پنج سال پس از واقعه جانسوز کربلا و در چهاردهم ربیع الثانی سال 66 هجری قمری قیام مختار آغاز شد و طی آن حدود ۳۰۰۰ نفر از کسانی که در شکل گیری فاجعه خونین کربلا دست داشتند، به سزای اعمال خود رسیدند.
«حرملة بن کاهل اسدی کوفی» یکی از آن اشقیاء است که در روز عاشورا تیر سه شعبه اش بر گلوی علی اصغر(علیه السلام) نشست و موجب شهادت طفل شیرخواره امام حسین(علیه السلام) شد.
* «سوزش تیغ و آتش» سزای حرمله
شیخ طوسی در «امالی» می نویسد: منهال بن عمرو -از شیعیان و یاران امام سجاد(علیه السلام) است- گفت: پس از زیارت خانه کعبه، از مکه عازم مدینه شدم و خدمت امام سجاد(علیه السلام) رسیدم. امام، از من پرسید: منهال! از حرملة بن کاهل اسدی چه خبر؟ عرض کردم: هنگامی که از کوفه آمدم، زنده بود، دیدم امام هر دو دستش را به دعا بلند کرد و چنین فرمود: «اللهُمَّ اَذِقْةُ حَرَّ الْحَدید، اللُّهمَّ اذِقْهُ حَرَّ الْحَدید، اللُّهمَّ اَذِقْهُ حَرَّ النّار»، خدایا، سوزش تیغ را به او بچشان، خدایا سوزش تیغ را به او بچشان، خدایا سوزش آتش را به او بچشان.
ابومخنف از امام باقر(علیه السلام) نقل می کند: «هنگامی که علی اصغر، در دامن پدر هدف تیر حرمله واقع شد، امام حسین(علیه السلام) دشمن را نفرین کرد و فرمود: «... و انتقم لنا من هولاء الظالمین» خدایا انتقام ما را از اینها بگیر.
منهال می گوید: پس از زیارت، از مدینه عازم کوفه شدم، هنگامی که به کوفه رسیدم، مختار مشغول قلع و قمع قاتلان کربلا بود. من قبلاً با مختار رفاقت قدیمی داشتم؛ چند روزی در خانه برای دید و بازدید مردم نشستم و پس از آن به قصد دیدار با مختار، سوار بر مرکبم شدم و به سوی او شتافتم. او را در خارج از خانه اش با گروهی دیدار کردم، گویا به مأموریتی می رفتند. تا چشم مختار به من افتاد، گفت: منهال، چطور تا به حال به دیدن ما نیامدی؟ و برای تبریک و تهنیت به خاطر پیروزی و حکومت ما سری به ما نزدی؟ و ما را در قیام همراهی نکردی؟!
منهال ادامه داد: به او گفتم: امیر! من به سفر حج رفته بودم و حال خدمت رسیدم، آنگاه همراه او راه افتادم و از اوضاع صحبت می کردیم تا به محله «کناسه» رسیدیم. مختار در آنجا ایستاد و گویی منتظر بود و به نقطه ای می نگریست، به او خبر داده بودند که اینجا مخفیگاه «حرمله» است، سپس تعدادی از افرادش را به جستجوی حرمله، گسیل داشت و خود همانجا ماند.
دیری نگذشت که مأموران با تاخت برگشتند و با خوشحالی فریاد زدند، بشارت ای امیر! «حرمله» دستگیر شد. عده ای، فردی را کشان کشان نزد مختار آوردند، آری خودش بود، حرمله قاتل سنگدل علی اصغر(علیه السلام).
تا چشم مختار به قیافه وحشت زده حرمله افتاد، به او نگاه تندی کرد و گفت: «اَلْحمد لله الذیَّ مَکَنّنی مِنْکَ» خدای را شکر که به چنگم افتادی! و بلافاصله فریاد زد: «جلاد! جلاد!»، جلاد که آماده و حاضر بود، گفت: بفرمایید قربان.
مختار دستور داد: اول دو دستش را بزن!
جلاد بلافاصله با ضربتی سخت دو دست نحس او را افکند [آری این همان دو دستی بود که با یکی کمان، را می گرفت و با دیگری تیر را و یک بار گلوی طفل بی گناه امام حسین(علیه السلام) و یک بار، چشم اباالفضل و یک بار قلب امام حسین(علیه السلام) را هدف قرار داده بود، آری این دو دست پلید باید قطع می شد]، سپس فریاد زد: دو پایش را نیز قطع کن! و جلاد، فرمان را اجرا کرد.
جسد بی دست و پای حرمله، در خون کثیفش غوطه می خورد که باز مختار صدا زد: آتش، آتش. و بلافاصله، چوب های نازکی را روی جسد انداختند و آتش زدند و جسد آن جنایتکار همچنان می سوخت.
منهال می گوید: من همچنان با چشمان حیرت زده، در کنار مختار ایستاده و منظره را تماشا می کردم، هنگامی که بدن حرمله، می سوخت با صدا گفتم: «سبحان الله» مختار ناگهان رو به من کرد و گفت: ها! منهال! تسبیح خدا گفتی، خوب اما علتش چه بود؟!
گفتم: ای امیر! گوش کن تا برایت بگویم، در همین سفر که از مکه برمی گشتم به خدمت علی بن الحسین(علیهماالسلام) رسیدم، او از من حال حرمله را پرسید، من در جواب گفتم: هنوز زنده است. دیدم امام دست ها را به سوی آسمان بلند کرد، و فرمود: «خدایا! سوزش شمشیر را بر او بچشان، سوزش شمشیر را بر او بچشان، سوزش شمشیر را بر او بچشان؛ خدایا! سوزش آتش را بر او بچشان».
مختار، با حالت تعجب پرسید: به راستی تو خودت از امام این را شنیدی؟!
گفتم: آری، به خدا سوگند از خودش شنیدم.
منهال می گوید: دیدم مختار، از اسبش پیاده شد و دو رکعت نماز خواند و سجده اش را طولانی کرد، سپس برخاست و سوار شد؛ تا آن وقت جسد «حرمله»، به زغال تبدیل شده بود، با هم راه افتادیم تا به محله خودمان نزدیک خانه ام رسیدیم، من در اینجا تعارف کردم و گفتم: ای امیر، اگر لطف کنید سرافرازم فرمایید و برای رفع خستگی چند لحظه ای به منزل من تشریف بیاورید و تغییر ذائقه ای بدهید و چیزی میل بفرمایید.
مختار نگاهی کرد و گفت: منهال! تو چهار دعای امام سجاد را برایم گفتی و خداوند دعای حضرتش را به دست من به اجابت رساند، آنگاه مرا به غذا دعوت می کنی؟ خیر، امروز وقت روزه شکر است و به این توفیقی که خدا نصیبم کرد، نیت روزه کردم.
منبع: کتاب «ماهیت قیام مختار بن ابی عبید ثقفی» به قلم حجت الاسلام ابوفاضل رضوی اردکانی