اختلاف نظر شیخ مفید و سید مرتضی چگونه حل شد؟

اختلاف نظر شیخ مفید و سید مرتضی چگونه حل شد؟

در این بخش قصد داریم روایتی تاریخی از کیفیت حل اختلاف نظر شیخ مفید و سید مرتضی رضوان الله علیهم را بازنشر کنیم. تا پایان این نوشتار با ضیاءالصالحین همراه باشید.

در بین دانشمندان بزرگ ما كه در اعصار مختلف می زیسته اند، مفاخر و نوابغ بسیاری بوده اند كه امروز هر كدام مایه اعتبار و سند افتخار جهان اسلام به شمار می آیند. در میان عالمان و وارستگان بی شمار تاریخ، «مُحمّد بن مُحمّد بن نَعمان» ملقب به «شیخ مُفید» و معروف به «ابن المعلّم» جایگاه خاصی دارد كه از هر جهت او را از دیگران ممتاز می گرداند.

شیخ مفید، فقیه و متکلم و از علمای برجسته شیعه سده ۵ هجری قمری بود و در راه معرفی دین و اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام شاگردان فراوانی تربیت نمود. محمدتقی صرفی در کتاب خود با نام "داستان‏هایی از زندگی علماء" داستانی درباره زندگی او نقل کرده است که آن را در ادامه می خوانید:
شبی شیخ مفید در خواب دید که در مسجد کرخ از مساجد بغداد نشسته است و فاطمه زهرا سلام الله علیها دست امام حسن و امام حسین علیهما السلام را گرفته بود و به نزد شیخ مفید آمد و فرمود: «یا شیخ! علّمهما الفقه» یعنی «ای شیخ به این دو، فقه تعلیم بده».
شیخ از خواب بیدار شده و در حیرت افتاد که این چه خوابی بود و من کی هستم که به دو امام فقه تعلیم دهم؟ از سوی دیگر خواب دیدن امامان معصوم علیهم السلام خواب شیطانی نیست.

وقتی صبح شد، شیخ به مسجدی که در خواب دیده بود رفت و در آنجا نشست، ناگهان دید که زنی جلیل و محترم در حالی که کنیزان دور او را گرفته و دست دو پسر را در دست دارد وارد مسجد شد.

وی به نزد شیخ آمد و گفت: «یا شیخ علمهما الفقه». شیخ تعبیر خواب را فهمید و به تعلیم و تربیت آنان همت گماشت و بسیار به آن دو بزرگوار احترام می ‏نمود. آن دو پسر کسی نبودند جز «سید رضی» معروف به شریف و «سید مرتضی» معروف به علم الهدی، که از فقهای سرآمد روزگار شدند.

نوشته اند که سالها گذشت و در مسأله ‏ای بین شیخ مفید و سید مرتضی اختلاف نظر افتاد. آنها توافق کردند به این که آن مسأله را به خدمت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام بنویسند.

بعد از مدتی، به خط سبز جواب نوشته شده بود که: «انت شیخی و معتمدی و الحق مع ولدی علم الهدی» یعنی «ای شیخ مفید! تو محل اطمینان منی، ولی حق با فرزندم علم الهدی (سید مرتضی) است». شیخ بزرگوار شیخ مفید در شب جمعه 3 رمضان سال 413 هجری قمری در بغداد، پس از 77 سال تلاش و خدمت ارزنده درگذشت و مورد تجلیل فراوان مردم و قدردانى علما و فضلا قرار گرفت و به تعبیر شاگرد بزرگوارش شیخ طوسى که خود حاضر در صحنه بوده است، روز وفات او از کثرت دوست و دشمن براى اداى نماز و گـریستن بر او، همانند و نظیر نداشته است.

هشتاد هزار تن از شیعیان او را تشییع کردند و سید مرتضى علم الهدى بر او نماز گزارد و در حرم مطهر امام معصوم جواد الائمه علیه السلام پائین پاى آن حضرت و نزدیک قبر استادش ابن قولویه مدفون گردید.