زیارت استغاثه ، فضیلت، سند، متن و ترجمه

 زیارت استغاثه ، فضیلت، سند، متن و ترجمه

یکی از زیارت های مشهور که همواره بسیاری از مومنان و مشتاقان و منتظران ظهور دولت حضرت بقیة الله (ارواحنا فداه) آن را می خوانند و شعار خود قرار داده اند، و در مناسبتها و فرصتهای معین، گاه و بی گاه با خواندن آن با امام زمانشان ارتباط روحی برقرار می کنند و با حضرتش تجدید عهد و پیمان می نمایند و مجالس پرشور روحانی بعنوان قرائت آن تشکیل می دهند، « زیارت استغاثه » است.

چون یکی از احساسات اصیل و حقیقی بشر توجه به دعا و ارتباط روحی با عالم غیب و توجه به امام زمان می باشد، لذا هنگام اضطرار و ناامیدی با جان و دل بسوی ولیّ خدا روی می آورند و از او یاری می طلبند. چرا که تنها راه رسیدن به کمال انسانی که خدای مهربان در وجود انسان به ودیعت گذاشته همانا شناخت امام هر زمان و ارتباط با آن وجود نازنین است، و همه کلیدهای بسته جهان هستی به دست توانای حجّت خدا و امام زمان باز می گردد.

فضیلت زیارت استغاثه

ارتباط روحی با ائمه علیهم السلام رمز موفقیت و کلید سعادت و خوشبختی دنیا و آخرت است و دوستی و ولایت آنان را ذخیره برای فردای قیامت خود می دانیم و معتقدیم که اگر فردی بتواند زمینه توجّه آنان را در خود ایجاد کند مسلّماً مورد عنایاتشان قرار می گیرد. لذا از جمله تکالیف بندگان در زمان غیبت امام زمان (ارواحنا فداه) استغاثه و توسل به آن جناب است که همه روزه دست به دامان آن ولی خدا شده و از حضرتش در مشکلات دنیوی و اخروی چاره جوید و این عمل علاوه بر استجابت دعا، محسَّنات دیگری را نیز در بر دارد. از جمله این محسنات توجّه و یاد آن حضرت است که در نتیجه باعث استحکام عقاید نسبت به آن وجود مبارک می گردد.

بیشتر بخوانید: وظیفه ما در زمان غیبت امام زمان(عج) چیست؟

سفارش سید بن طاووس به خواندن زیارت استغاثه

«فرزندم محمد! در محبت و دوستی و وفاء به آن حضرت و همچنین در یاد و توجه قلبی به حضرتش طوری باش که خداوند و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و آن حضرت و پدران بزرگوارش خواسته اند. و حوائج و خواسته های آن حضرت را برحوائج خودت مقدم بدار به شرحی که در کتاب «المهمات و التتمات» بیان نموده ام، و ابتدا کن به صدقه دادن برای آن حضرت قبل از اینکه برای خودت و عزیزانت صدقه بدهی، دعا برای آن حضرت را بر دعای خود مقدم بدار و برای وفای به حق آن حضرت و جلب توجه و احسان آن حضرت به خود، در هر امر خیری حضرتش را بر خودت مقدم بدار و در روز دوشنبه و پنجشنبه با کمال ذلت و خضوع حوائجت را بر حضرتش عرضه بدار. و در مقام گفتگو با آن حضرت بعد از سلام به حضرتش زیارتی را که اول آن «سلام الله الکامل التام...»  است، بخوان.»

تنها راه رسیدن به کمال انسانی که خدای مهربان در وجود انسان به ودیعت گذاشته همانا شناخت امام هر زمان و ارتباط با آن وجود نازنین است، و همه کلیدهای بسته جهان هستی به دست توانای حجّت خدا و امام زمان باز می گردد.

مکان و زمان زیارت استغاثه

برای این زیارت مکان خاصی بیان نشده است، امّا زمان آن را علماء گرانقدر نیمه آخر شب می دانند. چنانکه در صحیفه مهدیه آمده است: علّامه شیخ محمود عراقی در «دارالسلام» می فرماید: "بعید نیست که این عمل برای نیمه شب معین شده باشد، چون راوی در آن وقت مأمور به انجام شده بود." بنابر این اگر چه زمان قطعاً معین نشده، ولی بطور احتیاطی معین شده است.

