«کربلا»، شهر بدون مرز

«کربلا»، شهر بدون مرز

«کربلا»، شهر بدون مرز ::::: تاریخ کتاب ساز یا تاریخ زندگی ساز/ تاریخ و جغرافیا؛ مقولاتی هم آمیز و هم آموز/ کل یوم عاشوراء؛ کل ارض کربلاء/ قرآن؛ درس کامل زندگی در کل تاریخ و جغرافیا/ کربلا، و بیمها و امیدهای عاشورایی/ معرفی کتاب

تکایایی که در ایام محرم به پا می شود و زیارتگاه هایی که تحت عنوان «رأس الحسین» یا مناسبت های دیگر، یادگاه حضرت اباعبدالله علیه السلام است، در نظر مردم هیچگاه به قداست و عظمت سرزمین کربلا نیست. مکانی که پذیرنده اجسام مطهر امام حسین علیه السلام و یاران شهیدش می باشد. با این حال، اگر با دیده حق بین به جریان عاشورا نگاه کنیم، یاد امام حسین علیه السلام و آرزوی همرزمی با او و پیکار با دشمنانش به کربلای جغرافیایی و زمانی ختم نمی شود؛ بلکه در همه مکان ها و اعصار جاری است.

تاریخ کتاب ساز یا تاریخ زندگی ساز

از دو منظر می توان به تاریخ نگاه کرد. در نگاه بسیاری از مردم، تاریخ عبارتست از ثبت و ضبط وقایع برای رساندن به آیندگان و در نتیجه تاریخ عبارتست از مجموعه ای از اعداد و ارقام و وقایع که در نظم زمانی خاصی در کتابها ضبط شده اند. اما عده ای دیگر نیز هستند که در تاریخ به دنبال هویت خود می گردند و خود را به جای افراد تاریخی می گذارند و عملکرد خود را در آن زمان شناسایی می کنند. برای این افراد ساده است که به خود از طریقی جدای ملیت و زمانه و مکانه و عادات و رسوم بنگرند تا بفهمند که اگر در زمان حضرت حسین علیه السلام زندگی می کردند؛ جزو گروه های راضی یا ظالم می بودند یا جزو یاران حسین علیه السلام.

تاریخ و جغرافیا؛ مقولاتی هم آمیز و هم آموز

در ایمان ما خدا نامحدود است و او را از قیدهای زمان و مکان آزاد می دانیم؛ در اینصورت می توانیم درک کنیم که تاریخی که ما در آن زندگی می کنیم و سرزمینی که ما هم اکنون در آن به سر می بریم، دو حد و مرزی است که ما مخلوقات در آن گرفتار هستیم و حقیقت ما، امری خارج از این دو است. همانطور که تفاوتهای نژادی و جسمی و خلقی و ملی و زبانی، هیچکدام در نزد خدا اصیل نیست و در قیامت همه اینها برداشته می شود، زمان و مکان ما نیز در نزد خدا اصیل نیست و خدا ما را در بستر تاریخ و جغرافیایمان چنان در کوران زندگی قرار می دهد و آنچنان ما را در معرض رویدادهای مختلف قرار می دهد و واکنشهای ما را ثبت می کند که به طور کامل از عهده آزمون ما بر می آید؛ همانگونه که از عهده آزمون اقوام پیشین تاریخ و مردمان مناطق دیگر جغرافیا برآمده است.

کل یوم عاشوراء؛ کل ارض کربلاء

بنابراین همانطور که به رغم زندگی در زمان حاضر، با کل تاریخ بشر ارتباط داریم و تاریخ حقیقیمان ورای تاریخ جسممان است، در جغرافیای کنونی کشورمان نیز محصور هستیم؛ اما جغرافیای حقیقیمان با همه عالم مرتبط است. به عبارت دیگر، کسانی که آرزوی همراهی با پیامبر خدا یا امامان و کشته شدن در رکاب آنها را دارند، باید بدانند که آرزویی دست نیافتنی و محال را در دل نمی پرورانند، بلکه به امید واقعیتی دست یافتنی – هرچند جدی و طاقت نیاز – مشغولند.

