حضرت علی اکبر علیه السلام، شیرجوان کربلا

حضرت علی اکبر علیه السلام، شیرجوان کربلا

از مصائب بزرگ روز عاشورا و حوادث مسلّم این روز، شهادت حضرت علی اکبر علیه السلام، شیر جوان کربلا به دست سپاه عمر سعد است. در این مجال بر آنیم تبرکی به قلم خویش بخشیم و از احوالات آن جوان رشید مطالبی تحت عنوان «علی اکبر علیه السلام، شیرجوان کربلا» تقدیم عاشقان اهل بیت علیهم السلام نماییم. با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر بخوانید.

علی اکبر علیه السلام، شیرجوان کربلا

حضرت علی اکبر علیه السلام، فرزند امام حسین علیه السلام، شجاع ترین جوانان بنی هاشم بوده است. مادرش لیلا دختر ابی مُرَّة بن مسعود ثقفی است. ایشان در حدود سال 34هـ.ق، در اواخر خلافت عثمان بن عفان، در مدینه متولد شد. آن حضرت از جدش امیرالمؤمنین علی علیه السلام نقل حدیث کرده است. بنابر گزارش تاریخ نویسان، پسران امام حسین علیه السلام شش نفر بوده اند، به نام های عبدالله، جعفر، محمد، علی اکبر، علی اوسط و علی اصغر.[جمعی از نویسندگان، دائره المعارف تشیع، جلد 11 ، صفحه 418]

از نگاه دشمن

ابوالفرج اصفهانی نقل کرده است که روزی معاویه از اطرافیان پرسید: سزاوارترینِ مردم به خلافت چه کسی است؟ گفتند: شما. گفت: نه، سزاوارترینِ مردم به خلافت، علی بن الحسین «علی اکبر» است که جدش رسول خداست، و در او شجاعت بنی هاشم و سخاوت بنی امیه و امتیازات ثقیف با هم گردآمده است. بر اساس صحیح ترین روایت، حضرت علی اکبر علیه السلام از همه فرزندان امام حسین علیه السلام بزرگ تر بوده است.[سید مصطفی حسینی دشتی، معارف و معاریف، جلد 4 ، صفحه 233 ، 319]

رمز مانایی و جاودانگی

علی اکبر علیه السلام «ناز» جوانی را با «نیاز» به پروردگار همراه کرد و بدین گونه صورت زیبا را با سیرت دل ربا در آمیخت. او خداوندگار ادب بود، و شور و طراوت جوانی، هرگز وی را از دایره ادب، به ویژه در برابر پدر، خارج نکرد. این آموزگار جوان، رمز مانایی و جاودانگی را به جوانان آموخت: حق محوری، ادب و فروتنی. ادبش در برابر پدر، تنها به دلیل روابط عاطفی نبود؛ بلکه پدر را امام و مقتدای خویش می دانست. پدر نیز فقط بدان سبب که علی فرزند او بود، بدو عشق نمی ورزید؛ بلکه او را جوانی نجیب، پاک دامن و پرهیزکار می دید و از این رو، او را گرامی می داشت. گرچه هیچ پدری نمی تواند امام حسین علیه السلام باشد، و هیچ جوانی علی اکبر علیه السلام؛ راه حسینی بودن و علی اکبر گونه بودن، به روی همه پدران و پسران باز است.[سایت راسخون]

مایه آرامش خیمه ها

یکی از عمیق ترین پیوندهای جمعی، پیوند خانوادگی است. خانواده بعنوان نخستین و مهم ترین نهاد اجتماعی، بخش عمده ای از تربیت و فرهنگ سازی جوامع انسانی را بر عهده دارد. علی اکبر علیه السلام به 3 طایفه سرشناس عرب منسوب است . از سوی پدر، زاده ای هاشمی از نسل رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم است و از سوی مادر و پدربزرگِ مادری، با بنی امیه و بنی ثقیف پیوند خونی دارد. جالب آنکه حضرت علی اکبر علیه السلام هرگز به خویشی خود با بنی امیه که حکمرانان جامعه اسلامی بودند، افتخار نکرد. هر زمان که او را به بنی امیه و بنی ثقیف نسبت می دادند، بی توجه به این امر، با کمال افتخار فقط خود را یک هاشمی از نسل نبی مکرم صلی الله علیه و آله وسلم و امیرالمؤمنین علی علیه السلام معرفی می کرد. این گونه شواهد تاریخی، نشانه تأثیر فراوانی است که وی از خاندان پدری خود گرفته است .
حضور علی اکبر علیه السلام در میان خانواده آن قدر پرخیر و کارگشاست که امام حسین علیه السلام بارها وی را بر آرامش خاطر دادن به زنان و دختران بی قرار خیمه ها، نزد آنان می فرستاد. تکیه گاه زنان و کودکان، بعد از امام حسین علیه السلام، علی اکبر علیه السلام بود و برای همین، زمانی که علی اکبر علیه السلام راهی میدان می شد، وابستگی خیمه ها را به خود احساس می کرد.[مقتل الحسین علیه السلام، صفحه 257]
تمام عاطفه ها بر دست و پای او، بر گردن و ردایش و بر دلش پیچیده بودند. تنها، پایبندی به هدف مقدسش بود که او را از آمیختگی با خانواده جدا کرد و با خداوند درآمیخت. احساس مسئولیت او در برابر خاندان اهل بیت علیهما السلام، به اندازه ای بود که در اوج تشنگی، همواره سهم آب خود را به کودکان و زنان حرم می داد و خود، تشنه لب می ماند. سرانجام نیز با همان عطش به میدان رفت و از دستان پیامبر سیراب شد.[لهوف، صفحه 78]

وفاداری به آرمان ها

هر کس عاشورایی دارد و کربلایی؛ لحظه ای که باید میان سپاه حسین علیه السلام و یزید، یکی را برگزیند. اگر پای بندی به هدف ها و وفاداری بر ارزش ها در او باشد، سپاه حق را با همه رنج ها، تهمت ها مصیبت ها برمی گزیند و اگر کوچک ترین تردیدی به دل راه دهد و پایداری بر آرمان ها را فراموش کند، در گرداب پر زرق و برق باطل گرفتار خواهد شد. یافتن راه درست، کاری خطیر است و مانایی در این انتخاب، امری بسیار پرارزش و خطیر تر است.

