاتى كه مردان نيز حضور دارند سفارش شده است. «مَعَ الرَّاكِعِينَ» به شرط آنكه زنان، مريم گونه رفتار نمايند.{آل عمران، 43}
6. الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ الْمُمْترَينَ: حق، همان است كه از جانب پروردگار توست، پس از ترديد كنندگان مباش.
✓ تعداد زياد مخالفان، تلاش و فعّاليت آنان، و ثروت و تبليغاتشان، نبايد در حقّانيّت راه و عقايد ما تأثير گذارد. «فَلا تَكُنْ مِنَ الْمُمْتَرِينَ»{آل عمران، 60}
7.بَلىَ مَنْ أَوْفىَ بِعَهْدِهِ وَ اتَّقَى فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِين: آرى هر كس كه به عهد خويش وفا كند و پرهيزگار باشد، خدا پرهيزگاران را دوست مى دارد.
✓ در برابر تفكّرات غلط، موضع بگيريد. «بَلى»
✓ وفاى به عهد، از نشانه هاى تقواست. «أَوْفى بِعَهْدِهِ وَ اتَّقى»{ آل عمران، 76}
8. أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَن فىِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعًا وَ كَرْهًا وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ: آيا دينى جز دين خدا مى جويند، حال آنكه آنچه در آسمانها و زمين است خواه و ناخواه تسليم فرمان او هستند و به نزد او بازگردانده مى شويد.
✓ در آسمانها موجودات با شعور هستند. «مَنْ فِي السَّماواتِ»
✓ اگر پايان كار ما اوست، چرا از همان اوّل رو به سوى او نكنيم؟ «إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ»{آل عمران، 83}
9. أُوْلَئكَ جَزَاؤُهُمْ أَنَّ عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَ الْمَلَئكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ: جزايشان اين است كه لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر آنان است.
✓ ملائكه در برابر افكار و اعمال زشت انسان، واكنش نشان مى دهند. «عَلَيْهِمْ لَعْنَةَ اللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ ...»{ آل عمران، 87}
10. إِلَّا الَّذِينَ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَالِكَ وَ أَصْلَحُواْ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ: مگر آنان كه از آن پس توبه كنند و به صلاح آيند، زيرا خدا آمرزنده و مهربان است.
✓ خداوند نه تنها توبه را مى پذيرد و گناهان را مى بخشد، بلكه توبه كننده را نيز دوست مى دارد و مورد رحمت قرار مى دهد. «غَفُورٌ رَحِيمٌ»{ آل عمران، 89}