اثرات فضای مجازی بر خودکشی - بخش اول

اثرات فضای مجازی بر خودکشی - بخش اول

یکی از معضلات جوامع امروزی مطرح شدن بحثی بنام خودکشی است، که جامعه ی  ایران مستثنی از این معضل نیست. تاثیرات مخرب شبکه ی مجازی بر روی جوانان را می توان یکی از مهم ترین عوامل خودکشی در ایران نام برد. در ادامه این نوشتار با ضیاءالصالحین همراه باشید تا در مورد اثرات فضای مجازی بر خودکشی بیشتر بدانید.

مطالب مرتبط: اثرات فضـای مجازی بر خودکشی - بخش دوم

تاثیر فضای مجازی بر خودکشی

همین چند ماه پیش بود که خودکشی 2 دختر تهرانی تحت تاثیر کانال های تلگرامی خبر ساز شد و هر چند نمی توان برای این کار فقط فضای مجازی را مقصر دانست اما شبکه های اجتماعی از چنان قدرتی برخوردارند که به شیوه ای هولناک می توانند افراد را به سمت مرگ سوق دهند.

به گزارش «بهداشت نیوز» فضای مجازی، گاه با القای مطالب یاس آور و نا امید کننده ، افرادی همانند 2 دختر یاد شده را به پای مرگ می کشانند و بنا به اعلام مسئولان ذیربط نیز نا امیدی مهم ترین عامل خودکشی است و فضای مجازی درست از این حربه استفاده می کند.

تاثیر فضای مجازی بر خودکشی ایرانیان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است اما هر از گاهی از لابلای خبرها می توان خطر این پدیده ی شوم را بخوبی حس کرد. بطور مثال در یکی از این خبرها، دختر جوانی که در پی ارتباط با مردی در فضای مجازی متوجه انتشارعکس‌های خصوصی خود شده بود در اقدامی باور نکردنی به زندگی خود پایان داد. 

متاسفانه این دست از پرونده های جرائم رایانه ای کم نیستند و هر از گاهی انتشار تصاویر خصوصی در روابط غیراخلاقی یا حتی از طریق هک کردن گوشی، منجر به خودکشی او شده است. مزاحمت های سایبری در جهان، علت اصلی خودکشی مرتبط با فضای مجازی به شمار می روند که متاسفانه در ایران نیز وجود دارند.

این مزاحمت ها در قالب تهدید یا آزار و اذیت و تحقیر و با هدف قرار دادن آبرو و حیثیت فرد و خجالت زده کردن او فرد را به مسلخ خودکشی می کشانند که اغلب قربانیان نیز در این مزاحمت ها زنان و حتی کودکان هستند. شواهد زیادی وجود دارد که اینترنت و شبکه های اجتماعی در رفتارهای منجر شونده به خودکشی موثر هستند. اتاق چت ، وبلاگ ها ، سایت های ویدئویی مانند یوتیوب ، شبکه های اجتماعی مانند تلگرام، فیس بوک، توئیتر ، ایمیل ها و چت تصویری با اشتراک گذاری نظرات، ایده ها، اطلاعات و تصاویر مربوط به خودکشی یک تهدید بالقوه برای هر جامعه ای از جمله ایران به شمار می روند.

هشدار تاثیر فضای مجازی بر خودکشی ایرانیان

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر لزوم توجه و کنترل هرچه بیشتر بر محتواهای شبکه های اجتماعی در خصوص تاثیر فضای مجازی بر خودکشی ایرانیان هشدار می دهد.

دکتر شهرام خرازی ها در گفتگو با خبرنگار سلامت ایرنا می افزاید: ارتباط بین رسانه و خودکشی سال ها است که طی پژوهش های مختلف، شناخته شده است. وی خاطرنشان می کند: رسانه ها با انتشار خبر، عکس، تصویر، مطلب و فیلم قادرند تا تردید افراد متمایل به خودکشی را به یقین تبدیل کرده و به این ترتیب آمار خودکشی را افزایش دهند. 

رسانه های ایران و خودکشی

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران با ابراز تاسف از انعکاس قابل توجه و بی رویه ی اخبار و صحنه های خودکشی در رسانه های ایران بویژه روزنامه ها می گوید: فضای مجازی نقش تاثیرگذاری بر خودکشی دارد.