قرآن؛ درس کامل زندگی در کل تاریخ و جغرافیا

ائمه اطهار علیهم السلام به ما آموخته اند که به قرآن به شکل یک کتاب مقدس قدیمی نگاه نکنیم، بلکه آیات آن را چون خورشید و ماه بدانیم که هر روز طلوعی نو می کنند. بنابراین قرآن کتابی نیست که فقط آن را بخوانیم و یا از آن نکات تفسیری و فقهی و حکمی استخراج کنیم؛ بلکه کتابی است که آیاتش هر روز به شکلی نو و مرتبط با زندگی امروزمان طلوع می کنند و با رعایت تقوا و توجه به آیات، می توانیم زندگی خود را در آن ببینیم. قرآن از این جهت مانند آینه است. از همین روست که متقیان هر وقت در حال تلاوت به آیات بهشت می رسند در شوق وصال الهی و نعمات بهشتی جانشان پرمی کشد و هروقت به آیات عذاب می رسند، به لرزه می افتند و این به آن سبب است که در هر دو حال خود را در وسط معرکه قرآن حاضر می بینند.

آیات فراوانی که خدا درباره اقوام پیشین و مردم مختلف نازل کرده است نیز حاوی پیامهایی زنده برای ما و مردم زمان ماست. کدام عاقل قبول می کند که آیات مکرری که خدا درباره بنی اسرائیل و سرگذشت آنها نقل کرده است، صرفا رویدادهایی قدیمی و داستانهایی کهنه باشند؟ هرگز چنین نیست. خدا در ورای داستان موسی و بنی اسرائیل و یعقوب و یوسف و یونس - علیهم السلام - و قومش با ما سخنهای تازه می گوید. شرط درک این پیامها آن است که آیات قرآن را به شکلی زنده و زندگی بخش مطالعه کنیم و تفاوتهای زمانی و مکانی خود را بهانه نکنیم.

کربلا، و بیمها و امیدهای عاشورایی

فروخزدین در پندارهای زمانی و مکانی، عاقبت کسانی است که خواب غفلت را به مراقبت هوشیاری ترجیح می دهند؛ غافل از آنکه در نظر خدا "کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا "[(همه روزها عاشورا و همه زمین‌ها کربلاست) ر.ک به امام خمینی، صحیفه امام، ج۹، ص۴۴۵ و ج ۱۰ ص۱۰و ۱۲۲و ۳۱۵] است و آنچنان ما را در حوادث و بلایا قرار می دهد تا جوهره خود را به شکل کامل نشان دهیم. کسانی که به این حقیقت ایمان دارند، نمی توانند خواب غفلت را تحمل کنند؛ چرا که شاید عاشورا و کربلاییشان همین امروز برسد و آنها از حسینشان دوری گزینند. کربلایی که یک عمر آرزوی شهادت در آن را به سر می بردند؛ اما در روز واقعه ممکن است جزو راضیان یا دشمنان امام حسین علیه السلام قرار گیرند. حرّها و زهیرهایی که عمری آنها را از صف دوستان حضرت حسین علیه السلام جدا می دانستند، را در لشکر او و در کنار او ببینند؛ ولی خود را به کنار یا در رویارویی با او.

کربلا به جز بیم، امید هم دارد. امید به اینکه با مراقبت دائمی از خود و پناه جویی مستمر به خدا، بتوان روزی در کربلا و عاشورای خود در کنار یاران امام حسین علیه السلام باشیم و بمانیم و ثابت کنیم که در یک عمر این دعا را خالصانه می گفته ایم که " يَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً" (ای کاش با شما بودم تا به کامیابی باعظمتی دست می یافتم).[زیارت امام حسین(علیه السلام) / زیارت نامه ششم]

معرفی کتاب

مجموعه مقالاتی از مرحوم شهید آوینی در کتاب "فتح خون" گردآوری شده است که حاوی گفتارهایی سودمند درباره دوران امام حسن و امام حسین علیهماالسلام تا روز عاشوراست. کتابی کم حجم که شیرینی ادبیات را با اطلاعات تاریخی و نکات حکمی به هم آمیخته و زنده بودن عاشورا و کربلا را در همه زمانها و مکانها به روشنی در جلو چشم ما قرار می دهد.