احکام فقهی رهبری درباره حقوق چاپ و مؤلف

احکام فقهی رهبری درباره حقوق چاپ و مؤلف

در این نوشتار سعی داریم احکام فقهی رهبری درباره حقوق چاپ و مؤلف را برای شما عزیزان ارائه کنیم، با ضیاءالصالحین همراه باشید تا در این مورد بیشتر بدانید...

به گزارش خبرنگار ضیاءالصالحین، مسائل حقوقی و قانونی در دهه 90 و به خصوص در سال های اخیر در حوزه کتاب و صنعت نشر پر رنگ تر شده است. در این میان برخی مطرح کرده اند که نویسندگان ایرانی به حقوق خود آگاه نیستند و این عدم آگاهی موجب شده تا در تنظیم قراردادهای نشر به مشکل بر بخورند. در طیف دیگر ماجرا قدیمی بودن قوانین در این زمینه موجب شده به لحاظ حقوقی نیز در مواردی کاری از پیش برده نشود. رهبر انقلاب که در سال های پس از انقلاب در رأس همه ی مسئولان، به حوزه کتاب و اهالی آن توجه داشته اند، در زمینه حقوق مؤلف و نشر نیز فتواهای جالب توجهی دارند؛ فتاوایی که بصورت صریح و روشن از حقوق مؤلف حمایت می کنند. با توجه به اینکه قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان چندین سال است که در پیچ و خم های نهادهای ذی ربط مانده و هنوز تکلیف آن مشخص نشده است، دیدگاه های رهبر انقلاب پشتوانه ای مناسب برای تصویب قوانین مربوطه خواهد بود.

برخی از استفتائات حضرت آیت الله خامنه ای در خصوص حقوق مؤلف :

 تجدید چاپ کتاب ها و مقالات منتشره در خارج از کتاب

• مسئله تجدید چاپ کتاب هایی که در خارج از جمهوری اسلامی ایران منتشر شده‏ اند و یا تصویربرداری به طریق افست از آنها، تابع قراردادهایی است که راجع به آنها بین جمهوری اسلامی ایران و آن دولتها منعقد گشته است.
•  اما کتاب هایی که در داخل چاپ می ‏شوند، احوط این است که حق ناشر با کسب اجازه از او نسبت به تکرار و تجدید چاپ کتاب رعایت شود.

حق التألیف

• مؤلفان، مترجمان و صاحبان آثار هنری حق دارند در برابر واگذاری نسخه اول یا اصلی اثر علمی و هنری خود به ناشر، از وی هر مبلغی می‏ خواهند، دریافت نمایند.

حق التألیف در تجدید چاپ ها 

• در صورتی که مؤلف در ضمن قرارداد منعقده برای تحویل نسخه اول، دریافت مبلغی را در چاپ های بعدی شرط کرده باشد یا قانون آن را اقتضا کند، گرفتن آن مبلغ اشکال ندارد و بر ناشر عمل به شرط واجب است.
•  اگر قراردادی که در مورد اجازه چاپ بین آنان منعقد شده، فقط راجع به چاپ اول باشد، احوط این است که حق مؤلف رعایت شود و برای چاپ های بعدی هم از او اجازه گرفته شود.
• در صورتی که مصنف به علت سفر یا فوت و مانند آن غایب شود، درباره تجدید چاپ باید به وکیل مصنف یا ولی شرعی او و یا در صورت فوت به وارث او مراجعه شود.
• در مورد چاپ کتاب بدون اجازه صاحب آن و با وجود عبارت «حقوق چاپ برای مؤلف محفوظ است» احوط این است که حقوق مؤلف و ناشر با کسب اجازه از آنان برای تجدید چاپ، رعایت شود. البته در مواردی که قانونی وجود دارد باید رعایت شود این امر در مسائل بعدی نیز باید مراعات گردد.