چهل حدیث بصیرت
(1)امام صادق علیه السّلام فرمودند:
اَلعالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهجُمُ عَلَیهِ اللَّوابِسُ؛
آن کس که به زمان خویش دانا و آشنا باشد، شبهات به او هجوم نمی آورند.
تحف العقول، ص356
**************************
(2)احادیث امام علی علیه السلام:
ذَهابُ الْبَصَرِ خَیرٌ مِنَ عَمْىِ الْبَصیرَةِ
كور چشمى به كه كوردلى .
شرح غررالحكم ، ج 4، ص 32.
**************************
(3)احادیث امام علی علیه السلام:
اِنَّمـَا الْبـَصـیـرُ مـَنْ سـَمـِعَ فـَتـَفـَكَّرَ وَ نـَظـَرَ فـَاءَبـْصـَرَ وَانْتَفَعَ بِالْعِبَرِ، ثُمَّ سَلَكَ جَدَداً واضِحاً
انـسـان بـا بـصـیـرت كـسى است كه بشنود و خوب بیندیشد و بنگرد و ببیند و از تجارب دنیا بهره گیرد، سپس در راه روشن حركت كند.
نهج البلاغه ، خ 152، ص 473 ـ 474.
**************************
(4)احادیث امام علی علیه السلام:
دَوامُ الْغَفْلَةِ یعْمِى الْبَصیرَةَ
غفلت پیوسته ، بصیرت را كور گرداند.
شرح غررالحكم ، ج 4، ص 22.
**************************
(5) امام على علیه السلام :
فاقِدُ البَصَرِ فاسِدُ النَّظَرِ .
آن كه فاقد بینش است، رأیش بى ارزش است.
میزان الحکمه، جلد اول
**************************
(6)امام علی علیه السّلام به محمّدِ بن ابی بَکر فرمودند:
وَامضِ عَلی بَصیرتِکَ وَ شَمَّر لِحَربِ مَن حارَبَکَ وَادعُ إلی سَبیل رَبَّک...؛
با بینش و بصیرتت حرکت کن و با آن که با تو در جنگ است آماده پیکار شو و مردم را به راه پروردگارت بخوان.
بحارالانوار: ج 33، ص 594.
**************************
(7)حضرت فاطمه علیها السّلام فرمودند:
لِلهِ فیکُم عَهدُ قَدَّمَهُ إلَیکُم وَ بَقیهُ استَخلَفَهَا عَلَیکُم کتابُ الله ِبَینَهُ بَصائِرُهُ...؛
«خدا در بین شما عهدی دارد که تقدیمتان داشته و جانشینی دارد که حاکم بر شما قرار داده است که آن عهد، کتاب خداست که دلائلش روشن و آشکار بوده و آیه هایش از امور نهانی کتاب پرده برمی دارند..»
بحارالانوار، ج 89، ص 13.
**************************
(8)امام صادق علیه السّلام فرمودند:
العَامِلُ عَلَی غَیرِ بَصیرَه کالسَّائِر عَلی غیر الطَّریق و لا یزیدُهُ سُرعَهُ السَّیر مِنَ الطَّریق إلاّ بُعدَاً ؛
«آن که بدون بصیرت در مسیری قدم برمی دارد مانند کسی است که بیراهه می رود و سرعت او جز بر دوری اش از مقصد نمی افزاید.»
امالی صدوق، ص 421.
**************************
(9)امام صادق علیه السّلام فرمودند:
مَن فَتَحَ الله عَینَ قَلبِهِ وَ بَصیرَهَ عَینهِ بِالاعتِبارِ فَقَد أعطاهُ مَنزِلَهً رفیعَهً وَ زُلفَهً عظیمَهً؛
«کسی که خداوند متعال چشم دل و دیده ی بصیرتش را برای عبرت گیری باز نموده در واقع مقامی والا و مرتبتی بزرگ به او عنایت کرده است.»
بحارالانوار، ج 68، ص 326.
