علت حرام بودن استفاده از ظروف طلا

علت حرام بودن استفاده از ظروف طلا

در این بخش از فقه و احکام ضیاءالصالحین، علت حرام بودن استفاده از ظروف طلا را بررسی می کنیم. با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر بخوانید.

پرسش

چرا استفاده از ظروف طلا برای زن و مرد حرام است؟

پاسخ اجمالی

احکام و قوانین الهی فلسفه و حکمت های گوناگونی دارند، و به هیچ وجه بی پایه و بدون حکمت وضع نشده اند، اگر چه ما نتوانیم این حکمت ها را کشف کنیم، ولی از آن جا که می دانیم خدای حکیم و عادل هیچ قانونی را بدون حکمت برای بشر قرار نمی دهد، باید به هر حکمی که در چهار چوب قرآن و روایات صحیحه، عقل و علوم قطعی به دست آمده باشد ملتزم باشیم. گذشته از این، می توان گفت یکی از حکمت های تشریع این احکام، نوعی تعدیل اقتصادی و از بین بردن فاصله ی طبقاتی و برقراری امنیت روحی و روانی مردم و جامعه به خصوص قشر کم در آمد است. به علاوه در پرتو تحقیقات علمی، مضراتی برای استفاده مرد از طلا کشف شده است.

پاسخ تفصیلی

احکام و قوانین الهی فلسفه و حکمت های گوناگونی دارند و به هیج وجه بی پایه و بدون حکمت وضع نشده اند. دستورات اسلامی تابع علل واقعی هستند و ریشه در واقعیات جسمی، روحی، اقتصادی، اجتماعی و ... دارند. اصولاً ارزش اعمال انسان به میزان آگاهی و ایمان او وابسته است و این مستلزم بررسی و کاوش از فلسفۀ احکام و قوانین دینی است که بدانیم این قوانین برای چه نهاده شده و ما را به چه سمت و سویی هدایت می کنند. منتها در شناخت اسرار و فلسفۀ احکام نباید کشفیات علوم جدید را کافی دانست، و بر اساس آخرین دستاوردهای علمی جهان دانش به قضاوت دربارۀ احکام و قوانین الهی نشست؛ چون اولاً: قوانین الهی با توجه به تمام جنبه های روحی و جسمی و ... انسان بنا نهاده شده اند. ثانیا: باید اعتراف کنیم که شناخت ما از جهان پیرامون و از جمله درک و اطلاعات علمی بشر از واقعیات پیچیده روحی و روانی ... انسان، بسیار اندک است.

پیامبر اکرم اسلام صلی الله علیه وآله و سلم در حدیثی گرانبها می فرمایند: «ای مردم شما مانند بیمار هستید و خداوند جهانیان مانند طبیب به درمان شما پرداخته است...».[طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق، مصحح، خرسان، محمد باقر، ج 1، ص 42، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، 1403ق. «... ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا عِبَادَ اللَّهِ أَنْتُمْ کَالْمَرْضَى وَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ کَالطَّبِیبِ فَصَلَاحُ الْمَرْضَى فِیمَا یَعْلَمُهُ الطَّبِیبُ ...»]

روشن است که هر بیماری وقتی به قدرت علمی و تخصص یک پزشک باور داشته باشد، هر نسخه ای که او برایش تجویز کند بدون چون و چرا استفاده می کند، اگر چه بیمار نداند داروهای رنگارنگ چه اثر و چه نقشی از نظر علم بیولوژی در او ایجاد می کنند، ولی چون تشخیص طبیب را صحیح می داند به نسخۀ او دل می دهد. البته اگر دربارۀ داروها و نقش و فلسفۀ تجویز آنها مطالعه کند خوب است؛ اما نباید این باور را داشت که اگر به فلسفه وجودی آنها پی نبردم نباید به آنها عمل کنم؛ چون باید باور کنیم که علم و دانش بشری به اندازه ای نیست که بتواند فلسفۀ تک تک قوانین الهی را کشف و درک کند.[دشتی، محمد، فلسفۀ اجتهاد و تقلید، ص 163، قم، مؤسسه تحقیقاتی امیر المؤمنین، چاپ اول؛ مطهری، مرتضی، اسلام و نیازهای زمان، ص 20، تهران، صدرا، چاپ شانزدهم؛ هادوی تهرانی، مهدی، باورها و پرسشها، ص 51- 52، قم، خانه خرد، چاپ سوم.]

بنابراین، ما در چهارچوب قرآن، روایات صحیح، عقل و علوم قطعی هر حکمی را که به دست آوردیم باید به آن ملتزم باشیم، اگرچه فلسفه و پیامدهای آن را ندانیم. البته گفتنی است که یک اثر روشن حرمت استفاده از ظروف طلا و نقره، آن است که نوعی تعدیل اقتصادی و کم شدن فاصلۀ طبقاتی را باعث می شود و همین موجب خواهد شد که فقرا احساس حقارت نکنند و از این طریق؛ امنیت روانی، اجتماعی و اقتصادی جامعه تأمین شود. گذشته از این، تا به حال در پرتو تحقیقات علمی، مضراتی برای استفادۀ مردان از طلا کشف شده است.[ر. ک: «فلسفۀ حرمت طلا بر مرد»، سؤال 759]