شرح دعای روز یازدهم ماه رمضان از منظر آیت الله مکارم شیرازی
شرح دعای روز یازدهم ماه رمضان از منظر آیت الله مکارم شیرازی
شرح دعای روز یازدهم ماه رمضان از منظر آیت الله مکارم شیرازی | دعای روز یازدهم ماه مبارک رمضان/ معناشناسی «احسان»/فضیلت احسان، رذیلت امساک/«حبب الی فیه الاحسان»/فسق چیست، فاسق کیست؟/تنفر از گناه؛ موهبت فطری/برکات دوری از معصیت الهی/دوری از تعلقات دنیوی؛ برات رهایی از دوزخ
بیشتر بخوانید:
دعاهای تصویری روزانه ماه مبارک رمضان
ویژه نامه پیام ادعیه روزانه ماه مبارک رمضان
شرح دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان توسط مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی(ره) + صوت
دعای روز یازدهم ماه مبارک رمضان
«اللهُمَّ حَبِّبْ الَىَ فیهِ الْإِحْسانَ، وَکَرِّهْ الَىَّ فیهِ الْفُسُوقَ وَالْعِصْیانَ، وَحَرِّمْ عَلَىَّ فیهِ السَّخَطَ وَالنّیرانَ، بِعَوْنِکَ یا غِیاثَالْمُسْتَغیثینَ؛ خدایا در این ماه شوق احسان و نیکى را در دلم قرار ده، و میل به فسق و نافرمانى را از من دور کن و خشم و دوزخت را بر من حرام گردان، به یاریت اى فریادرس فریادرس خواهان».[کلیات مفاتیح نوین ؛ ص814]
بازشناسی معنا و مفهوم احسان و فضیلت آن، تبیین چیستی فسق و کیستی فاسق، جایگاه فطرت در گناه زدایی و کارکردهای اجتناب از معصیت الهی در دعای روز یازدهم ماه مبارک رمضان مورد توجه قرار گرفته است.
ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ
معناشناسی «احسان»
احسان به معنى نیکوکارى است، ولى در معنى وسیع تر به هرگونه عمل صالح، و حتی انگیزههاى عمل صالح اطلاق می شود.[تفسیر نمونه ؛ ج2 ؛ ص39]
«احسان» چیزى برتر از «عدالت» است؛ زیرا «عدالت» این است که انسان آنچه بر عهده اوست بدهد، و آنچه متعلق به او است بگیرد؛ ولى «احسان» این است که بیش از آنچه وظیفه اوست انجام دهد، و کمتر از آنچه حق اوست بگیرد.[سورۀ بقره؛ آیه 195( تفسیر نمونه؛ ج 2، ص 49)؛ سورۀ رحمن؛ آیه 60(تفسیر نمونه؛ ج 23، ص 181- 182)؛ سورۀ مرسلات؛ آیه 44(تفسیر نمونه؛ ج 25، ص 425)]،[لغات در تفسیر نمونه ؛ ص27]
ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ
فضیلت احسان، رذیلت امساک
احسان بالاترین مراحل تکامل انسانى است که اسلام به آن توجّه دارد.[اسلام و کمکهاى مردمى؛ ص63] لذا در بعضى از روایات «احسان» به عنوان عبادت و بندگى توأم با یقین کامل، و احساس مراقبت پروردگار در همه حال، تفسیر شده است.[تفسیر نورالثقلین؛ ج 1؛ ص 553؛ح 579؛ ذیل آیه شریف 125 نساء]،[پیام قرآن ؛ ج6 ؛ ص157]
از سوی دیگر شخص بخیل از نظر روحی به جائى می رسد که نمىتواند نسبت به دیگرى احسان و انفاق داشته باشد؛[اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقین) ؛ ج2 ؛ ص448] حتی اگر ببیند کسى به دیگران احسان قابل ملاحظهاى مىکند، ناراحت مىشوند. بعضى از آنها نیز فراتر[اخلاق در قرآن ؛ ج2 ؛ ص379] رفته، هرگاه ببینند افراد اموال خود را براى خود و خانواده خود به طور گسترده مصرف مىکنند، ناراحت مىشوند و این بدترین و عجیب ترین نوع بخل است.[اخلاق در قرآن ؛ ج2؛ ص 380]
ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ
«حبب الی فیه الاحسان»
منظور از احسان، آمیختن انفاق با حسن رفتار نسبت به نیازمندان است؛ به گونهاى که همراه با گشادهروئى و مهربانى باشد و از هر نوع منّت و آنچه موجب رنجش و ناراحتى شخص انفاق شونده است، بر کنار باشد.[تفسیر نمونه ؛ ج2 ؛ ص37]
ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ
فسق چیست، فاسق کیست؟
«فسق» در لغت به معناى خارج شدن هسته از درون خرما است.[سورۀ بقره؛ آیه 26؛ تفسیر نمونه ج 1، ص 191]،[لغات در تفسیر نمونه ؛ ص411] در حقیقت همان گونه که هسته خرما به هنگام بیرون آمدن، آن قشر شیرین و مفید و مغذى را رها مىسازد، انسان فاسق نیز با اعمال خود تمام ارزش و شخصیت خویش را از دست مىدهد.[تفسیر نمونه ؛ ج1 ؛ ص368]
لذا به تمام کسانى که لباس طاعت پروردگار را از تن در آورده و از راه و رسم بندگى خارج شده اند «فاسق» گفته شده است.[سورۀ بقره؛ آیه 99؛ تفسیر نمونه ج 1، ص 423]،[لغات در تفسیر نمونه ؛ ص410]
ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ
تنفر از گناه؛ موهبت فطری
بی تردیدتنفر از گناه مقوله ای فطری است[تفسیر نمونه ؛ ج4 ؛ ص351]، البته پس از ارتکاب و تکرار زشتی ها و بدی ها قبح و زشتى گناه از بین مىرود[اخلاق در قرآن ؛ ج1 ؛ ص196]، تکرار گناه نیز تدریجاً به صورت یک فضیلت در نزد گنهکاران تبدیل می شود؛[اخلاق در قرآن ؛ ج1 ؛ ص196] در این میان تنفر قلبى سبب مىشود که شخص لاأقل به گناه خو نگیرد.[پیام امام امیر المومنین علیه السلام ؛ ج15 ؛ ص115]
ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ
برکات دوری از معصیت الهی
پرهیز از هر گونه گناه أعم از ترک واجب و فعل معصیت از جمله مراحل شکل گیری تقوا به شمار می آید.[برگزیده تفسیر نمونه ؛ ج4 ؛ ص510]
لذا دورى از معصیت به مقتضاى «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ»[سورۀ ابراهیم؛ آیه 7] سبب فزونى نعمت هاى مادى و معنوى، دنیوى و اخروى است؛ زیرا شکر حقیقى آن است که انسان نعمت هاى خدا را در مسیر طاعت به کار گیرد و هرگز از آنها در جهت نافرمانى گناه، بهره نبرد.[پیام امام امیر المومنین علیه السلام ؛ ج7 ؛ ص274]
ꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥꕤꕥ
سخن آخر:(دوری از تعلقات دنیوی؛ برات رهایی از دوزخ)
برای نجات و رهائى از آتش دوزخ ، غضب و خشم الهى باید از اسارت هاى دنیوى که مقدمهاى براى رهائى از اسارت هاى اخروى و در آتش گرفتار شدن است، رهایی یافت.[اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقین) ؛ ج2 ؛ ص23]
افزودن دیدگاه جدید