سند زیارت استغاثه

این زیارت را علما و فقها و بزرگانی چون شیخ کفعمی، و سید بن طاووس، و محدث نوری، جزء اعمال و زیارت مستحبی ذکر کرده اند. یقیناً آن بزرگان به دلیل شرعی محکمی دسترسی پیدا کرده بودند که چنین حکمی مبنی بر استحباب داده اند، لذا در بسیاری از کتب قدیم و حدیث این زیارت نقل شده است. از جمله:

- سید جلیل سید بن طاووس (رحمه الله) در کتاب "مصباح الزائر".
- علامه مجلسی (رحمه الله) در کتاب "بحار الانوار".
- شیخ کفعمی (رحمه الله) در کتاب "بلد الامین".
- سید علی خان (رحمه الله) در کتاب "کلم الطیب".
- محدث جلیل میرزا حسین نوری (رحمه الله) در کتاب "نجم الثاقب".
- مرحوم شیخ محمود عراقی (رحمه الله) در کتاب "دارالسلام".
- علامه نهاوندی (رحمه الله) در کتاب "عبقری الحسان".
- محدث بزرگ شیخ عباس قمی (رحمه الله) در کتاب "مفاتیح الجنان".

نحوه خواندن نماز استغاثه

کفعمی (رحمه الله) در کتاب "بلد الامین" می نویسد: استغاثه بسوی امام مهدی (ارواحنا فداه) این است که غسل کرده و دو رکعت نماز زیر آسمان می خوانی و در رکعت اول حمد و سوره فتح و در رکعت دوم حمد و سوره نصر را می خوانی، آنگاه رو به قبله زیر آسمان می ایستی و می گویی: سَلامُ اللهِ الکامِلُ التّامُّ...

متن و ترجمه زیارت استغاثه

سَلامُ اللهِ الکامِلُ التّامُّ الشّامِلُ العامُّ، وَ صَلَواتُهُ الدّائِمَةُ وَ بَرَکاتُهُ القائِمَةُ التّامَّةُ، عَلی حُجَّةِ اللهِ وَ وَلِیِّهِ فی اَرضِهِ وَ بِلادِهِ، وَ خَلیفَتِهِ عَلی خَلقِهِ وَ عِبادِهِ، وَ سُلالَةِ النُّبُوَّةِ، وَ بَقِیَّةِ العِترَةِ وَ الصَّفوَةِ، صاحِبِ الزَّمانِ، وَ مُظهِرِ الایمانِ، وَ مُلَقِّنِ اَحکامِ القُرآنِ، وَ مُطَهِّرِ الاَرضِ، ​​​​​​​وَ ناشِرِ العَدلِ فِی الطُّولِ وَ العَرضِ، ​​​​​​​وَ الحُجَّةِ القائِمِ المَهدِیِّ، اَلإِمامِ المُنتَظَرِ المَرضِیِّ، وَ ابنِ الأَئِمَّهِ الطّاهِرینَ، اَلوَصِیِّ بنِ الاَوصِیاءِ المَرضِیّینَ، ​​​​​​​اَلهادِی المَعصُومِ بنِ الاَئِمَّةِ الهُداةِ المَعصُومینَ.

سلام و درود خداوند، آن سلامی که همه جانبه و فراگیر است، و درود و رحمت پردوام الهی و برکات پابرجا و کامل خداوندی، بر حجت خدا باد و بر ولیش در زمین و شهرهایش، و جانشین و خلیفه اش بر خلق و بندگانش، و نسل پاک نبوت و باقی مانده عترت و برگزیدگان، و صاحب روزگار و زمان، و آشکار کننده ایمان، و آموزنده و آشکار کننده احکام قرآن، و پاک کننده زمین، و پخش کننده عدل در طول و عرض (جهان)، و حجتی که برپا و مهدی است، امامی که انتظارش کشند و مورد پسند است. و فرزند پیشوایان پاک، وصی که فرزند اوصیاء پسندیده است. راهنمای معصومی که فرزند امامان هدایتگر معصوم است.

 اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا مُعِزَّ المُومِنینَ المُستَضعَفینَ، ​​​​​​​اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا مُذِلَّ الکافِرینَ المُتَکَبِّرینَ الظّالِمینَ. ​​​​​​​اَلسَّلامُ  عَلَیکَ یا مَولایَ یا صاحِبَ الزَّمانِ، ​​​​​​​اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ اَمیرِ المُومِنینَ، اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ فاطِمَهَ الزَّهراءِ سَیِّدَهِ نِساءِ العالَمینَ، اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ الاَئِمَّةِ الحُجَجِ المَعصومینَ وَ الإِمامِ عَلَی الخَلقِ اَجمَعینَ، ​​​​​​​اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا مَولایَ سَلامَ مُخلِصٍ لَکَ فِی الوِلایَةِ.