«شب عاشورا است. فردا همه یاران به شهادت می رسند.» این را امام حسین علیه السلام به همه گفته است همه جا تاریک است. امام حسین علیه السلام از همراهان خود می خواهد که از سیاهی شب استفاده کنند و او را رها سازند: «اینک من از حق خود گذشتم. دشمن فقط مرا می خواهد. اگر رهایم کنید، هیچ کس با شما کاری ندارد. نمانید . شب تاریک است و صبح، نزدیک. این اتمام حجت است.»

در تشویش آن شب، حضرت علی اکبر علیه السلام، حضرت عباس بن علی علیه السلام و چند تن از فداییان امام حسین علیه السلام گفتند: چرا چنین کنیم؟ برای آنکه پس از تو بمانیم!؟ خدا هرگز چنین روزی را نیاورد! تیری نیندازیم، شمشیری نزنیم و تو را رها کنیم؟ نه به خدا، جان و مال و خانواده مان را فدایت می کنیم! همراهت می جنگیم تا شریک سرانجامت شویم. خدا زندگی پس از تو را سیاه کند... .[تاریخ طبری، جلد 7 ؛ ابوالقاسم پاینده، صفحه 3015] نسیم وفاداری در حنجره این مردان پیچیده بود؛ ماندند تا شریک سرانجام حسین علیه السلام شوند.

امان نامه

روز عاشورا است. سپاهیان در دو سوی میدان آماده نبرد می شوند. در سویی سراسر ایمان و ایثار، ولی با تعداد کم و در سویی دیگر، سراسرِ جهل و طمع و با تعداد فراوان، آن چنان که تا چشم کار می کند، آدم است . امان نامه آورده اند؛ برای حضرت عباس علیه السلام و برادرانش که نسبتی با شمر دارند و امان نامه ای برای حضرت علی اکبر علیه السلام. علی اکبر علیه السلام، امان نامه را می خواند:«إنَّ لک قرابهً بلأمیرالمۆمنین، یزیدبن معاویه؛ تو فامیل یزیدی، زیرا مادرت از نسل ابوسفیان است.» حضرت علی اکبر علیه السلام از مادر، نسبتی با یزید دارد و همین، بهانه ای است که خیال تطمیع او را در سر بپرورانند تا شاید امام حسین علیه السلام را تنها بگذارد. نمی دانستند حضرت علی اکبر علیه السلام یک عمر زیسته بود تا در رکاب پدر و امام خود، امام حسین علیه السلام جان خویش را فدا کند و یک عمر قد کشیده بود تا زیر پای امام حسین علیه السلام خدمتگزارش باشد. خشم در صدای حضرت علی اکبر علیه السلام آشکار بود: «من از نسل حسینم و علی و محمد...».[سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، تاریخ امام حسین (علیه السلام)، جلد 4، ص 1 و 2 ؛ مقتل الحسین علیه السلام، صفحه 257]

آنگاه که باید میان پسر و خدای پسر، یکی را برگزید.

گرچه در اسلام درباره مهر و محبت پدر به فرزند، سفارش فراوانی شده است، باید مراقب بود که این محبت، انسان را از یاد خدا باز ندارد، و در مقام انتخاب، میان عشق به فرزند و عشق به خداوند، دل بستگی به فرزند، بر عشق به آفریدگار پیشی نگیرد؛ چنان که امام حسین علیه السلام با وجود عشق شدید به جوانش، حضرت علی اکبر علیه السلام، آنگاه که می بایست در عروجی ملکوتی به دیدار خدایش بشتابد. نگذاشت که چهره دلربای جوانش، او را از این دیدار باز دارد. عمان سامانی در اشعار عارفانه اش تصویری بسیار زیبا از این انتخاب به دست داده است:

کرده ای از حق، تجلی ای پسر                    زین تجلی، فتنه ها داری به سر
از رخت مست غرورم می کنی                     از مراد خویش دورم می کنی
گه دلم پیش تو، گاهی پیش اوست             رو که در یک دل نمی گنجد دو دوست
بیش ازین، بابا دلم را خون مکن                  زاده لیلی، مرا مجنون مکن
همچو چشم خود به قلب دل متاز                همچو زلف خود، پریشانم مساز
حایل ره، مانع مقصد مشو                         بر سر راه محبت سد مشو
نیست اندر بزم آن والا نگار                         از تو بهتر گوهری بهر نثار
                               هر چه غیر از اوست سد راه من                  آن بت است و غیرت من، بت شکن[گنجینه اسرار و قصاید ،صفحه 62 و63]

جهت مطالعات بیشتر در مورد ماه محرم، «ویژه نامه خورشید بر نیزه» را مشاهده نمایید.

منابع:
.....................................
1. سایت راسخون.
2. سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی.