اثرات فضای مجازی بر خودکشی - بخش دوم

اثرات فضای مجازی بر خودکشی - بخش دوم

با توجه به آشنایی نقش تاثیر گذار فضای مجازی در خودکشی جوانان ایرانی، حال می توان گفت که تهدپد با افشای فیلم و عکس های خصوصی دختران و زنان و طلب حق السکوت از جمله مهم ترین علل خود کشی مرتبط با فضای مجازی در ایران است. در ادامه این نوشتار با ضیاءالصالحین همراه باشید تا در مورد اثرات فضای مجازی بر خودکشی بیشتر بدانید.

مطالب مرتبط و پیشنهادی: رجوع به بخش قبلی (اول)

از باجگیرها شکایت کنید

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است که اگر مردم به موقع به پلیس فتا مراجعه کنند و از طرح شکایت علیه اخاذها و باجگیرها واهمه ی نداشته باشند، زمینه ی ارتکاب جرایم در فضای مجازی فراهم نخواهد آمد.

خرازی می گوید: بسیاری از هموطنان بر این تصورند که باجگیرها به سرعت نقشه ی خود را عملی کرده و اقدام به افشای تصاویر خصوصی می کنند در حالیکه این اتفاق به سرعت رخ نمی دهد، در چنین مواردی فردی که اطلاعات و تصاویرش لو رفته به محض دریافت اولین تهدید باید به مراجع ذیربط مراجعه کند نه آن که منتظر گذشت زمان مانده و حق السکوت بپردازد زیرا ممکن است پرداخت این حق السکوت ها همچنان ادامه یافته و پایان ناپذیر باشد. وی ادامه می دهد: علاوه بر این هیچ تضمینی وجود ندارد که فرد باجگیر، کل تصاویر و عکس ها را از بین برده و یک نسخه ی از آن را نزد خود یا دیگری، نگاه نداشته باشد. 

رد و بدل کردن عکس در فضای مجازی

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید می کند: ضرورتی ندارد کاربران شبکه های مجازی فیلم، عکس، دست نوشته، مدارک یا صدای خود را در فضای مجازی منتشر کنند.

خرازی تصریح می کند: متاسفانه دختران نوجوان و جوان در آغاز ارتباطات شورانگیز عشقی یا عاطفی از ترس آن که مبادا مخاطب چت خود را از دست بدهند، تسلیم خواسته های آنان شده و نه تنها عکس های عادی بلکه تصاویر کم پوشش یا برهنه ی خود را برای طرف مخاطب ارسال می کنند.

مثل همیشه عقب ماندیم

مدرس دوره های آموزشی «رسانه و خودکشی» ، ارتقای سواد رسانه ای مردم را مهم ترین و ثمربخش ترین راهکار برای مقابله با آسیبهای فضای مجازی می داند.

خرازی می گوید: متاسفانه در مواجهه با تکنولوژی های نوین رسانه ای مانند همیشه دیر وارد عمل می شویم و علاج واقعه را قبل از وقوع به فراموشی سپردیم. وی تاکید می کند: رسانه ها روز به روز بیشتر داخل خانه ها و محل کارمان نفوذ می کنند و ما نباید در مقابل این نفوذ بی تفاوت بمانیم. وی افزود، نقش صدا و سیما را در آموزش و ارتقای سواد رسانه ای بسیار کلیدی و بنیادی می داند و می گوید: در یکی دو سال اخیر خوشبختانه تلویزیون بیش از گذشته در برنامه های خود به آسیبهای فضای مجازی پرداخته است اما کمیت و کیفیت این برنامه ها راضی کننده نیست و باید تقویت شوند.

خرازی  که منتقد فیلم و سینما نیز هست، می گوید: اخیرا مجموعه ی بسیار خوش کیفیت و تاثیرگذاری از شبکه ی خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان «مجاز» روی آنتن رفته که اطلاعات بسیار مفیدی را در مورد آسیبهای فضای مجازی در اختیار بینندگان قرار می دهد. یکی از نکات مثبت این برنامه، مصاحبه با قربانیان فضای مجازی است که می تواند درس عبرت برای کسانی باشد که این برنامه را می بینند. رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران ابراز امیدواری کرد که ساخت و پخش چنین برنامه هایی بیش از پیش در دستور کار سیاستگذاران رسانه ی ملی قرار گیرد.