**************************
(10)امام صادق علیه السّلام فرمودند:
کَیفَ یهتَدی مَن لَم یبصِر وَ کَیفَ یبصِر مَن لَم یتَدبَّر؛
«چگونه هدایت پذیرد آن که بصیرت ندارد و چگونه بصیرت یابد آن که تدبیر ندارد.»
اصول کافی، ج 1، ص 183.
**************************
(11)امام صادق علیه السّلام فرمودند:
تاهَ مَن جَهِلَ وَ اهتَدی مَن أبصَرَ وَ عَقَلَ؛
«هر که جهالت ورزید هلاک شد و هر که با دیده ی بصیرت نگریست و تعقل کرد، هدایت یافت.»
کافی، ج 2، ص 48.
**************************
(12)امام رضا علیه السّلام فرمودند:
وَاعلَم أنَّ العَمَلَ الدَّائِمَ القَلیلَ عَلَی الیقینِ وَ البَصیرَةِ أفضَلُ عندالله مِنَ العَمَلِ الکَثیر عَلی غیر یقینٍ وَ الجَهدِ؛
بدان که عمل دائم کم با یقین و بصیرت نزد خدا بهتر است از عمل زیاد و سخت بدون یقین.
بحار الانوار، ج 75، ص 348.
**************************
(13)امام سجاد علیه السّلام در دعای ابوحمزه الثمالی فرمودند:
اللّهُمَّ أعطِنی بَصیرَهً فی دینِکَ وَ فَهماً فی حُکمِکَ وَ فِقهاً فی علمِکَ؛
«خدایا مرا بصیرتی در دین خود و فراستی در حکم خود و فهم و هوشی در علم کتاب خود عطا فرما.»
الاقبال، ص 76.
**************************
(14)در حضور امام باقر علیه السّلام صحبت از کسانی شد که با امام علی علیه السّلام جنگیدند، حضرت فرمودند:
أنَّهُ ذَکَرَ الَّذینَ حَارَبَهُم عَلِی علیه السّلام فقال أمَا إنَّهُم أعظَمُ جُرماً مِمَّن حارَبَ رسولَ الله صلی الله علیه و آله: قیل لَهُ وُ کَیفَ ذلِکَ یابنَ رَسُول الله ؟ قال لِأنَّ اُولئِکَ کانوا جاهِلیهِ و هؤلاءِ قَرَءُوا القُرآنَ وَ عَرَفُوا فَضلَ أهلِ الفَضَلِ فَأتَوا ما أتَوا بَعدَ البَصیرَةِ؛
«آگاه باشید که ایشان جرم و گناهشان نسبت به کسانی که با رسول خدا صلی الله علیه و آله جنگیدند بیشتر است! سؤال شد چگونه بیشتر است؟ حضرت فرمودند: زیرا کسانی که با رسول خدا صلی الله علیه و آله جنگیدند در زمان جاهلیت می جنگیدند ولی اینان کسانی اند که قرآن خواندند و به برتری اهل فضیلت آشنا شدند اما بعد از بینش و آگاهی و بصیرت، همان کردند که آنان انجام دادند.»
مستدرک الوسائل، ج 11، ص 66.
**************************
(15)امام کاظم علیه السّلام فرمودند:
تفقهوا فی دینِ الله فَأنَّ الفِقهَ مِفتاحُ البَصیرةِ وَ تَمامُ العِبادَةِ؛
«در دین خدا تفقه و کاوش کنید، چرا که فقه و فهم دین، کلید بصیرت و کامل کننده عبادت است.»
بحارالانوار، ج 10، ص 247.
**************************
(16)امام صادق علیه السّلام فرمودند:
لا یصِحُّ الاعِتبَارُ إلاّ لأهلِ الصَّفا وَ البَصیرَة؛
«عبرت صحیح و مفید فقط برای اهل بصیرت و پاکدلان میسر می گردد.»
بحار الانوار، ج 68، ص 326.
**************************
(17)امام علی علیه السّلام فرمودند:
لا یحمِلُ هذَا العَلَمَ إلاّ أهلُ البَصَرِ وَ الصَّبر وَ العِلم بِمَواقع الحَقِّ؛
این پرچم امامت و رهبری و قبول آن را جز افراد با بصیرت و آگاه و با استقامت و عالم به جایگاه حق به دوش نمی کشند.
