12. تقویت مسئله خودشناسی ، اولین قدم برای ترغیب افراد به دین است

مهندسی فرهنگی، جلسه 12، 1392/08/03
اخللاق تبلیغ دین , مهندسی فرهنگی , کار فرهنگی , تشکیلات اسلامی
یک مبلغ ، یک معلم، یک پدر یا مادر یا یک مجموعه فرهنگی که می خواهد بر روی کسی کار فرهنگی انجام دهد، اول باید مطمئن شود که طرف مقابل آیا خودش را می شناسد یا نه.

12. تقویت مسئله خودشناسی ، اولین قدم برای ترغیب افراد به دین است

جلسه دوازدهم از سری مطالب مهندسی فرهنگی استاد محمد شجاعی با عنوان «تقویت مسئله خودشناسی ، اولین قدم برای ترغیب افراد به دین است»

❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖❖

برای ترغیب مردم به دین، به جای آنکه پشت سرهم به آنها پیام دین را بدهیم و انبوه مطالب دینی را ارایه کنیم، ابتدا باید ساختار وجودی و گیرنده های آنان را تنظیم کنیم. بهترین الگوی معرفی دین به مردم، انبیاء و اهل بیت (علیهم السلام) هستند. آنان با تأکید بر مسئله «خودشناسی» مردم را به دین ترغیب می کردند. پس قدم اول در فعالیت های فرهنگی «خودشناسی» است.

ساز و کار و کیفیت کار در منتظر سازی چگونه است؟ چگونه یک نفر را به سمت اسلام، تشیع و امام زمان (علیه السلام) دعوت کنیم؟ جواب این سؤال «خودشناسی» است: «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّینِ حَنِیفاً، فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها؛ (سوره مبارکه روم/ آیه 30).= پس روى خود را با گرایش تمام، به حق به سوى این دین كن؛ با همان سرشتى كه خدا مردم را بر آن سرشته است»

خداوند طراحی فطرت مردم را براساس دین حنیف قرار داده است؛ یعنی ساخت مردم با تشیع سازگاری دارد. باطن انسان ها را خداوند با تشیع و با امام زمان (علیه السلام) ساخته است. برای همین است که شما هر وقت توحید و نبوت را درست معرفی کنید، همه آن را پذیرفته و دریافت می کنند. همه آن را می گیرند و استفاده می‌کنند. همه با امام دوست می شوند و انس می گیرند.

بنابراین، وقتی که بین تکوین و تشریع هماهنگی وجود داشته باشد، یعنی بین نظام خلقت و قانون گذاری یک هماهنگی وجود داشته باشد؛ مردم آن را می پذیرند. قانونی خدا آن را طراحی کرده و مردم را براساس آن خلق کرده و ساختار وجودی آنان برآن اساس طراحی شده است، گیرنده­ های مردم، آن را قبول می کند، «تشیع» چنین قانونی است. اگر ما بتوانیم گیرنده ­های مردم را فعال کنیم، پیام را زود می گیرند. پس کار ما این نیست که یکسره پیام بفرستیم؛ بلکه باید گیرنده ­ها را فعال کنیم. به جای اینکه حجم زیادی کار کنیم، حرف بزنیم، فعالیت فرهنگی کنیم؛ بهتر است که بیشترین حجم فشارمان را در بخش فعال کردن گیرنده­ ها قرار دهیم؛ یعنی درخواست ها و تشنگی ها را بیشتر کنیم.

مهمترین پیامی که انبیاء شروع کردند و قرآن و اهل بیت بر آن اصرار دارند، مسئله «خودشناسی» است. اگر کسی خودش را نشناسد به تعبیر علی (علیه السلام) شناختن دین به دردش نمی خورد و کمکی به او نمی کند؛ دینی که در آن خودشناسی نباشد، در واقع دین نیست. آموزش دینی، فعالیت دینی، مبلغ دینی، اگر نداند که باید از کجا شروع کند، ممکن است مردم را دین­ زده کند.