خرازی می گوید: همچنین اخیرا در یک اقدام قابل تحسین از سوی آموزش و پرورش، کتاب «تفکر و سواد رسانه ای» به کتب درسی کلاس دهم تمام رشته ها در مقطع دبیرستان اضافه شده که می تواند اطلاعات دانش آموزان در خصوص مقابله با آسیبهای رسانه ها را ارتقا بخشد. وی خواستار گنجاندن مبحث سواد رسانه ای در تمام مقاطع تحصیلی شد.

فیلتر چاره کار نیست

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور می شود: اتخاذ راهکار هایی مانند فیلتر کردن و امثال آن در جهانی که با انفجار اطلاعات به شیوه های مختلف روبرو است، نمی تواند چاره اصلی باشد.

خرازی تاکید می کند: ارتقای سواد رسانه ای آحاد جامعه از طریق رسانه ی ملی، تدریس سواد رسانه ای در تمام مقاطع تحصیلی، تشدید مجازات های بازدارنده برای فرصت طلبان و بزهکاران فضای مجازی و افشای پشت پرده ی رسانه های مخرب، راهکارهای ثمربخشی هستند که باید در سریعترین زمان ممکن بکار گرفته شده و به کل جامعه تسری یابند.

ریزه کاری های انتشار خبر خودکشی

رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز پیش از این در گفتگو با خبرنگار سلامت ایرنا نسبت به انتشار افسار گسیخته ی اخبار خودکشی در فضای مجازی و عواقب جبران ناپذیر آن هشدار داده بود و گفته بود که قبلا اگر کسی در ایران جان خود را بعلت خودکشی از دست می داد، رسانه ها به آن «خودکشی موفق» می دادند در حالیکه ریزه کاری هایی در خصوص انتشار مربوط به خودکشی در رسانه ها وجود دارد و نباید از صفت موفق برای خودکشی استفاده کنند.

به گفته حسین اسدبیگی ، لازم است رسانه ها در خصوص مسائلی مانند خودکشی و خودزنی آموزش ببینند چرا که بعلت انتشار سریع اخبار در فضای مجازی متاسفانه نظارت بر اخبار خودکشی در این فضا سخت بوده و بسیاری از اخبار بی پایه و اساس در فضای مجازی منتشر می شود.

به اعتقاد وی، بطور مثال در رسانه ها نباید محل و صحنه های مربوط به خودکشی نمایش داده شود چرا که این کار موجب می شود که افراد دیگری از عمل فرد خودکشی کننده، تقلید کنند. بطورمثال پل رودخانه نانجینگ ینگتزه در چین و پل گلدن گیت در آمریکا به محل هایی برای خودکشی درآمده و حتی روی این پل ها تلفن هایی گذاشته اند که بالای کیوسک های تلفن نوشته شده که «امیدواری وجود دارد؛ اگر قصد خودکشی دارید می توانید تلفن را بردارید و با یک کارشناس صحبت کنید».

به هرحال نگرانی اصلی در رابطه با خودکشی در فضای مجازی ، آموزش روش ها و رفتارهای آسیب زا و سوق دادن افراد به این کار است. انتشار محتواهایی با مضمون خودکشی در فضای مجازی یک خطر جدی برای گروه های آسیب پذیر تلقی می شود و می تواند بر تصمیم گیری ها، شک، تردید و ترس آنها در رابطه با خودکشی ، تاثیر سوء و جبران ناپذیر داشته باشد.

با این وجود تاثیر بالقوه ی فضای مجازی و شبکه های اجتماعی بر رفتارهای مربوط به خودکشی، نسبتا یک پدیده ی جدید و در حال تحول است که نیاز به بررسی و ارزیابی های بیشتری دارد و نباید از هشدارهای مربوط به آن غافل شد. بنابراین لازم است که تهدیدات جدید به عموم مردم معرفی شوند و در کنار آن فرصت های نوینی که این فضا در اختیار کاربران قرار می دهد نیز برای پیشگیری از خودکشی به همه شهروندان معرفی شود.

در نهایت، رسانه های جمعی باید بطور پویا برای ارتقای سطح آگاهی عمومی در رابطه با تاثیر فضای مجازی در رفتارهای مربوط به خودکشی ، تلاش کنند و آموزش و پرورش و وزارت بهداشت نیز یک برنامه ریزی منسجم در رابطه با بهداشت روان و فضای مجازی داشته باشند تا زندگی ها را نجات دهند.

منبع: ایرنا