بحارالانوار، ج 34، ص 248.
**************************
(18)امام علی علیه السّلام فرمودند:
الاَّمانّی تُعمِی أعینَ البَصائِرِ؛
آرزوهای طولانی، دیده ی بصیرت مردمان را کور می کند.
بحار الانوار، ج 70، ص 170.
**************************
(19)امام علی علیه السّلام فرمودند:
لا عِلمَ لِمَن لا بَصِیرَةَ لَهُ؛
انسان بی بصیرت به دانش واقعی دست نخواهد یافت.
غررالحکم، ص 61، ح 682.
**************************
(20)امام علی علیه السّلام فرمودند:
لا بَصیرَهَ لِمَن لا فِکَر لَهُ؛
آن که اندیشه ای ندارد، بی بصیرت است.
غررالحکم، ص 61، ح 580.
**************************
(21)امام علی علیه السّلام فرمودند:
إنّی لَعَلَی بَینَهٍ مِن رَبَّی و َبَصیرهٍ مِن دینی و یقینٍ مِن أمرِی؛
به درستی که من دارای دلیل روشنی از پروردگارم و صاحب بصیرت و بینائی در دینم و صاحب یقین در کارم هستم.
غررالحکم، ص 119.
**************************
(22)امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَن أبصَرَ بِها الدنّیا بَصَّرَتهُ وَ مَن أبصَرَ إلَیها أعمَتهُ؛
هر کس به دیده ی عبرت بین به دنیا بنگرد، دنیا بینایش کند و هر کس بدان با دیده ی تمایل بنگرد، دنیا کورش سازد.
بحار الانوار، ج 70، ص 133.
**************************
(23)امام علی علیه السّلام فرمودند:
إنَّ الدَّنیا مُنتَهی بَصَرِ الأعمی؛
همانا دنیا آخرین حد میدان دید افراد کوردل است.
غررالحکم، 2/ 655.
**************************
(24)امام علی علیه السّلام فرمودند:
الفِطنَهُ بِالبَصیرَةِ؛
استقامت فهم و زیرکی، با بصیرت به دست می آید.
غررالحکم، 1/ 19.
**************************
(25)امام علی علیه السّلام فرمودند:
نَظَرُ البَصَرِ لا یجدی إذا عَمِیتِ البَصیرةُ؛
نگریستن با چشم در صورت کوردلی، بی نتیجه است.
میزان الحکمه، ح 1730
**************************
(26)امام علی علیه السّلام فرمودند:
المُذنِبُ عَلی بَصیرَةٍ غَیر مُستَحِقٍّ لِلعَفوِ؛
گناهکار از روی آگاهی و بصیرت، مستحق بخشش نیست.
غررالحکم، ص 186.
**************************
(27)امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَا یریدُ القَومُ القُرآنَ لِأنَّهُم لَیسُوا بِأهلِ قرآنٍ فَاتَّقُوا اللهَ وَ امضُوا عَلی بَصَائِرِ کُم فی قِتالِهِم...؛
امام علی علیه السّلام به اصحاب در جنگ صفین فرمودند: این مردم معاویه و طرفداران او قرآن نمی خواهند چرا که اهل قرآن نیستند، از خدا بترسید و با بصیرت و هوشیاری به جنگ با آنان ادامه دهید.
بحار الانوار، ج 33، ص 311.
**************************
(28)امام علی علیه السّلام فرمودند:
فَإنَّما البَصیرُ مَن سَمِعَ فَتَفَکَّرَ وَ نَظَرَ فَأبصَرَ وَانتَفَعَ بَالِعَبرِ؛
انسان بصیر کسی است که بشنود و بیندیشد، نگاه کند و ببیند و از عبرتها بهره گیرد.
میزان الحکمه، ح 1732
**************************
(29)امام علی علیه السّلام فرمودند:
فاقِدُ البَصَرِ فاسِدُ النَّظَر؛
آن که بصیرت و بینش ندارد نظریه و اندیشه هایش هم نادرست و بی ارزش است.