سلام و درود بر تو ای عزت بخش مومنانی که ناتوان شمرده شده اند. سلام بر شما ای خوار کننده کافران متکبر ستمگر، سلام بر شما ای مولای من و ای صاحب زمان، سلام بر شما ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، سلام بر شما ای فرزند امیر مومنان (علیه السلام)، سلام بر شما ای فرزند فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بانوی زنان جهانیان، سلام بر شما ای فرزند ائمه ای که حجتهای معصوم بودند و ای رهبر و پیشوای تمام خلایق، سلام بر شما ای مولای من! سلامی خالص و پاک در ولایت. 

 ​​​​​​​اَشهَدُ اَنَّکَ الاِمامُ المَهدِیُّ قَولاً وَ فِعلاً، وَ اَنتَ الَّذی تَملَاُ الاَرضَ قِسطاً وَ عَدلاً بَعدَ ما مُلِئَت جَوراً وَ ظُلماً، ​​​​​​​فَعَجَّلَ اللهُ فَرَجَکَ، وَ سَهَّلَ مَخرَجَکَ، وَ قَرَّبَ زَمانَکَ، وَ کَثَّرَ اَنصارَکَ وَ اَعوانَکَ، وَ اَنجَزَ لَکَ ما وَعَدَکَ.

شهادت می دهم که همانا تو با گفتار و کردار امام هدایتگری، و تو همان کسی هستی که زمین را از عدل و داد پرخواهی کرد بعد از آنکه از جور و ستم پر شده باشد، پس خدا در ظهورت تعجیل کند، و خروجت را آسان و زمان ظهورت را نزدیک نماید، و یاران و یاوران تو را زیاد گرداند و به آنچه به تو وعده داده است وفا کند.

از جمله تکالیف بندگان در زمان غیبت امام زمان (ارواحنافداه) استغاثه و توسل به آن جناب است که همه روزه دست به دامان آن ولی خدا شده و از حضرتش در مشکلات دنیوی و اخروی چاره جوید و این عمل علاوه بر استجابت دعا، محسَّنات دیگری را نیز در بر دارد. از جمله این محسنات توجّه و یاد آن حضرت است که در نتیجه باعث استحکام عقاید نسبت به آن وجود مبارک می گردد

فَهُوَ اَصدَقُ القائِلینَ «وَنُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ»

که او راستگوترین سخنگویان است (آنجا که می فرماید:) «می خواهیم بر اهل ایمانی که در زمین ضعیف واقع شده اند منّت گذاشته و ایشان را پیشوایان خلق و وارثان زمین قرار دهیم».

یا مَولایَ یا صاحِبَ الزَّمانِ، یَابنَ رَسُولِ اللهِ، حاجَتی کَذا وَ کَذا ... فَاشفَع لی فی نَجاحِها، فَقَد تَوَجَّهتُ اِلَیکَ بِحاجَتی، لِعِلمِی اَنَّ لَکَ عِندَ اللهِ شَفاعَةً مَقبُولَةً، وَ مَقاماً مَحمُوداً، فَبِحَقِّ مَنِ اختَصَّکُم بِاَمرِهِ، وَ ارتَضاکُم لِسِرِّهِ، ​​​​​​​وَ بِالشَّانِ الَّذی لَکُم عِندَاللهِ بَینَکُم وَ بَینَهُ، ​​​​​​​سَلِ اللهَ تَعالی فی نُجحِ طَلِبَتی، وَ اِجابَةِ دَعوَتی، وَ کَشفِ کُربَتی.

ای مولای من ای صاحب الزمان، ای فرزند رسول خدا، حاجتم چنین و چنان است، پس تو در مورد برآورده شدن آن برای من (در پیشگاه خدا) شفاعتم بنما که من به شما برای رفع حاجتم روی آورده ام، چون می دانم که شفاعت شما در پیشگاه خدا پذیرفته شده و برای شما مقام پسندیده ای است. پس به حق آن کسی که شما را به امر خودش اختصاص داد و بعنوان حافظ اسرارش پسندید، و به آن شأن و مقامی که نزد خدا برای شما است و ارتباطی که میان شما و اوست، از خدا بخواهید که خواسته هایم را برآورده ساخته و دعایم را مستجاب گرداند، و اندوهم را برطرف سازد.

بعد از تمام شدن نماز و دعا، هر چه دوست داری از خدا بخواه که إن شاءالله برآورده می شود. علامه شیخ محمود عراقی (رحمه الله) در کتاب "دارالسلام" می فرماید: این عمل را خودم تجربه کرده و آثار عجیبی از آن دیده ام.

منابع:

تفسیر و شرح زیارت استغاثه به امام زمان (علیه السلام)، جعفر رفیعی.
صحیفه مهدیه، سید مرتضی مجتهدی.