یک مبلغ ، یک معلم، یک پدر یا مادر یا یک مجموعه فرهنگی که می خواهد بر روی کسی کار فرهنگی انجام دهد، اول باید مطمئن شود که طرف مقابل آیا خودش را می شناسد یا نه.

❖ انبیاء و تاریخ، گواه وجود خدا هستند

همه انبیاء و تاریخ بشر شهادت می دهند که خدا هست. آیا می توان گفت که اکثر مردم جهان اعم از مسلمان، مسیحی، یهودی و سایر ادیان که راجع به خدا، قیامت و معاد صحبت کرده اند، شایعه است؟

شخص کافری خدمت امام رضا (علیه السلام) آمد؛ حضرت به او فرمود: «تو معتقد به خدا و قیامت نیستی و من معتقدم. حال اگر خدا و قیامت وجود نداشته باشد، چه کسی باخته است؟ به نظر تو اگر خدا و قیامت وجود داشته باشد، تو که قبول نداری باخته ای یا من؟ یعنی حضرت اول از نداشتن شروع می کند. ایشان نمی گوید: وجود دارد، بلکه می گوید اگر وجود داشته باشد، چه کسی ضرر می کند!

باید بدانیم که تاریخ بشر پر از عبادت، پر از الله، پر از انبیاء و ... بوده و بالأخره شاید این ها حقیقت باشد. خیلی ها قادر به رد کردن آنها نیستند و هرچه می گویند از روی شک و تردید به زبان می آورند. قرآن می گوید: «إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ؛(سوره مبارکه نجم/ آیه 28)= جز گمان [خود] را پیروى نمى كنند»

همه کفار از روی ظن و گمان حرف می زنند؛ چون هوای نفس ­شان اینطور می خواهد. اصول را زیر سؤال می برند که عذاب وجدان نداشته باشند. درحالی که بسیاری از نخبه ­های مسیحیت که مسلمان و شیعه شده اند، اینطور بوده که تحقیق می کردند و از هوای نفس خارج می شدند. مثل «ادواردو آنیه لی» وارث یکی از بزرگترین ثروتهای جهان که به مقام شهادت هم رسید. پدر ثروتمندش رئیس خودرو سازی فیات و رئیس باشگاه «یوونتوس» و یک قدرت بزرگ اقتصادی در ایتالیا بود و او وارث چنین ثروتی بود؛ اما پول و ثروت و مقام، ارضایش نمی کند. آنهایی که دوره طبیعت­ گرایی شان را طی می کنند، خیلی زودتر می رسند، چون به بن ­بست رسیده است.

مهندسی فرهنگی - مهندسی فرهنگی استاد شجاعی , 12. تقویت مسئله خودشناسی ، اولین قدم برای ترغیب افراد به دین است

❖ لازمه کار فرهنگی، نشاط، و رمز نشاط، تغذیه دائم روح است

از شرایط مهم فعالت های فرهنگی، ارتباط مستمر و دائم با خداوند و معنویت است تا بتوان آن قدرت و حرکت خاص را در بین مردم ایجاد کرد. لازمه آن «نشاط» و رمز نشاط، تغذیه ی دائمی روح است.

پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمودند: «المؤمن دائمٌ نشاطه= نشاط مومن دائمی است» رمز نشاط دائمی مومن، تغذیه دائمی روح است؛ جه در بیماری و چه درسلامت.

شما اگر نهار یا شام نخورید، دیگر نمی توانید آن حرکت معمول خود را داشته باشید. اگر غذای جسم قطع شود، بدن رو به افول می گذارد. در مورد شام حضرت فرمودند: «تَرْكُ اَلْعَشَاءِ خَرَابُ اَلْبَدَنِ؛[سنن النبي صلی الله علیه و آله،طباطبایی،ص ۱۶۷]= اگرشام نخورید بدن شما خراب می شود»[ترجمه سنن النبی صلی الله علیه و آله، علامه طباطبایی، ص ۲۳۱]. یعنی شام را بخورید، حتی اگر به یک لقمه باشد، بدن را در شب بی ­غذا نگذارید. حتماً یک چیزی بخورید.