خرازی ها که تجربه برگزاری همایش ها و کارگاه های آموزشی متعدد برای اهالی رسانه را دارد، می افزاید: خروجی فضای مجازی نه تنها از طریق دست اندرکاران رسانه بلکه بوسیله ی مردم و کاربران نیز تامین می شود.

وی تصریح می کند: نظارت کمرنگ بر این فضا سبب شده تا شاهد انعکاس خودکشی به نحوی بسیار زیانبخش و مخرب در شبکه ها و کانال ها باشیم.

به گفته ی وی، در موارد نه چندان کمی مردم ناآگاهانه اقدام به انتشار تصاویر و مطالب مخرب با موضوع خودکشی در شبکه های مجازی می کنند بی آن که متوجه باشند که با این کار ممکن است ناخواسته هموطنان خود را به خودکشی متمایل کنند.

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: گاهی مشاهده شده که فیلم واقعی خودکشی افراد با اعلام قبلی و به قصد تحت تاثیرقرار دادن دیگران بطور مثال عاشق بی وفا یا اعضای خانواده در فضای مجازی بصورت زنده به نمایش در آمده است و متاسفانه بسیاری از کاربران از مشاهده ی این صحنه ها لذت برده و حتی آن را برای مشاهده ی مجدد، دانلود، ضبط و حتی بازنشر می کنند. خرازی ها می افزاید: تعدادی از فیلم ها هم پس از وقوع خودکشی افراد به شبکه ها راه یافته و بارها دانلود یا مشاهده می شود.

زنگ خطر پیمان خودکشی در ایران؟

این کارشناس حوزه سلامت اجتماعی خاطر نشان می کند: برخی اوقات 2 یا چند نفر در یک کانال با هم «پیمان خودکشی» می بندند یعنی با یکدیگر قرار می گذارند که رأس ساعت مشخصی همزمان خودکشی کنند؛«پیمان خودکشی» بیشتر در آمریکا و اروپا رخ می دهد و در ایران چندان مرسوم نیست اما احتمال وقوع و خطرش را نباید نادیده گرفت.

خرازی ها تصریح می کند: برخی کانال های اجتماعی بصورت نامحسوس در راستای تشویق افراد به خودکشی فعالیت می کنند. در چند سال اخیر که فضای مجازی در کشور ما از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بوده، احتمال وقوع خودکشی مرتبط با این فضا نیز رو به افزایش گذاشته است.

مهم ترین دلایل خودکشی مرتبط با فضای مجازی در ایران

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: تهدید به افشای فیلم و عکس های خصوصی دختران و زنان و طلب حق السکوت از جمله مهم ترین علل خودکشی مرتبط با فضای مجازی در ایران است.

خرازی ها خاطرنشان می کند: در کشورهای غربی بعلت ولنگاری فرهنگی، افشای عکس های برهنه زنان ممکن است یک تهدید محسوب نشود اما در کشور ما افشای اینگونه تصاویر بخاطر تقیدات دینی و ارزش های عرفی، حیثیت و آبروی افراد را در معرض تهدید قرار داده و گاه آنان را تا مرز خودکشی می کشاند در حالیکه چاره ی کار، خودکشی نیست.

هل دادن افراد به ته دره خودکشی با اینترنت

رئیس گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: در فضای افسار گسیخته ی مجازی روش های خودکشی و دیگر کشی آموزش داده می شود؛ حتی گاه مشاهده شده که وسایل خودکشی به کاربران معرفی شده و به فروش می رسد!

خرازی ها می افزاید: مردم نباید طعمه ی سودجویان شده و تسلیم اخاذی آنها شوند و باید بدانند که پلیس فتا (فضای تولید و تبادل اطلاعات) در فضای مجازی می تواند مشکلات آنان را برطرف کند.

وی به شهروندان توصیه می کند که به محض احساس خطر یا در صورت مواجهه با تهدید به افشای اسرار، فیلم یا عکس در فضای مجازی بهتر است به پلیس فتا مراجعه کنند.

منبع: ایرنا