عوامل ترقی و انحطاط انسان/ جلسه 3 (آیت الله مصباح یزدی)

عوامل ترقی و انحطاط انسان/ جلسه 3 (آیت الله مصباح یزدی)

سخنرانی آیت الله مصباح یزدی رحمه الله با عنوان "عوامل ترقی و انحطاط انسان"، جلسه سوم، سال ۱۳۹۵

برای دسترسی به سایر قسمتهای مباحث «عوامل ترقی و انحطاط انسان» کلیک کنید

محل سخنرانی: دفتر مقام معظم رهبری در قم
مدت: 49 دقیقه
كلیدواژه ها: مکتب ارگانیسیسم، فخر فروشی، استکبار، طغیان، برتری طلبی

گاهی قرآن کریم برای هدایت مردم مطالبی را به صورت قاعده یا موعظه کلی بیان می فرماید؛ به عنوان مثال رعایت تقوا سبب گشوده شدن درهای رحمت الهی است. ولی گاهی برای مؤثرتر شدن بیانات، اشاره به قضایای خاص می کند که به نتیجه مطلوب یا نامطلوب رسیدند. این سبک هم بخش مهمی از آیات را تشکیل می دهند و فواید این نوع بیان این است که پلی بین معقول و محسوس است و در زندگی افراد مؤثرتر است.

در میان داستان های قرآن، بیشتر در مورد قوم بنی اسرائیل صحبت به میان آمده است و در بیش از ۴۰ سوره در قرآن به این قوم و داستان هایشان اشاره شده است و نام حضرت موسی بیش از همه پیامبران در قرآن آمده است. یکی از سوره هایی که به بنی اسرائیل پرداخته است سوره "قصص" می باشد که خداوند در این سوره ابتدا داستان را با برتری طلبی فرعون آغاز می کند. البته برتری طلبی غیر از این است که انسان در صدد پیشرفت، تکامل، رشد و ترقی برآید. کمال طلبی، فطری انسان است و خدا آن را در وجود انسان قرار داده است. برتری طلبی، استکبار و طغیان سه واژه ای است که در قرآن در مورد فرعون به کار رفته است و این سه واژه به لحاظ معنا به یکدیگر نزدیک هستند و فرعون هر سه آن ها را داشت.

بخش دیگر درس های قرآن مربوط به جنبه های اجتماعی است. طبق بیان قرآن، فرعون برای اینکه بتواند کشور بزرگی مثل مصر را به گونه ای مدیریت کند که دیگر کسی در مقابلش نایستد به ایجاد اختلاف در بین مردم پرداخت. این ها همه برای ما درس است که اگر بخواهیم هویتمان محفوظ بماند و ذلیل و زیردست نشویم، باید وحدتمان را حفظ کنیم.

قرآن یکی از عوامل فساد جامعه را وجود دو گروه مستکبران و مستضعفان معرفی می کند. در جامعه ای که عده ای خودشان را بزرگ بدانند و به دیگران فخر فروشی کنند و عده ای را تضعیف کنند، جامعه معیوب می گردد. در جامعه شناسی مکتبی به نام ارگانیسیسم وجود دارد که می گوید جامعه مانند یک ارگانیسم زنده است و همانطور که گاهی یک فرد فکر تسلط بر افراد دیگر را می کند، بین جوامع نیز چنین چیزی هست. بنابراین هم فرعون فردی و هم فرعون اجتماعی وجود دارند.