در مورد روح هم این گونه است. هر چه آدم اشرافی ­تر می شود، به خدا و اهل بیت نزدیکتر می شود، خلوت شب، سجاده، حرم و به قرآن بیشتر احتیاج دارد؛ چون مصرفش بالا می رود. کارها و پروازهای بزرگ می خواهد بکند. انرژی می خواهد؛ مثل موشک است. اگر هر چقدر بخواهیم  بالاتر برود، سوخت بیشتری می خواهد.

کسی که راکد است حتماً خراب می شود، به افسردگی کشیده می شود. در «انسان­ شناسی به معنای حقیقی» شخص نمی تواند راکد باشد. اگر کسی خودش را بشناسد در خواب هم کار می کند، در مریضی کار می کند، در بدترین شرایط غذایش را می خورد. اصلاً دیگر وقتش را تلف نمی کند.

اگر شما بخواهید کار جدی کلان در کشور برای مردم عادی یا خواص بکنید، باید قدرت و حرکت ایجاد کنید.
در کفار هم همینطور است. برای کسی که دین ندارد، کافی است خودش را به خودش معرفی کنید. حرکت که ایجاد شد، بعد خودش با تشنگی و اصرار می آید.

مهندسی فرهنگی - مهندسی فرهنگی استاد شجاعی , 12. تقویت مسئله خودشناسی ، اولین قدم برای ترغیب افراد به دین است

❖ با عشق و محبت تولید انرژی کنید

چیزی که می تواند انرژی ایجاد کند؛ عشق، محبت و دلدادگی است. این که خدا بر عشق اصرار دارد، به این علت است که به هیچ چیزی در اسلام  به اندازه عشق و محبت، اهمیت داده نشده است.

«قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي؛ بگو اگر عاشق خدایید دنبال من بیایید»[آیه 31 سوره آل عمران]. نمی گوید اگر می خواهید بهشت بروید؛ چون بهشت و جهنم که می گویی عقلانی می شود. «تبعیت» از کجا شروع می شود؟ از عشق به الله. یعنی قرآن می گوید: اگر می خواهید در فرزندان تان تبعیت ایجاد کنید، عشق به الله را زنده کنید. انسانی که عاشق الله بشود. الله را با هیچ کس عوض نمی کند. انسانی که فهمید «لا إله إلا الله» چیست، دیگر این اصلاً حاضر نیست نه پدر و مادرش را نه جامعه­ اش را هر کس و هر چیزی را بیشتر از خدا دوست داشته باشد. خدا بیشتر از آن برایش عزیز است. لذا بطور طبیعی کار خودش و وظیفه اش را انجام می دهد. تبعیت را با عشق انجام می دهد، نه با زور و اکراه، بلکه با عشق.

اگر بخواهید در خودتان و در دیگران کار انجام دهید، باید عشق ایجاد کنید. اگر بخواهید عاشق باشید باید بدانید عاشق چه کسی باشید؟ وقتی عشق به ابدیت پیدا کرد و به ساختار ابدی عاشق خودش شد، دیگر راه می افتد و می رود؛ دیگر خودش را می رساند.

دیگر حس بی نهایت­ طلبی عاشقانه در خودش ایجاد شده و تو حتی بعنوان معلمش هم اگر منحرف بشوی، با تو کار ندارد؛ چون این حس در خودش پیدا شده و دیگر کاری به دیگران ندارد.

گمراهی هیچ کس در او تأثیر نمی گذارد. قرآن می گوید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ ۖ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ ۚ = وقتی شما هدایت شده باشید، کفر و گمراهی و تاریکی دیگران، اصلاً به شما آسیب نمی رساند».[آیه 105 سوره مائده]

بنابراین  اگر شما هدایت شده باشید و تردیدهای تان از بین رفته باشد و به ایمان رسیده باشید، گمراهی هیچ کس در شما تاثیری نخواند داشت.

مهندسی فرهنگی - مهندسی فرهنگی استاد شجاعی , 12. تقویت مسئله خودشناسی ، اولین قدم برای ترغیب افراد به دین است

❖❖❖ جلسات قبلی ❖❖❖
پدیدآورنده: 
Share