میزان الحکمه، ح 1731.
**************************
(30) امام على علیه السلام :
فاقِدُ البَصَرِ فاسِدُ النَّظَرِ .
آن كه فاقد بینش است، رأیش بى ارزش است.
میزان الحکمه، جلد اول
**************************
(31)امام علی علیه السّلام فرمودند:
إنَّ نورَ البصیرةِ روحُ الحَیاهِ الَّذی لا ینفَعُ ایمانُ إلاّ به مَعَ اتَّباعِ کَلِمَهِ اللهِ وَ التَّصدِیقِ بِهَا؛
به درستی که نور بصیرت و بینش، روح و اصل حیات است و ایمان جز با آن و متابعت کلمه الله و قبولی آن سودی ندهد.
بحارالانوار، ج 30، ص 38.
**************************
(32)امام علی علیه السّلام فرمودند:
النّاسُ ثلاثَهُ: عالمُ ربّانی... هَجَمَ بِهِمُ العلمُ عَلی حَقِیقَهِ البَصیرَهِ وَ بَاشَرُوا رُوحَ الیقینِ؛
مردم سه دسته اند: دانشمندانی خدائی... که آنان لبریز از دانش، بصیرت و یقین هستند.
الفقیه، ج4، ص352
**************************
(33)امام على علیه السّلام فرمودند:
فَقْدُ الْبَصَرِ أَهْوَنُ مِنْ فِقْدانِ الْبَصیرَةِ؛
نابینایى، آسان تر و قابل تحمل تر از نداشتن بینش و بصیرت است.
[غررالحكم ج4 ص413]
**************************
(34)امام علی علیه السّلام فرمودند:
لَحُبُّ الدنیا صَمَّت الأسماعَ عن سماعِ الحكمةِ و عَمِّیت القلُوب عن نورِ البصیرةِ.
البته دوستی دنیا گوشها را از شنیدن حكمت كر می كند و دلها را از دیدن نور بصیرت كور می كند.
غرر الحكم، ص 65
**************************
(35)امام علی علیه السّلام فرمودند:
دَوَامُ الْغَفْلَةِ یعْمِی الْبَصِیرَةَ.
ادامه یافتن غفلت، دیده بصیرت را كور می كند.
غررالحكم، ح 5146
**************************
(36)امام علی علیه السّلام فرمودند:
أَبصَرُ النّاسِ مَن أبصَرَ عُیوبَهُ وَ أقلَعَ عَن ذُنُوبِهِ ؛
بیناترینِ مردم، كسى است كه عیب هاى خود را ببیند و از گناهان خویش باز ایستد .
غرر الحكم و درر الكلم، حدیث3061
**************************
(37)پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
من زهد فی الدّنیا علّمه اللَّه بلا تعلّم و جعله بصیرا؛
هر که از دنیا بگذرد خدایش بدون تعلم علم آموزد و بصیرت دهد.
نهج الفصاحه
**************************
(38)امام صادق علیه السّلام فرمودند:
اَلعامِلُ عَلی غَیرِ بَصیرهٍ کَالسّائِرِ عَلی غَیرِ طَریقٍ، فَلا تَزیدُهُ سُرعَهُ السَّیرِ اِلاّ بُعداً؛
کسی که بدون «بصیرت» عمل می کند، همچون زنده ای است که در بیراهه می رود؛ پس هر چه سریع تر رود، از مقصد دورتر می شود.
تحف العقول، ص362
**************************
(39)پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
لیسَ الأعمى مَن یعْمى بَصرُهُ ، إنَّما الأعمى مَن تَعْمى بَصیرتُهُ .
كور آن نیست كه چشمش نابینا باشد بلكه كور [واقعى] آن كسى است كه دیده بصیرتش كور باشد.
میزان الحکمه، جلد اول
**************************
(40)امام على علیه السلام :
نَظَرُ البَصَرِ لا یجْدی إذا عَمِیتِ البَصیرةُ .
اگر دیده بصیرت كور باشد نگریستن چشم سودى نمى دهد.
میزان الحکمه، جلد اول
**************************
افزودن دیدگاه جدید